Η επόμενη μέρα της απόσυρσης Μπάιντεν

Λύτρωση, αντεπίθεση, συσπείρωση. Αυτές οι τρεις λέξεις απηχούν το κλίμα στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών από χθες το μεσημέρι, μετά την απόφαση του Τζο Μπάιντεν να αποσυρθεί από την διεκδίκηση μιας δεύτερης θητείας στο Λευκό Οίκο απέναντι τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι δυο πρώτες μάλιστα στο έπακρο.

Στην εικόνα απόλυτης συσπείρωσης υπάρχουν ακόμα κάποιες ρωγμές υπό την έννοια ότι η πρόταση του Μπάιντεν για να τον διαδεχθεί ως υποψήφια η νυν Αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις δεν έχει προσώρας εξασφαλίσει την πλήρη υποστήριξη όλων των κορυφαίων στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος, χωρίς ωστόσο να έχει προκύψει στο προσκήνιο κάποια εναλλακτική υποψηφιότητα. Οι εξελίξεις πάντως είναι καταιγιστικές και το σκηνικό θα έχει ξεκαθαρίσει πλήρως στα επόμενα εικοσιτετράωρα.

Αν και επρόκειτο για το χρονικό μιας προαναγγελθείσας παραίτησης, καθώς όλες οι ενδείξεις προς τα εκεί συνέκλιναν τις τελευταίες ημέρες εντούτοις, η χθεσινή κίνηση του Τζο Μπάιντεν θεωρήθηκε λυτρωτική για το Δημοκρατικό Κόμμα, που καλείτο να υποστηρίξει μια υποψηφιότητα που καθημερινά εμφάνιζε πρόσθετα σημεία κατάρρευσης.

Όπως φάνηκε όμως, και από τις διεθνείς αντιδράσεις που υπήρξαν, είναι εμφανής η ανακούφιση της πλειοψηφίας των κορυφαίων δυτικών ηγετών, που αναπτερώνονται οι ελπίδες τους ότι μπορεί να υπάρξει τελικά ανάσχεση στην επέλαση του Τραμπ προς το Λευκό Οίκο, έχοντας δεδομένα αρνητική ή έστω επιφυλακτική στάση οι ίδιοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Αλλαγή δεδομένων

Κανείς δεν τολμά προσώρας να μιλήσει για ανατροπή, θα ήταν εκτός τόπου και χρόνου. Το βέβαιο είναι όμως, ότι υπάρχει νέα αλλαγή δεδομένων στο προεκλογικό σκηνικό στις ΗΠΑ, όπου πλέον μετά το πρωτοφανές περιστατικό της απόπειρας δολοφονίας κατά υποψήφιου Προέδρου και μάλιστα έχοντος θητεύσει στο Λευκό Οίκο προηγουμένως, ήρθε και η παραίτηση από την υποψηφιότητά του, του απερχόμενου Προέδρου και μάλιστα ένα μήνα πριν από το Συνέδριο.

Και η Καμάλα Χάρις, ή όποιος άλλος υποψήφιος των Δημοκρατικών προκύψει, δεν έχει πολλά από τα αρνητικά του Μπάιντεν. Ασφαλώς το κοντέρ δεν μηδενίζεται, ήδη έχουν καταγραφεί κάποια δεδομένα, όμως σίγουρα το παιγνίδι ξανανοίγει, οι βεβαιότητες ξεχνιούνται και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τίποτα καθώς ο χρόνος που απομένει μέχρι την κάλπη της 5ης Νοεμβρίου στην πολιτική αρκεί για τα πάντα.

Τελευταία περίπτωση απόσυρσης υποψηφιότητας πρώην Προέδρου ήταν το 1968, του τότε απερχομένου Δημοκρατικού Προέδρου Λίντον Τζόνσον, καθώς είδε τις πιθανότητες επανεκλογής του να συρρικνώνονται λόγω των σφοδρών αντιδράσεων των Αμερικανών και ιδίως των νέων για τον πόλεμο των ΗΠΑ στο Βιετνάμ. Τις εκλογές κέρδισε τότε ο Ρεπουμπλικάνος Ρίτσαρντ Νίξον απέναντι στον αντιπρόεδρο του Τζόνοσον, Χιούμπερτ Χάμφρεϊ.

