Nord Stream: Μέτρα σε αγωγούς, πλατφόρμες και σταθμούς LNG

Σε απόλυτη προτεραιότητα αναδεικνύεται πλέον η αναβάθμιση της ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης κι ενώ το ερωτηματικό αναφορικά με τον ηθικό αυτουργό του διπλού χτυπήματος στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2, πλανάται ακόμη πάνω από τη Γηραιά Ήπειρο.

Ελλείψει αδιάσειστων στοιχείων προς το παρόν για τα αίτια και τους δράστες της δολιοφθοράς, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις λαμβάνουν έκτακτα μέτρα προστασίας σε αγωγούς, πλατφόρμες άντλησης, αλλά και σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, καθώς άγνωστο παραμένει αν θα υπάρξουν επόμενοι, αντίστοιχοι στόχοι, πόσοι και ποιοι. Στο μεσοδιάστημα, η Νορβηγία αύξησε ήδη τα επίπεδα ασφαλείας γύρω από τις πλατφόρμες της με εμφανή την παρουσία του στρατού, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται πλέον οι έρευνες για τη διαλεύκανση της υπόθεσης, με τη Σουηδική Υπηρεσία Ασφαλείας (Säpo) να προχωρά σε προκαταρκτική έρευνα σχετικά με σαμποτάζ. Συγκεκριμένα, η Σουηδική Υπηρεσία Ασφαλείας θα χειριστεί την έρευνα επειδή «υπάρχει η πιθανότητα να σχετίζεται με σοβαρό έγκλημα, το οποίο – τουλάχιστον εν μέρει – μπορεί να στρέφεται κατά των εθνικών συμφέροντων της Σουηδίας» και «δεν αποκλείεται η εμπλοκή ξένης δύναμης» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, καθώς αν και οι τρεις διαρροές σημειώθηκαν σε διεθνή ύδατα, εντούτοις οι δύο εξ’ αυτών ήταν στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Δανίας και μία στη σουηδική ΑΟΖ.

Την ίδια ώρα, για ενέργεια «διεθνούς τρομοκρατίας» κάνει λόγο η ρωσική υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας FSB, καθώς ερευνά τις ζημιές που υπέστησαν οι αγωγοί φυσικού αερίου Nord Stream κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, όπως μετέδωσε σήμερα το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax, επικαλούμενο το γραφείο του γενικού εισαγγελέα. Η ρωσική πλευρά, άλλωστε, φέρνει το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο θα συγκληθεί αύριο, Παρασκευή, για να συζητήσει τις διαρροές στον Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα κατόπιν του ρωσικού αιτήματος. Η Μόσχα από την πρώτη στιγμή αποδέχτηκε το ενδεχόμενο δολιοφθοράς, χωρίς ωστόσο να υιοθετεί τις αιτιάσεις περί εμπλοκής της. Αντίθετα, επιχειρώντας να περάσει στην αντεπίθεση, κάλεσε τον Αμερικανό Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν να απαντήσει αν οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από τις διαρροές που εντοπίστηκαν στους αγωγούς Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα. «Ο Αμερικανός πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να απαντήσει στο ερώτημα εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν πράξη την απειλή τους», ανέφερε στο Telegram η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα, αναφερόμενη σε δήλωση του Μπάιντεν στις αρχές Φεβρουαρίου ότι η Ουάσινγκτον θα «έβαζε τέλος» στον Nord Stream 2, αν η Μόσχα επενέβαινε στρατιωτικά στην Ουκρανία.

«Είναι γελοίο» η Ρωσία να υπονοεί ότι οι ΗΠΑ μπορεί να ευθύνονται για τις διαρροές στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream, απάντησε με τη σειρά της η εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Αντριέν Γουάτσον, παρότι κοινοί πλέον είναι οι φόβοι ότι οι αγωγοί τίθενται σε απόλυτη αχρηστία, καθώς η είσοδος νερού στις σωληνώσεις προκαλεί αναπόφευκτα οξείδωση, σύμφωνα με τους ειδικούς που επικαλείται η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel. Επιπρόσθετα, κατά τη DW λόγω της εκτεταμένης ζημιάς, είναι πιθανό οι αγωγοί να μην μπορούν να μεταφέρουν αέριο το χειμώνα.

