Πώς διασώθηκε η ιστορία του ΚΚΕ

Το Σπίτι του Λαού διαθέτει δέκα ορόφους. Οι τρεις under, οι εφτά over. Ετσι, όταν λένε «πρώτος όροφος», εννοούν τρίτο υπόγειο. Για λόγους ασφαλείας αλλά και κατάλληλης θερμοκρασίας, το γιγαντιαίο αρχείο είχε τοποθετηθεί σε αυτούς τους τρεις υπόγειους ορόφους. Δηλαδή το πιο νόστιμο ορντέβρ για τη νεροποντή.

Στις 21 Οκτωβρίου 1994 ξεχείλισε ο Ποδονίφτης και έπνιξε τη µισή Αθήνα. Δεκαεφτά άνθρωποι πνίγηκαν και οι ζηµιές τεράστιες. Το τσουνάµι πληµµυρίζει τα τρία υπόγεια του Σπιτικού του Λαού δηλαδή τα γραφεία του ΚΚΕ όπου βρίσκονται τα αρχεία του κόµµατος. Για είκοσι χρόνια 25.000 εθελοντές και ειδικοί επιστήµονες εργάστθηκαν µεθοδικά και τελικά κατάφεραν να διασωθείτο ιστορικό αρχείο.

«Ξαφνικά ακούω εκκωφαντικό θόρυβο. Τόσο τροµακτικό που αισθάνθηκα να θρυµµατίζονται τα τύµπανά µου. Σαν ηχητικό εφέ από χολιγουντιανή ταινία καταστροφής. Ετρεξα κι έκλεισα µε δύναµη την πόρτα. Οµως ο θόρυβος κορυφωνόταν. Και µέσα σε ελάχιστα κλάσµατα δευτερολέπτου ένα θηριώδες κύµα παρέσυρε τα πάντα. Γραφεία, χαρτιά, συρτάρια, καρέκλες, φώτα, αρχεία. Τότε είπα στον εαυτό µου “ρε σύντροφε, µπας και βλέπεις σκηνές από τον Τιτανικό”;».

Οι δείκτες του ρολογιού έδειχναν 19.33 της 21ης Οκτωβρίου του 1994. Περίπου 36 ώρες προτού οι κάλπες υποδεχτούν τους ψηφοφόρους για τον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών. Το ΚΚΕ προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές του!

Εναν χρόνο πριν, στις βουλευτικές εκλογές του 1993, ο Ανδρέας Παπανδρέου µε τα «περήφανα γηρατειά» και τα «ορµητικά νιάτα» είχε καταγάγει θρίαµβο της τάξεως του 47%. Ακολουθούµενος από το πτωχό 39% της Νέας Δηµοκρατίας. Κάπως έτσι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης παραιτείται και στη θέση του εκλέγεται ένα ακόµα «θύµα» του ΠΑΣΟΚ, ο Μιλτιάδης Εβερτ!

Σε εκείνη λοιπόν την εκλογική αναµέτρηση η Πολιτική Ανοιξη του Αντώνη Σαµαρά σκαρφαλώνει στο 4,88% αφήνοντας πίσω το ΚΚΕ του 4,54%. Πολλοί έσπευσαν να χαιρετίσουν την «εξαφάνιση» των Ελλήνων κοµµουνιστών. Λογικό, σου λέει. Αφού το τείχος γκρεµίστηκε θα γκρεµιστεί και ο Περισσός. Βιάστηκαν. Οπως βιάστηκε και το νερό!

Η Αλέκα Παπαρήγα είχε διαδεχτεί τον «εξωµότη» και «ρεβιζιονιστή» Γρηγόρη Φαράκο. Με το προσωνύµιο Μιχαήλ Σουσλόφ. Ο διοπτροφόρος, στεγνός θεωρητικός του Κρεµλίνου του Λεονίντ Μπρέζνιεφ. Ως «δογµατικός» και «σταλινικός». Οµως ο Φαράκος διαψεύδει τους εχθρούς του και µ’ ένα «αντικοµµατικό» σάλτο καταλήγει στην αγκαλιά του «ύπουλου ταξικού εχθρού» µε το όνοµα «Συνασπισµός της Αριστεράς και της Προόδου». Αποτέλεσµα; Εκλογική πανωλεθρία. Με ποσοστό 2,94%. Τουτέστιν εκτός Βουλής! Αβυσσος η ψήφος των Ελλήνων…

Ο Ποδονίφτης, σαν θεός του Ολύµπου

Ο Γιώργης (δεν έχει σηµασία το επώνυµό του), βετεράνος, αδιόρθωτος και αµετανόητος κοµµουνιστής, θυµάται:

«Η εφιαλτική νεροποντή εκείνης της νύχτας ήταν λύτρωση. Ο Ποδονίφτης εξοργίστηκε. Οπως οι θεοί του Ολύµπου. Που στις αρχαίες τραγωδίες επεµβαίνουν και τιµωρούν τον υβριστή»!

