Αυτές είναι οι τεχνολογίες που αλλάζουν το χώρο της δημοσιογραφίας

Τεχνητή νοημοσύνη, 5G, «έξυπνα» ηχεία και blockchain είναι τεχνολογίες για τις οποίες συνήθως συζητούν όσοι ασχολούνται με το χώρο της πληροφορικής και των επικοινωνιών. Όμως, είναι και οι τεχνολογίες εκείνες που έχουν ξεκινήσει να αλλάζουν και το χώρο των μέσων ενημέρωσης αν κρίνει κανείς από τις παρουσιάσεις που έγιναν στο πλαίσιο του 9ο Global Editors Network (GEN) Summit, το οποίο πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι στην Αθήνα.

Ένα άλλο βασικό θέμα συζήτησης ήταν τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα και οι καινούριες πηγές εσόδων που χρειάζεται να βρουν τα μέσα ενημέρωσης προκειμένου να επιβιώσουν.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη εδώ

Η συζήτηση για την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence – AI) έχει ανοίξει σε όλα τα επίπεδα, αλλά το αξιοσημείωτο είναι πως στα μέσα ενημέρωσης το ΑΙ έχει αρχίσει ήδη να χρησιμοποιείται. Οργανισμοί όπως το Associated Press και το Bloomberg, δύο από τα μεγαλύτερα δημοσιογραφικά πρακτορεία του κόσμου, χρησιμοποιούν ήδη ΑΙ εφαρμογές προκειμένου να αυτοματοποιήσει την παραγωγή συγκεκριμένων σύντομων ειδήσεων, όπως είναι, για παράδειγμα εκείνες που επαναλαμβάνονται ή τα αποτελέσματα των αθλητικών διοργανώσεων ή χρήσιμες πληροφορίες όπως είναι ο καιρός και η κίνηση στους δρόμους.

Ο στόχος που υπάρχει είναι η αυτοματοποίηση στην παραγωγή των ειδήσεων εκείνων που είναι απλή αναφορά γεγονότων, όπως είναι τα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων και να δοθεί έμφαση στην παραγωγή αναλύσεων και ρεπορτάζ από την πλευρά των δημοσιογράφων.

Δεν είναι τυχαίο ότι ένα μεγάλο μέρος από τους 5000 μηχανικούς που απασχολεί το Bloomberg ασχολούνται με το ΑΙ, ενώ κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στο Associated Press. Από την άλλη πλευρά, η αυτοματοποιημένη παραγωγή ειδήσεων δεν είναι ανεξέλεγκτη καθώς ένα ανθρώπινο χέρι είναι αυτό που θα δώσει το τελικό ΟΚ πριν «ανέβει» μία είδηση.

Η έλευση του ΑΙ αλλάζει πολλά από τα υπάρχοντα δεδομένα. Το λογισμικό έχει την ικανότητα να ελέγχει πολυάριθμες πηγές ειδήσεων και να προτείνει θέματα βάσει στα data που εντοπίζει. Επίσης, με τις εφαρμογές αυτόματης μετάφρασης που υπάρχουν δεν είναι ανάγκη ένας δημοσιογράφος στα μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία να γνωρίζει άπταιστα την αγγλική.

Η έλευση του ΑΙ αναμένεται να αλλάξει το ανθρώπινο δυναμικό των μεγάλων δημοσιογραφικών οργανισμών. Ο κύριος λόγος είναι πως θα απαιτηθεί ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που θα μπορούν να προγραμματίζουν τις ΑΙ εφαρμογές και θα είναι εκείνοι που θα θέτουν τα ερωτήματα που θα αρχίσει να ψάχνει το λογισμικό και θα δημιουργεί ειδήσεις. Και επιπλέον θα απαιτούνται άνθρωποι που θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την ποιότητα των πληροφοριών και το πόσο έγκυρη και σωστή είναι η είδηση που παρήγαγε το ΑΙ λογισμικό του δημοσιογραφικού οργανισμού.

Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι μόνο οι μεγάλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί που θα επηρεαστούν. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση σουηδικού ειδησεογραφικού site που πέτυχε μέσω της αυτοματοποίησης και του ΑΙ να παράγει αυτόματα ειδήσεις σχετικά με τις πωλήσεις ακινήτων στην περιοχή που δραστηριοποιείται.

Προσωποποίηση των ειδήσεων

Το ΑΙ θα οδηγήσει επιπλέον και στην ακόμη μεγαλύτερη προσωποποίηση των ειδήσεων, ένας τομέας για τον οποίο γίνεται πολύ μεγάλος λόγος τα τελευταία χρόνια.

Όπως γίνεται λόγος και για την επιστροφή του ήχου υπό τη μορφή των podcasts και των «έξυπνων» ηχείων (smart speakers).

Η διείσδυση των smart speakers φθάνει στο 21% στις Ηνωμένες Πολιτείες και κινείται λίγο πάνω από το 10% στην Ευρώπη αλλά αυξάνεται διαρκώς. Και το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως περίπου οι μισοί από τους χρήστες smart speakers τα χρησιμοποιούν για να ακούν ειδήσεις. Αυτό έχει δημιουργήσει νέες ανάγκες και μέσα όπως το France Info έχει επιλέξει να προωθήσει τη δημιουργία podcasts -ήτοι εκπομπών που «ανεβαίνουν» στο Διαδίκτυο και μοιάζουν με τις ραδιοφωνικές αλλά διαφοροποιούνται δεδομένου ότι ο χρήστης μπορείς να τα ακούσει όποτε θέλει και όπου θέλει.

Η τεχνολογία έχει αρχίσει να αλλάζει άρδην τη δημοσιογραφία και δεν είναι τυχαίο ότι στα δημοσιογραφικά επιτελεία ασχολούνται με τεχνολογίες όπως είναι το 5G, τα drones και η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality). Το mobile journalism θεωρείται πλέον ως μία από τις βασικές τάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς οι δημοσιογράφοι μπορούν να παράγουν περιεχόμενο οπουδήποτε και αν βρίσκονται αρκεί να έχουν στη διάθεση τους ένα κινητό τηλέφωνο. Το μεγάλο ερώτημα που υπάρχει είναι αν τα newsrooms των ειδησεογραφικών οργανισμών είναι έτοιμα να ακολουθήσουν αυτές τις νέες τάσεις.

Επιχειρηματικά μοντέλα

Ένα από τα μεγαλύτερα θέματα που υπάρχουν στο χώρο των μέσων ενημέρωσης έχει να κάνει με τα επιχειρηματικά μοντέλα, καθώς οι πηγές εσόδων έχουν αλλάξει σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι καταναλωτές δεν δείχνουν ιδιαίτερα πρόθυμοι να πληρώσουν συνδρομή προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε περιεχόμενο, αλλά αυτό δεν φαίνεται να είναι κάτι που ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Στο Guardian ανακάλυψαν ότι υπάρχουν πολλοί αναγνώστες πρόθυμοι να κάνουν δωρέες προκειμένου το μέσο να μπορέσει να επιβιώσει και να είναι σε θέση να προσφέρει ποιοτικό περιεχόμενο. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο ότι σε πολλές περιπτώσεις αποδεικνύεται ότι οι αναγνώστες δεν θέλουν ποσότητα αλλά ποιότητα όσον αφορά στην ενημέρωση τους.

Ένα άλλο μοντέλο προτείνει την ισορροπία μεταξύ πληρωμένου και δωρεάν περιεχομένου. Όπως και την προσφορά επί πληρωμή μεμονωμένων άρθρων που συνήθως οδηγεί στην απόκτηση μηνιαίας ή ετήσιας συνδρομής.

Σε γενικές γραμμές, οι υπάρχουσες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι στην επόμενη τριετία οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα έχουν, κατά μέσο όρο, 4 μηνιαίες συνδρομές σε υπηρεσίες ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών όπως το Netflix και το Spotify. Κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει χώρος αλλά δεν είναι μεγάλος και οι καταναλωτές θα κληθούν να κάνουν αρκετές επιλογές προκειμένου να πάρουν αυτό που θέλουν.