Για τους λάτρεις ωστόσο των παραδόσεων υπενθυμίζεται ότι λίγους μήνες πριν, όταν θα αποφασιζόταν ο υποψήφιος των Δημοκρατικών, δολοφονήθηκε το αδιαφιλονίκητο φαβορί, ο Ρόμπερτ Κένεντι, αδερφός του επίσης δολοφονηθέντα 5 χρόνια νωρίτερα προέδρου Τζον Κένεντι. Ένας άλλος Κένεντι χθες, ο γιός του Ρόμπερτ, που κατεβαίνει ως ανεξάρτητος υποψήφιος Πρόεδρος φέτος κάλεσε τους Δημοκρατικούς να εντοπίσουν τον υποψήφιο που μπορεί να κερδίσει τον Τραμπ.

Το παρασκήνιο της ανακοίνωσης

Ο Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε την απόφασή του μέσω ανάρτησης στο Χ, ενώ ακολούθησε και δεύτερη με την οποία ανακοίνωσε την υποστήριξή του στην Χάρις. Είχε προηγηθεί ένα τριήμερο απομόνωσής του στο Ντελεαγουέρ, λόγω κορωνοϊού και περισυλλογής εξαιτίας των σφοδρών πιέσεων που δεχόταν για να αποσυρθεί από την προεδρική κούρσα. Σε πείσμα της πιεστικής ατμόσφαιρας και των πληροφοριών που κυριαρχούσαν για παραίτησή του μέσα στο 3ήμερο, καθώς ήδη τα μέλη του Κογκρέσου που ανοικτά ή κάπως διακριτικότερα είχαν ταχθεί υπέρ της απόσυρσής του, είχαν φτάσει τα 35, από το προεδρικό περιβάλλον διαμηνυόταν το ακριβώς αντίθετο, ότι ο Πρόεδρος αναρρώνει και ετοιμάζεται να ξαναμπεί στην εκλογική μάχη για να την κερδίσει.

Η αντίστροφη μέτρηση φαίνεται ότι ξεκίνησε το Σάββατο το βράδυ, όταν ο Μπάιντεν τηλεφώνησε από το εξοχικό του στο Ρεχόμποθ Μπιτς του Ντέλαγουερ στον Στιβ Ρικέτι, έναν από τους στενότερους συμβούλους του. «Σας χρειάζομαι, εσένα και τον Μάικ εδώ» του είπε, αναφερόμενος στον Μάικ Ντόνιλον, επικεφαλής του στρατηγικού σχεδιασμού του. Οι δύο άνδρες έσπευσαν στο Ρεχόμποθ, όπου ο Πρόεδρος τους εκμυστηρεύτηκε την απόφασή του.

Η ανακοίνωση της υπστήριξης Μπάιντεν στην Καμάλα Χάρις:

Έμειναν τη νύχτα εκεί και χθες το πρωί συνέταξαν την ιστορική δήλωση του Μπάιντεν. Νωρίς το μεσημέρι, ο Πρόεδρος ενημέρωσε διαδοχικά την Καμάλα Χάρις, τον Τζέφρεϊ Ζίεντς, επικεφαλής του προσωπικού του Λευκού Οίκου και την Τζεν Ο΄ Μάλλεϊ Ντίλλον, επικεφαλής της εκστρατείας των εκλογών.

«Ήταν η μεγαλύτερη τιμή της ζωής μου να υπηρετήσω ως Πρόεδρός σας» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Μπάιντεν. «Και ενώ ήταν πρόθεσή μου να επιδιώξω να επανεκλεγώ, πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον του κόμματός μου και της χώρας μου να αποχωρήσω και να επικεντρωθώ αποκλειστικά στα καθήκοντά μου ως Προέδρου για το υπόλοιπο της θητείας μου».

