Ρωσία: Ποιοι είναι οι μισθοφόροι «Wagner»

Ο κρυφός άσος στο μανίκι του Βλαντιμίρ Πούτιν λέγεται «Βάγκνερ» (Wagner). Πρόκειται για τον ιδιωτικό στρατό του Ρώσου προέδρου που αποτελείται από δέκα χιλιάδες επίλεκτους Ρώσους μισθοφόρους, οι οποίοι έχουν εμπλακεί σε πολεμικές συγκρούσεις. Επικεφαλής της οργάνωσης είναι ο Ντμίτρι Ούτκιν και χρηματοδότη τον έμπιστο του Πούτιν, Ρώσο ολιγάρχη Γεβγένι Πριγκοτσίν.

O Ρώσος επιχειρηματίας ξεκίνησε την καριέρα του ως χονδρέμπορος λουκάνικων τη δεκαετία του 1990 στην Αγία Πετρούπολη. Στα τέλη εκείνης της δεκαετίας άνοιξε ένα εστιατόριο όπου σύχναζε ο Πούτιν στην αρχή της προεδρικής του θητείας, πηγαίνοντας ακόμη και επίσημους καλεσμένους του, όπως τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους.

Μετά επεκτάθηκε στο catering, κερδίζοντας επικερδείς συμβάσεις για να τροφοδοτεί το Κρεμλίνο, σχολεία και τον στρατό, αποκομίζοντας τον τίτλο του «σεφ του Πούτιν» και διατηρώντας στενότατες σχέσεις μαζί του και με τον κρατικό μηχανισμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ε.Ε. έχει ήδη βάλει στο μάτι τον Γεβγένι Πριγκοζίν. Από τον Οκτώβριο του 2020 έχει επιβάλει απαγόρευση εισόδου στην Ευρώπη και πάγωμα περιουσιακών του στοιχείων, ενώ κυρώσεις του έχουν επιβληθεί και από την Ουάσιγκτον γιατί χρηματοδότησε εκστρατεία διάδοσης fake news (ψευδών ειδήσεων) μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, παρεμβαίνοντας στις αμερικανικές εκλογές του 2016.

Για τον ύπατο εκπρόσωπο της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, πρόκειται για μία παραστρατιωτική ομάδα με την δράση της οποίας η Ρωσία προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει διάφορες χώρες.

«Ο Όμιλος Wagner έχει στρατολογήσει, εκπαιδεύσει και στείλει ιδιωτικές στρατιωτικές μονάδες σε ζώνες συρράξεων σε όλο τον κόσμο για να τροφοδοτήσουν τη βία, να λεηλατήσουν φυσικούς πόρους και να εκφοβίσουν τον πληθυσμό κατά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Πρόκειται για ένα δίκτυο ατόμων και επιχειρήσεων που φέρεται να έχει στενές σχέσεις με τον ρωσικό κρατικό μηχανισμό, αναλαμβάνει στρατιωτικές επιχειρήσεις σε κρίσιμες ζώνες και σύμφωνα με το BBC, απαριθμεί περίπου δέκα χιλιάδες μισθοφόρους.

Στις αρχές Φεβρουαρίου, υπήρξαν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι, η ομάδα Wagner απέσυρε δεκάδες μισθοφόρους από την Αφρική για να τους στείλει στην Ανατολική Ευρώπη, όπου οι ρωσικές δυνάμεις απειλούν την Ουκρανία.

Η οργάνωση εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2014, κατά τη διάρκεια της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δηλώσει ότι η οργάνωση χρηματοδοτείται από τον Γεβγκένι Πριγκόζιν, Ρώσο επιχειρηματία και στενό συνεργάτη του Βλάντιμιρ Πούτιν. Έχει αναφερθεί ως «ο σεφ του Πούτι»” λόγω της επιχείρησής του στον τομέα της τροφοδοσίας, η οποία είχε διοργανώσει περίτεχνα κρατικά γεύματα για τον Ρώσο πρόεδρο.

Πώς πήρε το όνομά της

Η ομάδα φέρεται να πήρε το όνομά της από έναν συνταξιούχο Ρώσο στρατιωτικό, τον Ντμίτρι Ούτκιν. Ο Ούτκιν λέγεται ότι επέλεξε το όνομα Wagner για να τιμήσει τον συνθέτη, ο οποίος ήταν αγαπημένος του Χίτλερ. Παρά την άρνηση του Κρεμλίνου για οποιαδήποτε σχέση με τη Wagner, ο Ούτκιν έχει φωτογραφηθεί δίπλα στον κ. Πούτιν

Πού εδρεύει η οργάνωση

Η ομάδα δεν είναι εγγεγραμμένη νομικά πουθενά στον κόσμο. Οι μισθοφόροι είναι παράνομοι σύμφωνα με τη ρωσική νομοθεσία. Η σκιώδης ύπαρξή τους επιτρέπει στη Ρωσία να υποβαθμίσει τις απώλειες στα πεδία των μαχών και να αποστασιοποιηθεί από τις φρικαλεότητες που διαπράττουν οι μαχητές της Wagner, λένε οι παρατηρητές.

«Λειτουργεί σε μια κατάσταση αδιαφάνειας. Υπάρχει πραγματική έλλειψη διαφάνειας και αυτό είναι όλο το νόημα», δήλωσε η Sorcha MacLeod, πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών για τη χρήση μισθοφόρων, η οποία έχει ελέγξει την οργάνωση. Η δομή της τους επιτρέπει να δημιουργούν «απόσταση μεταξύ του ρωσικού κράτους και της οργάνωσης», είπε η ίδια.

Πού στρατολογούνται

Ορισμένοι από τους μαχητές φαίνεται να έχουν στρατολογηθεί από τη Συρία και τη Λιβύη, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Τζον Κίρμπι. Είπε ότι η Ρωσία φαίνεται να στρέφεται σε αυτούς για να ενισχύσει τα στρατεύματά της στην ανατολική Ουκρανία, επειδή η οργάνωση έχει ήδη εμπειρία να πολεμά στην περιοχή του Ντονμπάς τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Πού έχει «δραστηριοποιηθεί»

Εκτός από την εμπλοκή τους στη Συρία, τη Λιβύη, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Ουκρανία, οι πράκτορες της Wagner έχουν επίσης πολεμήσει στο Σουδάν, το Μάλι και τη Μοζαμβίκη, ασκώντας ρωσική επιρροή μέσω αντιπροσώπων, εκτελώντας τις εντολές αυταρχικών ηγετών και, κατά καιρούς, καταλαμβάνοντας κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ή εξασφαλίζοντας άλλα υλικά συμφέροντα.

«Υπάρχει μια τάση ή ένα μοτίβο γύρω από το τι συμβαίνει όταν οη Wagner εμπλέκεται σε μια ένοπλη σύγκρουση», δήλωσε ο Δρ Μακλέοντ. «Η σύγκρουση είναι παρατεταμένη, περιλαμβάνει βαρύ οπλισμό, οι άμαχοι επηρεάζονται σημαντικά, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα εγκλήματα πολέμου αυξάνονται σημαντικά και δεν υπάρχει πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα θύματα».

Με πληροφορίες του New York Times