Νωρίτερα, το Κρεμλίνο ισχυρίστηκε ότι είναι «βλακώδεις και παράλογες» οι υποψίες ότι η Ρωσία βρίσκεται πίσω από τις διαρροές, αφού το Κίεβο κατήγγειλε «μια προσχεδιασμένη τρομοκρατική επίθεση» από τη Ρωσία εναντίον των ευρωπαϊκών χωρών. «Βλέπουμε την υστερική αντίδραση των Πολωνών (και) τα τεράστια κέρδη των Αμερικανών προμηθευτών υγροποιημένου φυσικού αερίου, που έχουν πολλαπλασιάσει τις προμήθειές τους στην ευρωπαϊκή ήπειρο», κατήγγειλε ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Σε κάθε περίπτωση, «οι διαρροές δεν συμβαίνουν ξαφνικά. Συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου. Επομένως, μια τέτοια ξαφνική μεγάλη διαρροή μπορεί να προέρχεται από ένα πλήγμα που κόβει τον σωλήνα» εξήγησε σχετικά η καθηγήτρια του πανεπιστημίου του Σέφιλντ, Τζόαν Κορντίνερ. Μιλώντας για το θέμα στο Πρώτο Πρόγραμμα ο πρώην γενικός διευθυντής της ΔΕΣΦΑ εκτίμησε «ότι η δολιοφθορά αυτή στους αγωγούς φυσικού αερίου ουσιαστικά βγάζει εκτός λειτουργίας για τον επόμενο χειμώνα και τον Nord Stream1 και τον Nord Stream2 του οποίου ούτως ή άλλως είχε παγώσει η έναρξη λειτουργίας του». Σημειωτέον ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ απέδωσε τις διαρροές του αγωγού Nord Stream σε πράξεις σαμποτάζ και δήλωσε ότι συζήτησε την προστασία των ζωτικής σημασίας υποδομών στις χώρες του ΝΑΤΟ με τον υπουργό Αμυνας της Δανίας Μόρτεν Μποντσκόφ.

Περισσότερο καχύποπτη απέναντι στα γεγονότα εμφανίζεται την ίδια ώρα η γερμανική κυβέρνηση, καθώς ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Στέφεν Χεμπεστράιτ περιέγραψε πως το Βερολίνο δεν έχει λόγο να πιστεύει ότι το πρόβλημα στους αγωγούς Nord Stream 1 και Nord Stream 2 οφείλεται σε φυσικά αίτια.

Ομάδα φύλαξης

Μάλιστα, στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών έχει συσταθεί ήδη ομάδα διαχείρισης κρίσεων για το ζήτημα, ενώ έχει ενταθεί η φύλαξη στα γερμανικά χωρικά ύδατα και έχει ζητηθεί από τα αντίστοιχα κρατίδια η εντατικοποίηση της φύλαξης των παράκτιων περιοχών στη Βόρεια και στη Βαλτική Θάλασσα. Σύμφωνα με την εφημερίδα Tagesspiegel, η ανησυχία της γερμανικής κυβέρνησης αφορά κυρίως την προστασία των τερματικών σταθμών υγροποιημένου φυσικού αερίου οι οποίοι κατασκευάζονται στην ίδια περιοχή, αλλά και των υποθαλάσσιων καλωδίων τηλεπικοινωνιών.

Παράλληλα, στην εκτίμηση ότι οι διαρροές που σημειώθηκαν στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 στα διεθνή ύδατα της Βαλτικής Θάλασσας είναι αποτέλεσμα «σκόπιμης ενέργειας» έχει καταλήξει και η Ευρωπαϊκή Ένωση όπως προκύπτει από ανακοίνωση που εξέδωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. «Όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες δείχνουν ότι αυτές οι διαρροές είναι αποτέλεσμα σκόπιμης ενέργειας. Θα υποστηρίξουμε οποιαδήποτε έρευνα με στόχο την πλήρη σαφήνεια σχετικά με το τι συνέβη και γιατί, και θα λάβουμε περαιτέρω μέτρα για να αυξήσουμε την ανθεκτικότητά μας στην ενεργειακή ασφάλεια» ανέφερε ο κ. Μπορέλ και συμπλήρωσε, λέγοντας πως μεταφέρει την ανησυχία της ΕΕ για την εξέλιξη αυτή αναφέροντας ότι «οι ανησυχίες για την ασφάλεια και το περιβάλλον είναι ύψιστης προτεραιότητας. Αυτά τα περιστατικά δεν είναι τυχαία και μας αφορούν όλους».