Οι αντιδράσεις

Η Αντιπρόεδρος αποδέχτηκε την πρόταση του Μπάιντεν, εξαίροντας στη δήλωσή της τη στάση του: «Με αυτήν την ανιδιοτελή και πατριωτική πράξη, ο Πρόεδρος Μπάιντεν κάνει ό,τι έκανε σε όλη τη διάρκεια της υπηρεσίας του: μη βάζοντας τίποτα πάνω από τον αμερικανικό λαό και τη χώρα μας». Και εξέπεμψε μήνυμα αισιοδοξίας: «Η πρόθεσή μου είναι να κερδίσω την υποψηφιότητα. Τον περασμένο χρόνο ταξίδεψα σε όλη τη χώρα, μιλώντας με τους Αμερικανούς για τη σαφή επιλογή σε αυτές τις σημαντικές εκλογές. Και αυτό θα συνεχίσω να κάνω τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να ενώσω το Δημοκρατικό Κόμμα -και να ενώσω το έθνος μας- για να νικήσουμε τον Ντόναλντ Τραμπ και την ακραία ατζέντα του για το Project 2025».

Την ανακοίνωση Μπάιντεν ακολούθησαν δεκάδες δηλώσεις στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος. Όλες χαιρετίζοντας την απόφασή του. Το ζεύγος Μπιλ και Χίλαρι Κλίντον αμέσως στρατεύτηκε υπέρ της υποψηφιότητας Χάρις, όχι όμως και ο Μπαράκ Ομπάμα. Το περιβάλλον του τελευταίου ωστόσο διευκρίνισε ότι πρόκειται για θέση αρχής, να τηρήσει αυστηρή ουδετερότητα, μέχρι να οριστικοποιηθεί η υποψηφιότητα των Δημοκρατικών, όπως είχε πράξει και το 2020, πριν κερδίσει το χρίσμα ο Μπάιντεν. Και ότι φυσικά, εφόσον η Χάρις κριθεί ως η «εκλεκτή» θα την υποστηρίξει μέχρι τέλους για να φράξει το δρόμο του Τραμπ προς το Λευκό Οίκο.

Η δε πρώην πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, που είχε ιδιωτικά πιέσει τον Μπάιντεν να αποσυρθεί από την κούρσα επανεκλογής, ανέφερε ότι «η κληρονομιά του οράματος, των αξιών και της ηγεσίας του τον καθιστούν έναν από τους πιο σημαντικούς Προέδρους στην αμερικανική ιστορία».

Οι άλλοι «μνηστήρες»

Ενδιαφέρον παρουσιάζει εξάλλου, ότι ήδη τρεις από τους 5 κυβερνήτες Πολιτειών που τα ονόματά τους είχαν συζητηθεί ως υποψηφίων για το χρίσμα των Δημοκρατικών στην περίπτωση αποχώρησης του Μπάιντεν από την κούρσα, ήδη τάχθηκαν υπέρ της υποψηφιότητας της Χάρις. Πρόκειται για τον 51χρονο Τζος Σαπίρο, κυβερνήτη της Πενσυλβάνια και τον Άντι Μπισίαρ 46 ετών, κυβερνήτη του Κεντάκι και του Γκάβι Νιούσομ, κυβερνήτη της Καλιφόρνια. Τις επόμενες ώρες, αναμένεται η διευκρίνιση της στάσης του Τζέι Μπι Πρίτζκερ, κυβερνήτης του Ιλινόις, δισεκατομμυριούχος, μέλους της οικογένειας που κατέχει την αλυσίδα ξενοδοχείων Hyatt, και της Γκρέτσεν Γουίτμερ, κυβερνήτη του Μίσιγκαν.

Σε ό,τι αφορά τα διαδικαστικά θέματα, ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών, Τζέιμς Χάρισον, δήλωσε ότι «όλα θα προχωρήσουν τις αμέσως επόμενες ημέρες και οι Δημοκρατικοί θα μέσα από μια διαφανή και τακτική διαδικασία θα αναδείξουν τον υποψήφιό τους». Το Συνέδριο έχει οριστεί για τις 19-22 Αυγούστου στο Σικάγο. Εκεί θα επικυρωθεί η νέα υποψηφιότητα. Όσον αφορά εξάλλου τις χορηγίες που έχουν ήδη συγκεντρωθεί υπέρ της εκστρατείας Μπάιντεν, οι υπεύθυνοι θεωρούν ότι αυτομάτως μπορούν να περάσουν στα χέρια της Χάρις, καθώς ήταν συνυποψήφια του ως Αντιπρόεδρος. Στελέχη των Ρεπουμπλικάνων όμως, απειλούν ήδη με δικαστική προσφυγή.

