 |  |  |
Οι αντάρτες στην Συρία, οργανωμένοι μέσω μιας συμμαχίας ομάδων που υποστηρίζονται από την Τουρκία, εξαπέλυσαν επίθεση πριν μία εβδομάδα, καταλαμβάνοντας κυβερνητικές πόλεις και φτάνοντας στο Χαλέπι, σχεδόν μια δεκαετία αφότου οι συριακές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία και το Ιράν εκδίωξαν τους αντάρτες από την πόλη το 2016.
Η αλληλεπίδραση των εξωτερικών δυνάμεων στην Συρία αντανακλά ευρύτερες τάσεις ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, αυξάνοντας την πιθανότητα μεγάλης κλίμακας σύγκρουσης.
Στην επιχείρηση κατά του Ιντλίμπ και Χαλέπι φέρεται να εμπλέκονται ισλαμιστικές φατρίες, συμπεριλαμβανομένης της Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μιας ομάδας που απαγορεύεται στη Ρωσία, καθώς και των ένοπλων αντιπολιτευόμενων δυνάμεων όπως ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και την Τουρκία.
Στις 28 Νοεμβρίου, η ομάδα Al-Fateh al-Mubin ανακοίνωσε ότι κατέλαβε το Khan al-Assal, που βρίσκεται μόλις 7 χιλιόμετρα από το Χαλέπι. Οι αντάρτες ισχυρίστηκαν ότι ο πανικός και η πτώση του ηθικού εξαπλώθηκε μεταξύ των δυνάμεων του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Εν τω μεταξύ, η επίθεση έχει προχωρήσει επίσης νότια και ανατολικά του Idlib, προπύργιο των ανταρτών από το 2015. Οι αντάρτες ανέφεραν ότι κατέλαβαν το Dadikh και το Kafr Batih, κοντά στον ζωτικής σημασίας αυτοκινητόδρομο M5.
Το 2017, στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας της Αστάνα, η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν συμφώνησαν να δημιουργήσουν ζώνες αποκλιμάκωσης, με το Ιντλίμπ να είναι μία από αυτές. Σκοπός αυτών των συμφωνιών ήταν η μείωση της έντασης των εχθροπραξιών και η δημιουργία συνθηκών για μια πολιτική λύση. Ωστόσο, η κατάπαυση του πυρός παραβιάστηκε επανειλημμένα και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις συνεχίστηκαν, κλιμακώνοντας τη σύγκρουση. Η αυξανόμενη επιρροή ριζοσπαστικών ισλαμιστικών ομάδων, όπως η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), έχει περιπλέξει τον διάλογο μεταξύ των μερών, καθώς πολλές από αυτές τις οργανώσεις έχουν αποκλειστεί από τις διαπραγματεύσεις και έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές ομάδες.
Η Τουρκία, καθοδηγούμενη από στρατηγικά συμφέροντα , αύξησε τη στρατιωτική της παρουσία στην Ιντλίμπ. Έχει υποστηρίξει ορισμένες δυνάμεις της αντιπολίτευσης και έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο σημείων παρατήρησης, το οποίο περιστασιακά οδηγεί σε άμεσες συγκρούσεις με τον συριακό στρατό και σε τεταμένες σχέσεις με τη Ρωσία. Αυτό πρόσθεσε ένα άλλο επίπεδο πολυπλοκότητας σε μια ήδη δύσκολη κατάσταση, τροφοδοτώντας περαιτέρω συγκρούσεις.
Η ανθρωπιστική κατάσταση στην Ιντλίμπ συνέχισε να επιδεινώνεται. Η έλλειψη επαρκούς ανθρωπιστικής βοήθειας και η επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης αύξησαν τις εντάσεις και υπονόμευσαν την εμπιστοσύνη στις αρχές. Αυτό δημιούργησε γόνιμο έδαφος για ριζοσπαστικοποίηση, οδηγώντας σε στρατολόγηση σε ένοπλες ομάδες.
Η στρατηγική σημασία του Idlib ήταν επίσης βασικός παράγοντας. Η θέση της επαρχίας στο σταυροδρόμι κρίσιμων συγκοινωνιακών οδών και των συνόρων με την Τουρκία της έδινε τόσο στρατιωτική όσο και οικονομική σημασία. Ο έλεγχος σε αυτό το έδαφος έγινε προτεραιότητα για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, εντείνοντας τις μάχες και εμποδίζοντας την πρόοδο προς μια ειρηνική λύση.