– Μα, πώς το λες αυτό! Εδώ παρά γουρουνότριχα να γκρεµιστεί το Σπίτι του Λαού.

«Παραλίγο. Οµως, αντί να µας γκρεµίσει και να µας αποτελειώσει, µας έκανε ακόµα πιο δυνατούς και περισσότερο αποτελεσµατικούς».

Τι εννοεί; Αυτό ακριβώς που λέει ο Παναγιώτης Μαυραντώνης. Τότε, πριν από 20 χρόνια, ήταν 29 ετών. Πτυχιούχος χηµικός µηχανικός. Δραστήριος, µαχητικός, ορµητικός, πολυµήχανος και Μυτιληνιός. «Αδιόρθωτος» κοµµουνιστής κι αυτός.

«Ξέρεις κάτι; Αποδείχτηκε ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες. Σκέψου ότι µόνο εµείς στον Περισσό διαθέτουµε τώρα όλη την τεχνογνωσία απολύµανσης µε οξείδιο του αιθυλενίου. Το λεγόµενο T-Gas. Εµείς σε ολόκληρη την Ευρώπη»!

Τι σηµαίνει αυτό; Οτι µ’ αυτή την τεχνογνωσία που αποκτήθηκε εκείνες τις µέρες της φρίκης, κάθε πολίτης, κάθε ίδρυµα, κάθε φορέας µπορούν να χτυπήσουν την πόρτα του Περισσού και χωρίς µισό euro να παραδώσουν το υλικό τους σε οµάδα ειδικών έτσι ώστε να απολυµανθούν και να καθαριστούν τα αρχεία τους!

«Φύγετε αµέσως τώρα!»

Η µεγάλη ανατριχίλα αρχίζει από την πρώτη, προειδοποιητική σταγόνα βροχής. Εκείνο το βράδυ της 21ης Οκτωβρίου του 1994. Κάθε λεπτό η νεροποντή δυναµώνει µε πολλαπλασιαστική ορµή!

Στις 8 ακινητοποιούνται οι συρµοί µεταξύ των σταθµών Πατήσια – Κηφισιά. Οι τηλεφωνικές επικοινωνίες διακόπτονται. Οι αγωγοί αποχέτευσης πληµµυρίζουν και ξεβράζουν νερό. Τα σπίτια αυτών των περιοχών βυθίζονται στο σκοτάδι. Καλογρέζα, Ριζούπολη και Περισσός δέχονται τη µεγαλύτερη, ανελέητη και ακατανίκητη δύναµη των κυµάτων. Ενα τσουνάµι ορµάει να κατεδαφίσει και να κατασπαράξει τα πάντα. Ακόµα και να καταβροχθίσει 17 ανθρώπινες ζωές. Η µισή Αττική βοµβαρδίζεται από απίστευτες ποσότητες κυβικών υδάτινου θηρίου. Βοήθειαααααα!

«Το νερό, χειρότερος εχθρός από τη φωτιά», έλεγε η Αλέκα. Που εκείνο το βράδυ βρέθηκε στο γραφείο της στον 10ο όροφο ενός τόσο καλά θωρακισµένου οικοδοµήµατος, όπως είναι το Σπίτι του Λαού. Και ξαφνικά άρχισε να αισθάνεται τις πρώτες σταγόνες νερού. Τόσο ψηλά; Τόσο.

«Απ’ αυτή την ορµή των τεράστιων κυµάτων και από την ασταµάτηση περιδίνηση του νερού, 80 και πλέον αυτοκίνητα, παρασυρµένα από κάθε γωνιά των διπλανών δρόµων, πέφτουν στα κάγκελα και στριµώχνονται, το ένα πάνω στο άλλο, στον περιβάλλοντα χώρο».

