Παραμελημένα τα κακοποιημένα παιδιά

«Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που με πίστεψαν», λέει η Άνγκελα Μάρκβαρντ. Είναι μέλος του Συμβουλίου Θυμάτων στο UBSKM, την ανεξάρτητη επιτροπή για θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Περισσότεροι από τους μισούς που έχουν δηλωθεί στην οργάνωση έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση στις δικές τους οικογένειες, συμπεριλαμβανομένης της Άνγκελα Μάρκβαρντ .

Για πολύ καιρό δεν υπήρχε σχεδόν καμία έρευνα πάνω σε αυτό το θέμα. Η Μάρκβαρντ τονίζει ότι τα παιδιά και οι έφηβοι σπάνια γίνονται πιστευτοί και ελάχιστα βοηθούνται όταν βιώνουν σεξουαλική κακοποίηση από τον πατριό τους, τον θείο τους, τον παππού τους, τον αδελφό τους, τη μητέρα τους ή τους άλλους συγγενείς τους.

«Ένα παιδί δεν μπορεί να απελευθερωθεί από τη δική του οικογένεια», λέει η Σαμπίνε Άντρεσεν, πρόεδρος της ανεξάρτητης επιτροπής για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, η οποία παρουσίασε τη νέα μελέτη στο Βερολίνο. Το οικογενειακό καταφύγιο ήταν μια παγίδα εδώ και πολλές γενιές. «Πολλοί αναφέρουν ότι οι οικογένειές τους είχαν μάλιστα επαφή με γραφεία πρόνοιας των νέων», λέει η Άντρεσεν.

Η Άντρεσεν είναι μια από τους συγγραφείς της μελέτης «Σεξουαλική βία στην οικογένεια. Κοινωνική επανεκτίμηση της σεξουαλικής βίας κατά παιδιών και εφήβων από το 1945 έως σήμερα». Πρόκειται για σεξουαλική κακοποίηση και από λεκτικές επιθέσεις έως βιασμούς.

Οι περισσότεροι δράστες είναι άνδρες

Για πέντε χρόνια, οι ερευνητές αξιολόγησαν ανώνυμα τις εμπιστευτικές συνομιλίες και τις γραπτές δηλώσεις 870 θυμάτων. Σχεδόν το 90% των θυμάτων ήταν κορίτσια, εκ των οποίων μερικά κακοποιήθηκαν από πολλούς δράστες. Σχεδόν τα μισά από αυτά τα παιδιά ήταν κάτω των έξι όταν ξεκίνησε η κακοποίηση, ενώ τα μικρότερα ήταν βρέφη.

Στην αρχή, πολλοί δεν κατάλαβαν τι τους συνέβαινε. «Με κακοποίησε σεξουαλικά ο παππούς μου σε ηλικία που δεν μπορούσα να μιλήσω. Ήταν πολύ μακρύς ο δρόμος μέχρι να το καταλάβω και να το διατυπώσω» λέει κάποιος.

Ένα άλλο θύμα αναφέρει: «Προσπαθούσα να ξεφύγω αλλά δεν μπορούσα να πάω πολύ μακριά. Δεν ήξερα πού να πάω όταν ήμουν εφτά χρονών». «Πονούσα πάρα πολύ και είχα μια βαθιά θλίψη με κάθε περιστατικό. Εξαφανίστηκε όλη η παιδική μου ηλικία. Δεν έπαιζα, δεν γέλαγα. Άρχισα να κλαίω πολύ, ειδικά δημόσια, κάτι που με γελοιοποιούσε στα μάτια των άλλων και με περιθωριοποιούσε», λέει κάποιος άλλος.

Τα παιδιά συχνά αναγκάζονταν να σιωπήσουν υπό το βάρος των απειλών. Η πλειονότητα των δραστών (87 %) ήταν άνδρες, σχεδόν οι μισοί από αυτούς ήταν βιολογικοί πατεράδες ή πατριοί.

«Η σεξουαλική βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση»

Οι συντάκτες της μελέτης λένε ότι εκείνοι που υπέστησαν σεξουαλική βία ως παιδιά στις οικογένειές τους συχνά αναφέρουν το αίσθημα της μοναξιάς.

Η Σαμπίνε Άντρεσεν τονίζει ότι θα πρέπει να δούμε τις ανάγκες των παιδιών και να βοηθήσουμε, μέσα και έξω από τις οικογένειες, «στη γειτονιά, στο κέντρο ημερήσιας φροντίδας, στο σχολείο, μέχρι και το γραφείο πρόνοιας των νέων». Βλέπει κανείς «μια μεγάλη απροθυμία να παρέμβει στις οικογένειες. Αλλά η σεξουαλική βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση». Οι αναφορές των θυμάτων έδειξαν πως συχνά αυτή η μη παρέμβαση είχε ως αποτέλεσμα τα παιδιά και οι νέοι να μην λαμβάνουν βοήθεια.

Πολλοί μιλάνε για τις εμπειρίες τους ώστε να γλιτώσουν άλλα παιδιά από αυτά που υπέφεραν τόσο καιρό. Σύμφωνα με τη μελέτη και τα λεγόμενα ενός θύματος αυτή η στάση είναι καθοριστικής σημασίας. Να μην κλείνει κανείς τα μάτια μπροστά στο πρόβλημα και να μην κάνει σαν να μην υπάρχει».