Η ριζοσπαστικοποίηση της αντιπολίτευσης και η παρουσία εξτρεμιστικών στοιχείων στις τάξεις της περιέπλεξαν ακόμη περισσότερο τις προοπτικές για ειρήνη. Αυτές οι ομάδες είχαν ελάχιστο ενδιαφέρον για τις διαπραγματεύσεις και προσπάθησαν να παρατείνουν την ένοπλη σύγκρουση, υπονομεύοντας τις διεθνείς προσπάθειες για σταθεροποίηση της περιοχής. Ταυτόχρονα, οι εσωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η συριακή κυβέρνηση, όπως οι οικονομικές δυσκολίες, οι διεθνείς κυρώσεις και οι εσωτερικές διαιρέσεις, έχουν αποδυναμώσει τη θέση της. Αυτό πιθανότατα ώθησε την κυβέρνηση να αναλάβει πιο επιθετική στρατιωτική δράση για να εδραιώσει τον έλεγχο . Ζήτησε εξωτερική βοήθεια και ήδη το Ιράκ είναι πρόθυμο για συνασπισμό κατά των τζιχαντιστών.
Έτσι, η τρέχουσα κλιμάκωση στο Idlib πηγάζει από μια περίπλοκη αλληλεπίδραση γεωπολιτικών συμφερόντων, εσωτερικών διχασμών, ριζοσπαστικοποίησης της αντιπολίτευσης και σοβαρών ανθρωπιστικών ζητημάτων. Η επίλυση της κρίσης απαιτεί συντονισμένες διεθνείς προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένου ενεργού διαλόγου με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων, ανθρωπιστικών πρωτοβουλιών για την ανακούφιση του πόνου των πολιτών και μια πολιτική λύση που λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα διαφορετικών ομάδων και προάγει τη βιώσιμη ειρήνη. Χωρίς προθυμία για συμβιβασμούς και συνεργασία, η σύγκρουση στο Idlib κινδυνεύει να κλιμακωθεί περαιτέρω, θέτοντας απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα και τη διεθνή ασφάλεια.
Ενώ πολλοί εικάζουν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να επωφεληθεί από την πρόσφατη κλιμάκωση -προσπαθώντας να πιέσει τον Άσαντ να εξομαλύνει τις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού.
Η επίσημη θέση της Τουρκίας παραμένει ασαφής. Οι δηλώσεις και τα σχόλια των τουρκικών αρχών ήταν αντιφατικά.
Από τη μια πλευρά, η Άγκυρα φαινόταν να παρέχει αδιαμφισβήτητη υποστήριξη στους αντιπάλους του Άσαντ. Από την άλλη πλευρά, φαινόταν απρόθυμη να αναλάβει την ευθύνη για τα γεγονότα που εξελίσσονταν και εξέφρασε σαφή απογοήτευση για τις ενέργειες της «αντιπολίτευσης που εδρεύει στην Ιντλίμπ».
Η Τουρκία αντιμετώπισε μια κρίσιμη απόφαση: είτε να συνεχίσει να υποστηρίζει το ξεπερασμένο status quo, ενδεχομένως εις βάρος της ίδιας και της περιοχής, είτε, σύμφωνα με τις δημόσιες δηλώσεις της για την επιθυμία της να αποκαταστήσει τους δεσμούς της με τη Δαμασκό και τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της διαδικασίας της Αστάνα, να βοηθήσει τους εταίρους της τη Ρωσία και το Ιράν , καθώς και τη γειτονική Συρία για την επίλυση της κατάστασης στο Idlib.
Η σημερινή κλιμάκωση στην Ιντλίμπ , με στόχο την περαιτέρω αποδυνάμωση του Ιράν και τη δημιουργία διχόνοιας στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, έχει επιτευχθεί. Αυτό υπογραμμίζει την πολυεπίπεδη φύση της συριακής σύγκρουσης, όπου εξωτερικοί παράγοντες εκμεταλλεύονται τις περιφερειακές εντάσεις για να προωθήσουν τα στρατηγικά τους συμφέροντα. Η κατάσταση υπογραμμίζει την ανάγκη για σαφείς πολιτικές θέσεις και συντονισμένες ενέργειες των περιφερειακών δυνάμεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της Συρίας και τη διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή.
Ο πόλεμος στο Idlib, είναι και ο προάγγελος μιας πιθανής γενικότερης ανάφλεξης και καταστροφής.