Τα γραφεία του ΚΚΕ, σαν καρυδότσουφλο που µαστιγώνεται ανηλεώς από ατελείωτες ριπές βροχής. Μοιάζει µε βάρκα που µπάζει νερά από παντού. Και ο περιβάλλων χώρος σαν νεκροταφείο αυτοκινήτων.

Η Αλέκα σπεύδει να ζητήσει βοήθεια από τον Γεράσιµο Αρσένη. Τον υπουργό Εθνικής Αµυνας. Να ζητήσει βοήθεια από την Πυροσβεστική. Αµφότεροι Κεφαλονίτες. Εκείνος από το τηλέφωνο µε τρόµο φωνάζει: «Φύγετε αµέσως τώρα. Και όταν λέω τώρα, εννοώ ΤΩΡΑ»!

Ο Αρσένης είχε ειδοποιηθεί για την πιθανότητα του απόλυτου κακού. Οτι δηλαδή παραδίπλα των γραφείων του ΚΚΕ ήταν εγκατεστηµένο πρατήριο υγρών καυσίµων. Η κόλαση προ των πυλών. Δηλαδή να χορεύουν θάνατο ολοκληρωτικό το υδάτινο θηρίο µε τις πύρινες φλόγες!

«Φαντάσου», λέει ο Παναγιώτης ο Μαυραντώνης, «ότι το νερό είχε ξυρίσει όλες τις αντλίες καυσίµων. Και φαντάσου ότι το νερό της βροχής είχε αναµειχθεί µε λάσπη, βοθρολύµατα, πετρέλαιο και βενζίνη. Η ποσότητα αυτού του µείγµατος που εγκλωβίστηκε στον χώρο ξεπερνούσε τα 25.000 κυβικά µέτρα!».

Η κατάσταση εκτός ελέγχου. Οµως ουδείς φεύγει από το κτίριο: «Σιγά που θα φεύγαµε. Εδώ δεν φοβηθήκαµε µπροστά στα εκτελεστικά αποσπάσµατα και θα δειλιάσουµε µε τη νεροποντή; Ποτέ!».

Κάποιοι δακρύζουν. Κάποιοι ορµάνε µε µικρές αντλίες να σπρώξουν το νερό προς τα έξω. Αδικος κόπος. Κάποιοι θυµώνουν. Και όλοι, στο τέλος, τρέχουν να απελευθερώσουν τα αρχεία του κόµµατος από τον θανάσιµο υδάτινο εναγκαλισµό.

Το φαινόµενο της µπουκάλας

Μια συντρόφισσα, µέσα στην τρέλα εκείνης της στιγµής, ακούει κραυγή. Πολλές, αλλεπάλληλες κραυγές «βοήθεια». Ο περιφερειακός δρόµος που ορίζει το κτίριο των κοµµατικών γραφείων είναι «κυκλωµένος» από κάγκελα. Στην αρχή νοµίζει ότι έχει καταληφθεί από παραισθήσεις. Οµως οι κραυγές επανέρχονται.

«Κάθε φορά µε χαµηλότερη ένταση. Κοιτάω και τι βλέπω; Δύο πλάσµατα κολληµένα και εγκλωβισµένα πάνω στα κάγκελα. Η δύναµη του νερού ήταν τόσο ορµητική που δεν µπορούσες να κολυµπήσεις και να τους απελευθερώσεις».

Ο Παναγιώτης διορθώνει: «Ηταν ένας πατέρας µε τη µικρή του κόρη. Μόλις εφτά ετών. Το ρεύµα τούς είχε παρασύρει από δύο χιλιόµετρα µακριά. Σαν να έκαναν τσουλήθρα σ’ ένα σκοτεινό τούνελ µε προορισµό τον Αδη. Τους βοηθήσαµε. Και τους ξαναείδαµε στην εκδήλωση για την 20ή επέτειο από την επέλαση του υδάτινου, άγριου θηρίου. Το κοριτσάκι µια κουκλάρα 27 χρόνων».

Το Σπίτι του Λαού διαθέτει δέκα ορόφους. Οι τρεις under, οι εφτά over. Ετσι, όταν λένε «πρώτος όροφος», εννοούν τρίτο υπόγειο. Για λόγους ασφαλείας αλλά και κατάλληλης θερµοκρασίας, το γιγαντιαίο αρχείο είχε τοποθετηθεί σε αυτούς τους τρεις υπόγειους ορόφους. Δηλαδή το πιο νόστιµο ορντέβρ για τη νεροποντή!