Μπορεί η Χάρις την ανατροπή;

Η 59χρονη Καμάλα Χάρις είναι γεννημένη στο Όκλαντ, προηγουμένως γερουσιαστής της Καλιφόρνια, αλλά και γενική εισαγγελέας της Πολιτείας και εισαγγελέας του Σαν Φρανσίσκο. Η πρώτη στην ιστορία γυναίκα, αφροαμερικανή και με ασιάτισσα μητέρα Αντιπρόεδρος. Βάσει των ερευνών η Χάρις έχει την υποστήριξη του 67% των μαύρων ψηφοφόρων (63% ο Μπάιντεν), όπως και ελαφρώς περισσότερων Ισπανόφωνων ψηφοφόρων. Η αποδοχή της όμως, στο γενικό πληθυσμό, που βρίσκεται στο 37% σύμφωνα με τον τελευταίο μέσο όρο δημοσκοπήσεων του FiveThirtyEight, κάτι που προκαλεί ανησυχία στους Δημοκρατικούς. Ωστόσο, δημοσκόπηση του CNN/SSRS δείχνει ότι η Χάρις υστερεί μόλις δύο μονάδες έναντι του Τραμπ, ενώ ο Μπάιντεν υστερεί έξι μονάδες. Σε άλλα γκάλοπ, πριν όμως την απόπειρα κατά Τραμπ, τον κέρδιζε.

Αυτό είναι και ένα μείζον στοιχείο αισιοδοξίας ότι η κατάσταση είναι αναστρέψιμη. Υπάρχουν βεβαίως και άλλα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν -όλα- θετικά για να μπορεί κανείς να μιλήσει για ανατροπή δεδομένων:

Πρώτον, να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση των κορυφαίων στελεχών στην υποψηφιότητα της
Δεύτερο, να επιλέξει αντιπρόεδρο που να λειτουργεί συμπληρωματικά προς την ίδια, εξισορροπώντας απώλειες σε διάφορα κοινά
Τρίτο, να πείσει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών ότι το παιγνίδι δεν έχει χαθεί, αντιθέτως παίζεται με νέους ευνοϊκούς όρους και να τους σηκώσει από τον καναπέ ώστε αν ψηφίσουν
Τέταρτο, να αντιπαρέλθει πειστικά την κριτική που της γίνεται για μη αποδοτική θητεία ως Αντιπρόεδρος. Βεβαίως, οι επιτελείς της υποστηρίζουν πως σπουδαίες μεταρρυθμίσεις που προχώρησαν έχουν τη σφραγίδα της
Πέμπτο, να μετατρέψει το έως τώρα μειονέκτημα του «καθαρού μυαλού» και της ηλικίας των Δημοκρατικών σε πλεονέκτημα, έχοντας απέναντί της έναν υποψήφιο 20 χρόνια μεγαλύτερο. Να κερδίσει κατά κράτος ει δυνατόν τον Τραμπ στο debate του Οκτωβρίου και να καταφέρει στην πορεία να τον αποσταθεροποιήσει από το αίσθημα σιγουριάς και άνετης νίκης που τον διακατέχει ώστε να τον αναγκάσει σε λάθη.

Οι Ρεπουμπλικάνοι

Στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων από την άλλη, οι τρεις λέξεις που σκιαγραφούν την ατμόσφαιρα είναι «ετοιμότητα, αισιοδοξία, αποφασιστικότητα». Το επιτελείο του Τραμπ ήταν έτοιμο δια παν ενδεχόμενο, αυτό της παραίτησης και αντικατάστασης του Μπάιντεν από την προεδρική κούρσα, με «ορόσημο» έναρξης κατάστρωσης του «Plan B» για την αντιμετώπιση μιας άλλης υποψηφιότητας το μοιραίο, για τον νυν Πρόεδρο, debate της 28ης Ιουνίου. Κάτι που έγινε εμφανέστερο κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου του κόμματος στο Μιλγουόκι, όπου πολλοί ομιλητές επικέντρωναν την επιθετική ρητορική τους στο πρόσωπο της Χάρις, προοικονομώντας την υποψηφιότητά της.

