Ευρωβαρόμετρο: Η ακρίβεια φοβίζει τους Έλληνες

Το αυξανόμενο κόστος ζωής είναι η μεγαλύτερη ανησυχία των Ελλήνων πολιτών, σύμφωνα με στοιχεία από το Ευρωβαρόμετρο, που αφορά την περίοδο του φθινοπώρου του 2022.

Και η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων (93%) προβληματίζεται από την ακρίβεια, ωστόσο το ποσοστό στην Ελλάδα είναι στο 100%, απεικονίζοντας το φόβο των νοικοκυριών να ανταπεξέλθουν στους λογαριασμούς.

Η απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (97% στην Ελλάδα, 82% στην ΕΕ) είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες που προκαλούν την ανησυχία των πολιτών. Οι πρόσφατες κρίσεις έχουν ενισχύσει την στήριξη των πολιτών για την ΕΕ: σε ευρωπαϊκό επίπεδο, 72% θεωρούν ότι η συμμετοχή στην ΕΕ έχει ωφελήσει τη χώρα τους και 62% βλέπουν την ΕΕ θετικά. Τα αντίστοιχα ποσοστό για την Ελλάδα είναι αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (65% και 43%).

Παράλληλα, οι πολίτες περιμένουν από την Ένωση να συνεχίσει να εργάζεται για την εξεύρεση λύσεων για να μετριαστούν οι επιπτώσεις των αλυσιδωτών κρίσεων.

Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, περισσότεροι από επτά στους δέκα ερωτηθέντες ανησυχούν για την αύξηση του κόστους ζωής, με τα χειρότερα αποτελέσματα να παρατηρούνται στην Ελλάδα (100%), την Κύπρο (99%), την Ιταλία και την Πορτογαλία (98% και για τις δύο χώρες). Οι αυξανόμενες τιμές, μεταξύ άλλων για την ενέργεια και τα τρόφιμα, γίνονται αισθητές σε όλες τις κοινωνικές και δημογραφικές κατηγορίες, ανεξαρτήτως π.χ. φύλου ή ηλικίας, ή εκπαιδευτικού και κοινωνικού-επαγγελματικού προφίλ.

Η δεύτερη μεγαλύτερη ανησυχία των Ευρωπαίων πολιτών με 82% είναι η απειλή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ποσοστό που στην Ελλάδα ανέρχεται στο 97%. Σε επίπεδο ΕΕ, τρίτη κατά σειρά ανησυχία αποτελούν η κλιματική αλλαγή και η εξάπλωση του πολέμου στην Ουκρανία σε άλλες χώρες (81%). Η μετανάστευση ωστόσο απασχολεί ιδιαίτερα τους Έλληνες πολίτες, όπου αποτελεί την τρίτη πιο διαδεδομένη ανησυχία με ποσοστό 86%, ακολουθούμενη από την κλιματική αλλαγή, με 84%.

Οι πολίτες περιμένουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να συνεχίσει να εργάζεται για την εξεύρεση λύσεων για να μετριαστούν οι πολλαπλασιαζόμενες επιπτώσεις των αλυσιδωτών κρίσεων που έχουν πλήξει την ήπειρο. Η υψηλή στήριξη για την ΕΕ προέρχεται από την εμπειρία πρόσφατων ετών, κατά τα οποία η ΕΕ επέδειξε αξιοσημείωτη ικανότητα να δρα ενωμένη και να λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα. Για την ώρα, οι Ευρωπαίοι δεν είναι ικανοποιημένοι με τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς μόνο ένας στους τρεις ερωτηθέντες βλέπει θετικά τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής. Τα αποτελέσματα είναι ακόμη αρνητικότερα στην Ελλάδα, όπου μόνο ένας στους πέντε ερωτηθέντες απάντησε θετικά.

Σχετικά με την οικονομική κατάσταση των πολιτών, η έρευνα δείχνει ότι οι επιπτώσεις από τις αλλεπάλληλες κρίσεις γίνονται όλο και περισσότερο αισθητές. Σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της ΕΕ (46%) δηλώνει ότι το βιοτικό του επίπεδο έχει ήδη μειωθεί λόγω των συνεπειών της πανδημίας COVID-19, των συνεπειών του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και του αυξανόμενου κόστους ζωής.

Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό φτάνει το 66%. Ένα επιπλέον 39% (29% για την Ελλάδα) δεν έχουν δει ακόμη το βιοτικό τους επίπεδο να μειώνεται, αλλά αναμένουν ότι αυτό θα συμβεί το επόμενο έτος, δημιουργώντας μια μάλλον ζοφερή προοπτική για το 2023. Ένας άλλος χαρακτηριστικός δείκτης των αυξανόμενων οικονομικών δυσχερειών είναι η αύξηση του ποσοστού των πολιτών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πληρωμής λογαριασμών «τις περισσότερες φορές» ή «μερικές φορές», όπου παρατηρείται αύξηση εννέα μονάδων από 30% σε 39% σε επίπεδο ΕΕ από το φθινόπωρο του 2021. Στην Ελλάδα υπήρξε αύξηση 14 μονάδων, με το ποσοστό αυτό να αγγίζει το 86%.

«Είναι λογικό οι άνθρωποι να ανησυχούν για το αυξανόμενο κόστος ζωής, καθώς όλο και περισσότερες οικογένειες δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα. Τώρα είναι η ώρα να πετύχουμε απτά αποτελέσματα, να τιθασεύσουμε τους λογαριασμούς μας, να περιορίσουμε τον πληθωρισμό και να καταφέρουμε να πετύχουμε ανάπτυξη στις οικονομίες μας. Πρέπει να προστατεύσουμε τα πιο ευάλωτα μέλη των κοινωνιών μας», δήλωσε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα.

Οι πολλαπλές γεωπολιτικές κρίσεις των τελευταίων ετών εξακολουθούν να δημιουργούν σοβαρές προκλήσεις για τους πολίτες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Με τον πληθωρισμό στο υψηλότερο επίπεδο εδώ και δεκαετίες, οι Ευρωπαίοι πολίτες θέλουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να επικεντρωθεί στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (37%).

Η δημόσια υγεία παραμένει σημαντική για πολλούς Ευρωπαίους πολίτες (34%), όπως και η συνεχιζόμενη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (31%). Η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (31%) είναι επίσης ψηλά στον κατάλογο των Ευρωπαίων πολιτών. Στην Ελλάδα, οι ερωτηθέντες επέλεξαν την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ως πρώτη προτεραιότητα (58%), δεύτερη την υποστήριξη της οικονομίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (55%) και τρίτη τη δημόσια υγεία (44%).

Στο πλαίσιο αυτό, η «ειρήνη» επανέρχεται στο μυαλό των πολιτών ως ένας από τους βασικούς και θεμελιώδεις λόγους της ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Το 36% των Ευρωπαίων δηλώνουν ότι η συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της ασφάλειας είναι τα κύρια οφέλη της ένταξης σε αυτήν, μια αύξηση έξι μονάδων από το φθινόπωρο του 2021.

Το ποσοστό είναι υψηλότερο στην Ελλάδα, όπου φτάνει το 46%. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι πιστεύουν επίσης ότι η ΕΕ διευκολύνει την καλύτερη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών (35%) και συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη (30%).

Σχεδόν ενάμιση χρόνο πριν από τις Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2024, ένας στους δύο Ευρωπαίους πολίτες δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται για τη διαδικασία (54%), στα ίδια επίπεδα με το αντίστοιχο διάστημα πριν από τις Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2019 (53% τον Οκτώβριο του 2017). Στην Ελλάδα ενδιαφέρον δηλώνουν το 56% των πολιτών, ποσοστό αισθητά αυξημένο, κατά 14 μονάδες.

Στο ερώτημα αν θα ψήφιζαν, εφόσον οι εκλογές αυτές ήταν προγραμματισμένες για την επόμενη εβδομάδα, οι Έλληνες απαντούν θετικά, με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των 27 (75%), ενισχυμένο κατά έξι μονάδες σε σχέση με το εαρινό Ευρωβαρόμετρο του ΕΚ το 2022. Ο μέσος όρος των Ευρωπαίων ερωτηθέντων απαντά θετικά σε ποσοστό 67%.