Από τα αλλεπάλληλα κύµατα όλες σχεδόν οι εγκαταστάσεις διαλύονται. Οι πρώτες εκτιµήσεις έκαναν λόγο για ζηµιές πάνω από 2 δισεκατοµµύρια δραχµές. Το τυπογραφείο της Τυποεκδοτικής εκτός µάχης. Εκατοντάδες τόνοι χαρτιού µετατρέπονται σε πολτό. Κατεστραµµένος και ο ραδιοφωνικός σταθµός 902 Αριστερά στα FM. Οι εικόνες των αρχείων παραπέµπουν σε βοµβαρδισµένο τοπίο ολοκληρωτικού πολέµου.

Η Πυροσβεστική σπεύδει στα σπίτια. Να απεγκλωβίσει µελλοθάνατους. «Λογικό», έλεγε η Αλέκα Παπαρήγα. «Τους καταλαβαίναµε. Πρώτα οι ανθρώπινες ζωές και ύστερα τα χαρτιά». Και συµπλήρωνε: «Πάντως, ουδέν κακό αµιγές καλού. Εξαιτίας αυτής της µαζικής επίθεσης, γλίτωσαν πολλά, µα πάρα πολλά σπίτια και πολλές γειτονιές. Το νερό συσσωρεύτηκε και κατέληξε στο κτίριο των γραφείων µας».

Δύο τα πρώτα ερωτήµατα: πώς και γιατί. Η απάντηση διπλή. Πρώτα επειδή οι εργασίες για τις αποχετεύσεις και την «εξηµέρωση» του Ποδονίφτη (επειδή παλιά οι κάτοικοι ένιβαν τα πόδια τους) ακολουθούσαν πιστά τη γνωστή νεοελληνική συνταγή: αυτοσχεδιασµός, προχειρότητα, τσαπατσουλιά. «Απόδειξη ότι οι πρώτοι αγωγοί ήταν τεράστιοι, αλλά στη συνέχεια οι εργολάβοι τοποθετούσαν µικρούς. Ετσι το νερό µε θυµό θρυµµάτιζε τους µικρούς σωλήνες και ορµούσε µε τεράστιες ποσότητες προς όλες τις κατευθύνσεις».

Ο δεύτερος λόγος ακούει στο όνοµα «φαινόµενο της µπουκάλας». Δηλαδή, αντί οι εργασίες να αρχίσουν από τα πάνω, άρχισαν από τα κάτω. Διπλό το κακό. Ο ανθρώπινος-ελληνικός-παράγοντας, καλύτερος σύµµαχος κάθε καταστροφής…

Μύκητας εναντίον χάρτου

Η καταστροφή ολοκληρώνεται όταν η κεντρική γεννήτρια κατέληξε να τραµπαλίζεται µισή µέσα και µισή έξω από το νερό. Το σκότος πηχτό. Κάπου εκεί εκτινάσσεται σαν αίλουρος ο Βαγγέλης Μπαλοδήµας. Καραβοµηχανικός. Και αυτοσχεδιάζοντας µε δική του πατέντα, επαναφέρει φως!

Η πρώτη πράξη ηρωισµού. Ακολουθούν άλλες πολλές. Μα πάρα πολλές. Ηρωες µε µυαλό επιστηµονικό. Και µάλιστα απ’ όλο το φάσµα της κοινωνίας. Ολων σχεδόν των κοµµάτων. Μια απίστευτη κινητοποίηση. Πρωτοφανής για τα σύγχρονα δεδοµένα.

«Το ΕΑΜ του 1994. Για ειρηνικούς, ιστορικούς, επιστηµονικούς σκοπούς», λέει µέσα στον οίστρο της µνήµης του ο Παναγιώτης Μαυραντώνης.

Πρώτα µε µικρές αντλίες. Υστερα η Πυροσβεστική φέρνει τεράστιες αντλίες. Κάποιος πυροσβέστης µετατρέπεται σε κολυµβητή µεγάλων αποστάσεων µέσα στον… ωκεανό. Ακολουθούν ναυτεργάτες της Επισκευαστικής Ζώνης. Κουβαλώντας θηριώδεις αντλίες. Τόσο ογκώδεις όσο η καθεµία σαν ολόκληρο φορτηγό. Κάπως έτσι όλες οι ποσότητες νερού µετακινούνται προς τα έξω και το κτίριο αδειάζει.