Και που αποδείχτηκε χθες. Όταν ο ίδιος ο Τραμπ, μετά τους δηλητηριώδεις χαρακτηρισμούς «ο χειρότερος Πρόεδρος, απατεώνας» για τον Μπάιντεν και σχόλια όπως ότι η παλιά φίλη του Πελόζι του συμπεριφέρθηκε σαν σκυλί, προεξόφλησε ότι θα κερδίσει την Χάρις ακόμα πιο εύκολα απ’ ό,τι εκείνον, στις 5 Νοεμβρίου.

Ακολούθησε ομοβροντία απαξιωτικών σχολίων για την Αντιπρόεδρο από στελέχη του Ρεπουμπλικάνων, ενώ οι ειδικές πολιτικές ομάδες υποστήριξης της προεκλογικής καμπάνιας του Τραμπ, τα λεγόμενα super-PAC (Political Action Commitees) που συγκεντρώνουν δωρεές από τα μέλη τους για τη χρηματοδότηση προεκλογικών εκστρατειών υπέρ ή κατά υποψηφίων, ήδη ξεκίνησαν τον πόλεμο. Με πρώτο το super-PAC με την ονομασία Make America Great Again ΙΝC, που δήλωσε ότι ξεκινά άμεσα, την προβολή τηλεοπτικών σποτ κατά της Χάρις. Το πρώτο θα προβληθεί σε τρεις από τις λεγόμενες αμφίρροπες Πολιτείες, Τζόρτζια, Νεβάδα, Αριζόνα και θα κατηγορεί τη Χάρις ότι «κάλυπτε τα προφανή σημάδια διανοητικής παρακμής του Μπάιντεν, έχοντας αναλάβει για λογαριασμό του τη βρόμική δουλειά». Πρόλαβε να το πει και ο ίδιος ο Τραμπ χθες.

Ωστόσο, είναι γεγονός ότι τίποτα πλέον στον προεκλογικό αγώνα δεν είναι ίδιο με πριν. Ο περίπατος, ίσως να γίνει και ντέρμπι. Ο φόβος πολλών στο Ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο ότι ο Τραμπ, δέσμιος του κακού, ακραίου πολωτικού εαυτού του μπορεί εκ νέου να διολισθήσει σε ακραίες λάθος συμπεριφορές και ρητορική, που θα κοστίσουν σε ψήφους είναι και πάλι παρών. Και εκδηλώνεται.

Επίσης, αν και όλοι, με μια φωνή, μιλούν για μη αναστρέψιμη δυναμική, εντούτοις οι μόλις 3-4 μονάδες υπέρ του Τραμπ με τον Μπάιντεν νοκ-άουτ μόνο αισιόδοξες δεν δείχνουν ενόψει των 106 ημερών που ακολουθούν.

Ακόμη, παρότι ο Τραμπ δείχνει να ξεπερνάει εύκολα το «μέτωπο» εναντίον του από τα λεγόμενα συστημικά ΜΜΕ, ουδείς παραβλέπει τη στάση τους. Διθυραμβικά τα σχόλια στην υποδοχή της ανακοίνωσης απόσυρσης του Μπάιντεν χθες, θετικές αναφορές για τη Χάρις. Ενώ ακόμη παραμένει το σημείωμα του editorial board των New York Times δυο μέρες μόλις μετά την απόπειρα δολοφονίας κατά του Τραμπ με τίτλο «Αυτός (ο Τραμπ) δεν μπορεί να είναι ο ηγέτης των ΗΠΑ, ψηφοφόροι μη σας ξεγελάσει, μην ξεχάσετε ποιος είναι». Ένας λίβελλος για το πόσο επικίνδυνος θα μπορούσε να είναι ξανά ως Πρόεδρος.