Πάντως, το γεγονός ότι μέσα σε ένα μόλις 24ωρο υπήρξαν διαρροές σε τρεις υποθαλάσσιες γραμμές του αγωγού Nord Stream 1 και 2 , δεν είναι τυχαίο, σχολιάζει ο γερμανικός Τύπος, εξηγώντας τα επικρατέστερα σενάρια για τις διαρροές. «Δύτες τοποθέτησαν εκρηκτικά στους αγωγούς ή μήπως όλη τη δουλειά την έκαναν υποβρύχια drones;», διερωτάται η γερμανική εφημερίδα Bild επικαλούμενη Ευρωπαίους ειδικούς.

Κατά το πρώτο από τα δύο επικρατέστερα σενάρια, δύτες τοποθέτησαν εκρηκτικούς μηχανισμούς στους αγωγούς. Σε δηλώσεις του στη βρετανική εφημερίδα «Sun», o Anders Puck Nielsen, ερευνητής στο Βασιλικό Κολέγιο Άμυνας της Δανίας στην Κοπεγχάγη εξηγεί ότι πράγματι δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα τέτοιο σενάριο:

«Τεχνικά δεν είναι δύσκολο. Απαιτεί απλώς ένα σκάφος και μερικούς δύτες που ξέρουν πώς να χειρίζονται εκρηκτικούς μηχανισμούς. Οι διαρροές στον αγωγό αερίου είναι εξαιρετικά σπάνιες. Δεν αμφισβητείται πλέον ότι η διαρροή αερίου ήταν στοχευμένη επίθεση. Για το λόγο αυτό αρκετοί Ευρωπαίοι πολιτικοί μίλησαν για εσκεμμένη ενέργεια».

Η βρετανική εφημερίδα «Guardian» επικαλείται ανώνυμη βρετανική στρατιωτική πηγή, σύμφωνα με την οποία ένα υποβρύχιο θεωρείται ακατάλληλο για μια τέτοια επιχείρηση. Κι αυτό γιατί Βαλτική Θάλασσα δεν είναι αρκετά βαθιά σε αυτά τα σημεία όπου εντοπίστηκαν οι διαρροές. Σπανίως το βάθος της ξεπερνά τα 100 μέτρα. Κατά συνέπεια, τα υποβρύχια θα ήταν εύκολο να εντοπιστούν, αν και οι εκρηκτικοί μηχανισμοί να τοποθετήθηκαν από δύτες με τη βοήθεια ενός εμπορικό πλοίου – πιθανόν πριν από μέρες ή εβδομάδες.

Δουλειά των drones αποτελεί, ταυτόχρονα, για μερίδα αναλυτών το διπλό χτύπημα στου αγωγούς Nord Stream. «Τέτοια drones ελέγχονται εξ αποστάσεως. Κατεβαίνουν και εντοπίζουν ακριβώς πού βρίσκονται οι υποθαλάσσιες γραμμές. Στη συνέχεια τοποθετούν μια βόμβα πάνω ή δίπλα τους εξαφανίζονται και στη συνέχεια μπουμ », λέει από την πλευρά του ο Kenneth Øhlenschlæger Buhl από το Τμήμα Στρατηγικής και Επιστήμης Πολέμου στη Νορβηγική Ακαδημία Άμυνας, με έδρα το Όσλο. Στην περίπτωση των drones είναι εύλογο ότι, το εκρηκτικό υλικό είχε «τοποθετηθεί» εδώ και καιρό. «Το μόνο πράγμα που περιορίζει τα drones είναι η μακροζωία των μπαταριών», υποστηρίζει ο Buhl, σύμφωνα με τη δανέζικη εφημερίδα «BT».

Υπενθυμίζεται ότι τη Δευτέρα, η Νορβηγική Αρχή Ασφάλειας Πετρελαίου είχε ήδη καλέσει τις εταιρείες πετρελαίου να είναι πιο προσεκτικές καθώς είχε εντοπίσει αρκετά drones άγνωστης προέλευσης, που ίπταντο κοντά σε τουλάχιστον έξι πλατφόρμες πετρελαίου. Αυτά τα drones αποτελούν «κίνδυνο» και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν «για σκόπιμες επιθέσεις».