Αυτή είναι και η πρώτη πράξη διάσωσης. Το πρελούδιο.

«Ο εχθρός τώρα είναι ο µύκητας. Αυτό το πρασινάκι που όταν συναντηθεί µε τις κατάλληλες συνθήκες θεριεύει και τα πάντα καταστρέφει. Το πράσινο χρώµα της µούχλας. Και τις βρήκε. Δηλαδή κατάλληλη θερµοκρασία και όξινο περιβάλλον. Ετσι, εφόρµησε εναντίον όλων. Χαρτιού, φωτογραφιών, ζωγραφικών πινάκων, χαρακτικών, µαγνητοταινιών και κινηµατογραφικών έργων».

Το χειρότερο; Φυσικά η έλλειψη τεχνογνωσίας. «Ιστορικά µόνο οι βιβλιοθήκες Φλωρεντίας και Χιλής είχαν υποστεί την ίδια καταστροφή. Οµως εκεί ο µύκητας αποκρούστηκε από τα βιβλιοδετηµένα αρχεία. Εδώ είχαµε να κάνουµε µε αρχεία εντελώς ευάλωτα, ανυπεράσπιστα, ανοχύρωτα. Οπως οι κοµµουνιστές και οι δηµοκράτες στην παρανοµία!».

Πρώτοι διασώστες 40 σπουδαστές των ΤΕΙ Αθήνας. Επικεφαλής ο σπουδαίος Κώστας Χούλης. Ουδεµία σχέση µε ΚΚΕ. Ακολουθούν Θάλεια Νταλούκα, Ευγενία Χοχλάκη. Εξαιρετικές στη συντήρηση αρχειακού υλικού. Καταφθάνουν ειδικοί από το Μορφωτικό Ιδρυµα Εθνικής Τραπέζης, την Εθνική Βιβλιοθήκη, τα Αρχεία του Κράτους, το Μετσόβιο, το υπουργείο Πολιτισµού. Απαντες εκεί. Ακόµα και η Τόνια Μωροπούλου, ο Δηµήτρης Κέκος, πρόεδρος χηµικών µηχανικών, ο γίγαντας της Χηµείας Γιάννης Καλοπίσης, καθώς και ο καθηγητής Θόδωρος Σκουλικίδης, που τα ’δωσε όλα!

«Ηταν τόσοι µα τόσοι πολλοί που είναι αδύνατον να τους θυµηθώ όλους. Και µαζί µε τους ειδήµονες 25.000 εθελοντές. Απ’ όλους τους κοµµατικούς χώρους».

– Φαντάζοµαι, του λέω, ότι µέσα σ’ αυτή την πάνδηµη εθελοντική «επιστράτευση» θα άλλαξαν οι ζωές πολλών ανθρώπων.

«Μα ήταν φυσικό. Ανθρωποι να ερωτευτούν, να φλερτάρουν, να χωρίσουν, να παντρευτούν. Η σωτηρία των αρχείων πορεύτηκε µε τη σωτηρία καρδιάς και ψυχής!».

Σας το είπα. Από την καταστροφή προέκυψε ένα άτυπο ΕΑΜ. Κατακλυσµιαία η νεροποντή. Κατακλυσµιαία και βιβλικών διαστάσεων και η επιχείρηση διάσωσης.

Το πρώτο πρόβληµα ήταν να βρεθεί το αντίδοτο στον µύκητα.

«Δεν ξέραµε ακριβώς. Οµως επειδή κάθε δευτερόλεπτο που περνούσε αυτός ο διάβολος κατέτρωγε τα πάντα, γι’ αυτό εµείς στα όρθια και γρήγορα αυτοσχεδιάζαµε. Και τα καταφέραµε. Φαντάσου τη σκηνή. Τα µέλη του Πολιτικού Γραφείου, που συνήθως καθοδηγούν τα µέλη του κόµµατος, τώρα σαν µικροί µαθητές υπάκουαν στις δικές µας, επιστηµονικές εντολές!».

Η Αλέκα, σαν καλή µαθήτρια της Α’ Τάξης Γυµνασίου, ρωτούσε: «Τι να κάνω τώρα;». Ο στρατηγός σε ρόλο απλού τυφεκιοφόρου!

