Pandora Papers | Αρχηγοί κρατών με αμύθητες περιουσίες

Ένα τεράστιο, διεθνές σκάνδαλο φοροδιαφυγής και κρυμμένων περιουσιακών στοιχείων αρχηγών κρατών, καθώς και πλήθους άλλων διασήμων και μεγιστάνων, έρχεται στο φως, χάρη στα Pandora Papers.

Πρόκειται για συντονισμένη έρευνα 600 δημοσιογράφων από όλο τον κόσμο, που εξέτασαν 11,9 εκατομμύρια αρχεία από 14 εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, αποκαλύπτοντας τον ύποπτο ρόλο χιλιάδων offshore.

Στο σκάνδαλο εμπλέκονται ηγέτες χωρών, όπως ο βασιλιάς της Ιορδανίας, ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, ο Πρόεδρος του Ισημερινού και ο ομόλογός του από την Κένυα, που φαίνεται να έχουν αποκρύψει αμύθητα περιουσιακά στοιχεία από τις φορολογικές αρχές και τους πολίτες τους, μέσω υπεράκτιων εταιρειών. Συνολικά εμπλέκονται τα ονόματα 35 νυν και πρώην ηγετών κρατών.

Στις αποκαλύψεις περιλαμβάνονται οι σπατάλες 100 εκατομμυρίων δολαρίων του βασιλιά Αμπντάλα ΙΙ της Ιορδανίας σε πολυτελή σπίτια στο Μαλιμπού της Καλιφόρνια και άλλες περιοχές, εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά και κρυφές περιουσίες των ηγετών της Κένυας, του Ισημερινού, της Τσεχίας και άλλων κρατών, καθώς και το παραθαλάσσιο σπίτι στο Μονακό, μίας γυναίκας που πλούτισε απότομα, μετά το παιδί που φέρεται να έκανε με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με αναφορές.

Άλλα ντοκουμέντα αποκαλύπτουν την εμπλοκή ηγετών της Δύσης και Αμερικανών αξιωματούχων που συχνά καταδίκαζαν δημοσίως μικρότερες χώρες για τα τραπεζικά τους συστήματα για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Τα αρχεία περιλαμβάνουν ιδιωτικά email, κρυφές οικονομικές αναλύσεις, σκιώδη συμβόλαια και άλλα αρχεία που αποκαλύπτουν κατά τα άλλα «αόρατες» οικονομικές απάτες, υποδεικνύοντας τα άτομα πίσω από τις συμφωνίες.

Στελέχη εταιρειών, συγγενείς και έμποροι έργων τέχνης

Αμερικανικές πολιτείες αποδεικνύεται πως διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στο διεθνές σύστημα offshore. Ηγέτες κρατών και επικεφαλής εταιρειών ή συγγενείς τους, μετακινούσαν χρήματα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, από διεθνείς φορολογικούς παραδείσους προς ακόμα πιο κρυφά αμερικανικά τραστ, συμπεριλαμβανομένων αυτών στη Νότια Ντακότα.

Η έρευνα αποκάλυψε επίσης offshore τραστ διακινητών έργων τέχνης. Ο διαβόητος έμπορος έργων τέχνης Ντάγκλας Λατσφορντ και η οικογένειά του, έστησαν τραστ σε φορολογικούς παραδείσους, όταν Αμερικανοί ερευνητές άρχισαν να εξετάζουν την σύνδεσή του με κλεμμένες αρχαιότητες από την Καμπότζη.

Ο Λάτσφορντ και οι συνεργάτες τους θεωρούνται ύποπτοι για πώληση τέτοιων αντικειμένων, και εξετάζεται πώς χρησιμοποιούν υπεράκτιες εταιρείες για να αποκρύψουν εγκληματική δραστηριότητα στην παγκόσμια αγορά έργων τέχνης. Αν και ορισμένα μουσεία επέστρεψαν αρχαιότητες της Καμπότζης, δεκάδες αντικείμενα που συνδέονται με τον συγκεκριμένο έμπορο παραμένουν σε συλλογές, ακόμα και στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.

Ρώσοι ολιγάρχες που είχαν βρεθεί στο στόχαστρο Αμερικανικών κυρώσεων για την κακόβουλη δράστη της Ρωσίας, έκαναν ό,τι ήταν δυνατόν για να αποφύγουν τις συνέπειες, μεταφέροντας περιουσιακά στοιχεία σε άλλους.

Η Διεθνής Κοινοπραξία εντόπισε συνδέσμους μεταξύ περιουσιακών στοιχείων 336 ηγετών και πολιτικών «πρώτης γραμμής» με υπεράκτιες εταιρείες. Πάνω από τα δύο τρίτα των offshore βρίσκονται στις βρετανικές Παρθένους Νήσους και ανάμεσα στις διασημότητες που εμπλέκονται είναι η Κολομβιανή τραγουδίστρια Σακίρα, το σούπερ μοντέλο από την Γερμανία Κλόντια Σίφερ και ο Ινδός σταρ του κρίκετ Σαχίν Τεντουλκαρ.

Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν και η οικογένειά του κατηγορούνται πως έκλεβαν την ίδια τους τη χώρα και μαζί με συνεργάτες του Προέδρου φαίνεται πως σχετίζονται κρυφά με αγορές ακινήτων στη Βρετανία, συνολικής αξίας άνω των 400 εκατομμυρίων λιρών.

Άλλες αποκαλύψεις αφορούν μέλη του «κλειστού κύκλου» του πρωθυπουργού του Πακιστάν, Ιμράν Καν, υπουργούς και συγγενείς τους με κρυφές εταιρείες και τραστ εκατομμυρίων δολαρίων.

Το δικηγορικό γραφείο που είχε ιδρυθεί από τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη φαίνεται να παρουσίαζε δήθεν ιδιοκτήτες για να αποκρύψει τον πραγματικό ιδιοκτήτη μία σειράς offshore εταιρειών, ένα πρώην Ρώσο πολιτικό που είχε κατηγορηθεί για υπεξαίρεση. Η δικηγορική εταιρεία αρνείται κάθε εμπλοκή.

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι επίσης φέρεται να μετέφερε το μερίδιο του σε κρυφή offshore, λίγο πριν κερδίσει τις εκλογές του 2019.  Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ και η σύζυγός του Σέρι αγόρασαν ένα ακίνητο στο κεντρικό Λονδίνο τον Ιούλιο του 2017, μέσω μία offshore εταιρείας που τους ανήκει.

Στις περισσότερες χώρες, αυτές οι πρακτικές και οι δραστηριότητες δεν διώκονται, αλλά στις περιπτώσεις ηγετών η Διεθνής Κοινοπραξία αντιπαραθέτει τη δημόσια ρητορική που τα άτομα αυτά είχαν υιοθετήσει, κόντρα στις κρυμμένες περιουσίες τους σε φορολογικούς παραδείσους.