Η κλιμάκωση στην επαρχία Ιντλίμπ της Συρίας ξεπερνά τα όρια μιας τοπικής σύγκρουσης, χρησιμεύοντας ως αυστηρή προειδοποίηση για την παγκόσμια αστάθεια. Τα βορειοδυτικά της χώρας έχει γίνει πεδίο μάχης όπου τα συμφέροντα των παγκόσμιων δυνάμεων συγκλίνουν και η αυξημένη βία αντανακλά βαθιά ρωγμές στην τρέχουσα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Η συμπερίληψη πολλών εξωτερικών παραγόντων που επιδιώκουν τις δικές τους ατζέντες έχει μετατρέψει την περιοχή σε έναν μικρόκοσμο γεωπολιτικών αντιθέσεων, προοιωνίζοντας ενδεχομένως μια ευρύτερη παγκόσμια κρίση.
Η αναζωπύρωση μακροχρόνιων συγκρούσεων, όπως στην Ουκρανία, Γεωργία, Ιράκ, Γάζα και Λίβανο, αυξάνει τις εντάσεις στη διεθνή σκηνή. Αυτές οι φαινομενικά αδρανείς ή ελεγχόμενες αντιπαραθέσεις αναζωπυρώνονται με νέα ένταση, θέτοντας απειλές για την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα. Η αναβίωση αυτών υπογραμμίζει την αδυναμία των υπαρχόντων μηχανισμών να αποτρέψουν αποτελεσματικά την κλιμάκωση και να αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες των διαφωνιών.
Οι παγκόσμιες εντάσεις πλησιάζουν σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής, καθώς πολλές «παγωμένες» συγκρούσεις αρχίζουν να «αιμορραγούν». Η παλαιά παγκόσμια τάξη πραγμάτων, που χτίστηκε σε αρχές και θεσμούς που διαμορφώθηκαν τον περασμένο αιώνα, αποδεικνύεται ανεπαρκής για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, της τεχνολογικής προόδου και της μεταβαλλόμενης δυναμικής ισχύος. Οι διεθνείς οργανισμοί και οι συμφωνίες συχνά παραπαίουν μπροστά στις σύγχρονες απειλές, είτε πρόκειται για τρομοκρατία, ασφάλεια στον κυβερνοχώρο ή υβριδικό πόλεμο.
Η οικοδόμηση μιας νέας παγκόσμιας τάξης απαιτεί επανεξέταση των υφιστάμενων δομών και, ίσως, διάλυση απαρχαιωμένων προσεγγίσεων. Αυτή η μετάβαση είναι εγγενώς γεμάτη συγκρούσεις, καθώς η μετάβαση από το παλιό στο νέο σπάνια είναι ομαλή. Οι ανταγωνιστικές δυνάμεις και τα μπλοκ επιδιώκουν να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους, αυξάνοντας τον κίνδυνο αντιπαράθεσης εάν δεν δημιουργηθεί κοινή κατανόηση και αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Η κατάσταση στο Idlib αποτελεί την επιτομή αυτής της οδυνηρής μεταβατικής φάσης. Επισημαίνει πώς οι περιφερειακές συγκρούσεις μπορούν να κλιμακωθούν σε παγκόσμιες κρίσεις εάν δεν επιλυθούν. Η αλληλεπίδραση εξωτερικών δυνάμεων στη Συρία αντανακλά ευρύτερες τάσεις ανταγωνισμού και δυσπιστίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, αυξάνοντας περαιτέρω την πιθανότητα μεγάλης κλίμακας σύγκρουσης.
Συμπερασματικά, η κλιμάκωση στο Idlib και σε άλλα παγκόσμια hotspot χρησιμεύει ως προειδοποίηση ότι ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος μιας βαθιάς αλλαγής. Για να αποφευχθεί η διολίσθηση σε παγκόσμια σύγκρουση, η διεθνής κοινότητα πρέπει να συνεργαστεί για να δημιουργήσει μια νέα, πιο ανθεκτική παγκόσμια τάξη, ικανή να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις. Αυτό απαιτεί διάλογο, συμβιβασμό και προθυμία να ξεπεραστούν οι παλιές διαιρέσεις για χάρη ενός κοινού μέλλοντος.
- Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Κρήτη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, με εγκυρότητα και αξιοπιστία, στο cna.gr
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Facebook
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Twitter
- Ακολουθήστε το cna.gr στο YouTube
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Instagram