«Δουλεύαµε ασταµάτητα 24 ώρες το 24ωρο. Και τρώγαµε ελάχιστα. Η Βαγγελιώ Λογαρά, αδελφή της Λούλας, ρωτούσε κάθε τόσο: “Φάγανε οι σύντροφοι;”. Και εµείς απαντούσαµε: “Κάτι τσιµπήσαµε, αλλά πρέπει να βιαστούµε γιατί θα µας φάνε οι µύκητες’’».

Ηταν η µεγαλύτερη επιχείρηση διάσωσης ελληνικής ιστορίας. Της µνήµης εκατοµµυρίων ανθρώπων. Της παρανοµίας. Εξορίας. Φυλακών. Στρατοπέδων Συγκέντρωσης. Από το Νταχάου. Από τις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισµού». Παράνοµου Τύπου. Χιλιάδων φωτογραφιών. Από τις µαγνητοταινίες του ραδιοφωνικού σταθµού «Φωνή της Αλήθειας». Από τα πάντα. Και κυρίως από εκατοµµύρια µικρά χαρτάκια.

Ολόκληρο κεφάλαιο σε ένα τσιγαρόχαρτο

Το θυµάµαι σαν τώρα. Οταν ως νεοφώτιστος δηµοσιογράφος του «Ριζοσπάστη» πλακωνόµουν µε τον καθοδηγητή µου, τον Γιώργο Μωραΐτη. Εγώ, παριστάνοντας τον σηµειολόγο, έγραφα ακατανόητα. Εκείνος, ως θαυµαστής της απλότητας, έλεγε: «Πρέπει να γράφεις µε τέτοιον τρόπο ώστε να συνδυάζεις την ακρίβεια µε την καθαρότητα και τη σύνθεση µε την απλότητα. Να σε καταλαβαίνει και ο τελευταίος του τελευταίου εξώστη χωρίς να προδίδεις τα νοήµατά σου». Είχε δίκιο!

Ο Γιώργης, λοιπόν, γνωστός στην παρανοµία ως ασυρµατοφόρος του Χαρίλαου Φλωράκη. Και ακόµα καλύτερα ως ένας από τους πιο πιστούς και ακλόνητους κοµµουνιστές. Σε τέτοιο σηµείο που κάθε φορά που τον πιάνανε και τον ρωτούσαν -ενώ ήξεραν- να τους πει το όνοµά του, ο Γιώργης απαντούσε «δεν θυµάµαι»!

Ο ατσάλινος Γιώργης, µε καρδιά από την καρδιά του µαρουλιού, έγραφε τα µυθιστορήµατά του και τις σκέψεις του σ’ ένα τόσο δα χαρτάκι. Μπορούσε να καλλιγραφήσει ολόκληρο κεφάλαιο σε ένα τσιγαρόχαρτο. Το είδα µε τα µάτια µου και έµεινα µε το στόµα ανοιχτό. Οποιος δεν µε πιστεύει, ας σπεύσει σε βιβλιοπωλείο να αγοράσει κάποιο µυθιστόρηµα του Γιώργη των εκδόσεων «Καστανιώτης». Ιστορίες που φορτίζουν τους δακρυγόνους αδένες. Ακόµα και ακραίων δεξιών!

Το µολύβι αντέχει, το Bic όχι

Ενα από τα πιο απίστευτα πράγµατα που διαπιστώθηκε εκείνες τις µέρες της διάσωσης ήταν κάτι εντελώς «παράλογο». Το µολύβι πιο ανθεκτικό από το Bic. Τα χαρτάκια και τα ραβασάκια που ήταν γραµµένα µε µολύβι «πολέµησαν» τον µύκητα. Οσα ήταν γραµµένα µε το «προχωρηµένο» Bic παραλίγο να γίνουν στάχτες!

Αυτός ο τεράστιος όγκος ποικίλλου αρχειακού υλικού κατέφθασε στα γραφεία του ΚΚΕ από όλες τις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισµού». Με δεκάδες κοντέινερ. Κατέφθασε µετά το γκρέµισµα του Τείχους. Κάπου µεταξύ 1989 και 1991.

Επειδή η εσωκοµµατική κατάσταση ήταν ταραγµένη από την αποχώρηση της οµάδας του Γρηγόρη Φαράκου. Και επειδή η πτώση του κόκκινου Κρεµλίνου έφερε τα πάνω κάτω, το υλικό παρέµεινε ως είχε. Χωρίς αξιολόγηση και αρχειοθέτηση. Κατά θέµατα και κατά χρονολογική περίοδο. Ολα ανάκατα!

Ετσι η ανακατωσούρα, µε σύµµαχο το «φαινόµενο της µπουκάλας» και αρχηγό την τρικυµιώδη νεροποντή, παραλίγο να σαρώσει και να εξαφανίσει κάθε ίχνος ιστορικής µνήµης. Οχι µόνο των κοµµουνιστών, αλλά µεγάλου µέρους της Ελληνικής Ιστορίας από το 1918 µέχρι το 1990. Ενας αιώνας!

Η περίφηµη επιστολή Βελουχιώτη στον Ζαχαριάδη

Ανάµεσα σε αυτά τα αρχεία, η επιστολή του Αρη Βελουχιώτη προς το Πολιτικό Γραφείο και τον Νίκο Ζαχαριάδη. Με την οποία πληροφορούσε το Κόµµα ότι εκείνος διαφωνεί και εποµένως ακάθεκτα συνεχίζει τον ένοπλο αγώνα!

Ακόµα και σήµερα. Τίποτα δεν έχει οριστικά τελειώσει. «Η διάσωση συνεχίζεται».

– Με ποιον τρόπο;

«Φυσικά µε την απολύµανση από οµάδα ειδικών. Εγώ ας πούµε, χάριν αυτής της φοβερής εµπειρίας, έγινα ειδικός στη διάσωση χαρτιού».

– Αλλος τρόπος;

«Πίσω από το κατεστραµµένο χαρτί τοποθετούµε αραχνοΰφαντο, γιαπωνέζικο χαρτί. Ετσι το λέµε. Το γιαπωνέζικο είναι το καλύτερο. Ετσι το µουχλιασµένο χαρτί δεν καταστρέφεται. Δεν γίνεται σκόνη. Κι έτσι το χαρτάκι διασώζεται».

Η Χηµεία, ο πιο αφοσιωµένος και πιστός υπηρέτης της Ιστορίας. Απίστευτο!

– Και τι λένε όλα αυτά τα εκατοµµύρια χαρτάκια;

«Ο,τι µπορείς να φανταστείς. Από σκέψεις, ειδοποιήσεις, ποιήµατα, συνθηµατικά, κωδικοποιηµένα µηνύµατα, µέχρι και απόδοση λογαριασµών. Οπως, ας πούµε, “πλήρωσα δύο δραχµές για ψωµί και µισή δραχµή για µια φέτα τυρί”».

Το 1985, στο επικολυρικό έπος του Παντελή Βούλγαρη «Τα πέτρινα χρόνια», ο φυλακισµένος Μπάµπης (Δηµήτρης Καταλειφός) καταφέρνει να δώσει στην αγαπηµένη του Ελένη (Θέµις Μπαζάκα), επίσης φυλακισµένη, ένα µικροσκοπικό ραβασάκι. Ενα τόσο δα χαρτάκι που πάνω του είχε γράψει µια φράση που συµπυκνώνει τα πάντα. Μια φράση που διασώθηκε απ’ αυτή τη σύγχρονη κιβωτό:

Οι δείκτες του ρολογιού έδειχναν 19.33 της 21ης Οκτωβρίου του 1994. «Ξαφνικά ακούω εκκωφαντικό θόρυβο. Μέσα σε ελάχιστα κλάσματα δευτερολέπτου ένα θηριώδες κύμα παρέσυρε τα πάντα. Γραφεία, χαρτιά, συρτάρια, καρέκλες, φώτα, αρχεία»

«Σκέψου ότι μόνο εμείς στον Περισσό διαθέτουμε τώρα όλη την τεχνογνωσία απολύμανσης με οξείδιο του αιθυλενίου. Το λεγόμενο T-Gas. Εμείς σε ολόκληρη την Ευρώπη!», λέει ο Παναγιώτης Μαυραντώνης. Τι σημαίνει αυτό; Πως κάθε πολίτης, κάθε ίδρυμα, κάθε φορέας μπορούν να χτυπήσουν την πόρτα του Περισσού και χωρίς μισό euro να παραδώσουν το υλικό τους σε ομάδα ειδικών έτσι ώστε να απολυμανθούν και να καθαριστούν τα αρχεία τους!

 

Δημήτρης Δανίκας