Ιστορίες που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα

Οι ιστορίες που έχουν βγει στο φως της δημοσιότητας για διάφορους διάσημους επιστήμονες είναι πολλές, μόνο που οι περισσότερες κυκλοφορούν σαν αστικοί μύθοι.

Κάποιοι από αυτούς τους μύθους είναι αστείοι, κάποιοι απλώς ανακριβείς και κάποιοι πέρα για πέρα ανακόλουθοι με την πραγματικότητα.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα αστικών μύθων σχετικά με ορισμένους δημοφιλείς και γνωστούς επιστήμονες των παλαιότερων ετών. 

Ο Γαλιλαίος έριξε μπάλες κανονιών από τον Πύργο της Πίζας

Λέγεται ότι ο Γαλιλαίος, που ήταν μια ιδιοφυία, ανέβηκε στον πύργο της Πίζας κρατώντας δυο μπάλες για κανόνια, οι οποίες είχαν διαφορετικό βάρος. Τις έριξε κάτω και όταν και οι δυο έφτασαν στο έδαφος την ίδια στιγμή, απέδειξε σε όλους ότι τα πιο βαριά αντικείμενα δεν πέφτουν πιο γρήγορα από τα πιο ελαφριά. Αυτή είναι μια αστεία ιστορία για να διδάξει κανείς σε μικρά παιδιά το νόημα των φυσικών νόμων, δυστυχώς όμως τα πειράματα του Γαλιλαίου δεν ήταν τόσο ξεκάθαρα. Βρισκόταν πράγματι στην Πίζα όταν απέδειξε ότι η επιτάχυνση της βαρύτητας είναι ίδια και για τα βαρύτερα και για τα ελαφρύτερα αντικείμενα, αλλά πραγματοποίησε μια σειρά πειραμάτων για το πετύχει αυτό. Κύλησε μπάλες σε ξύλινες ράμπες, έφτιαξε εκκρεμή διαφορετικού βάρους και ναι, περιστασιακά έριχνε αντικείμενα, όμως δεν έριξε έτσι απλά τις μπάλες των κανονιών από τον Πύργο της Πίζας. 

Η Lilavati είναι η «Εύα» της επιστήμης

Η Lilavati είναι η κόρη του Bhaskara, ενός Ινδού μαθηματικού και φιλοσόφου του 12ου αιώνα κι αν έχετε ποτέ χρησιμοποιήσει το μηδέν, το χρωστάτε σε εκείνον, που εμπνεύστηκε το συγκεκριμένο σύμβολο κι έγραψε για τις ποικίλες μαθηματικές ιδιότητές του. Ένα από τα βιβλία του, στο οποίο περιγράφει μια πληθώρα μαθηματικών, αστρονομικών και γεωγραφικών φαινομένων, ονομάζεται Lilavati, που είναι και το όνομα της κόρης του. Όταν επρόκειτο να παντρευτεί η κοπέλα, ο Bhaskara ανακάλυψε μέσω της αστρολογίας ότι ο γαμπρός θα πέθαινε νέος αν το ζευγάρι δεν παντρευόταν μια συγκεκριμένη ώρα. Προκειμένου να βοηθήσει την κόρη του να γνωρίζει τη σωστή ώρα, της έδωσε ένα ρολόι «νερού». 

Πιο συγκεκριμένα, της έδωσε ένα φλιτζάνι με μια μικρή τρύπα στο κάτω μέρος, το οποίο τοποθετούνταν σε ένα μπολ με νερό. Το φλιτζάνι γέμιζε σιγά σιγά με νερό και αρχίζει να βυθίζεται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Της ζήτησε να μην το πλησιάσει, αλλά εκείνη περίμενε μέχρι να φύγει ο πατέρας της από το δωμάτιο κι έτρεξε κοντά στο ρολόι. Ένα μαργαριτάρι από το σκουλαρίκι της όμως έπεσε μέσα στο φλιτζάνι και αναστάτωσε την πορεία του, κάτι που οδήγησε το γάμο να γίνει τη λάθος ώρα και το γαμπρό να πεθάνει νέος. 

Ο Αρχιμήδης ήταν φανατικά αφοσιωμένος στην επιστήμη του

Υπάρχουν πάρα πολλοί μύθοι που σχετίζονται με τον Αρχιμήδη που δεν ξέρει κανείς ποιον να διαλέξει. Ανακάλυψε τη λύση για ένα του πρόβλημα ενώ έκανε μπάνιο και άρχισε να τρέχει γυμνός γύρω γύρω φωνάζοντας «Εύρηκα!», εφηύρε τη «σιδηρά χειρ» και το λιθοβόλο γερανό, μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των εχθρών και των επιθέσεών τους, όμως ένας μύθος σχετικά με το θάνατό του είναι πολύ διαδεδομένος. Πιο συγκεκριμένα, ήταν στις Συρακούσες όταν η πόλη κατακτήθηκε από τον Μάρκο Κλαύδιο Μάρκελλο, ο οποίος διέταξε να μην σκοτώσουν τον Αρχιμήδη. Υπάρχουν, ωστόσο, δυο εκδοχές για το τι συνέβη μετά. Η μια αναφέρει ότι ένας στρατιώτης εισέβαλε στο σπίτι του και απαιτούσε να μάθει ποιος είναι, όμως εκείνος του ζητούσε να μην του χαλάσει κάποιος υπολογισμούς που είχε γράψει κι έτσι ο στρατιώτης τον σκότωσε. Η άλλη εκδοχή αναφέρει ότι ο στρατιώτης του ζήτησε να τον ακολουθήσει για να γνωρίσει από κοντά τον Μάρκελλο, αλλά ο Αρχιμήδης του είπε ότι πρώτα έπρεπε να βρει τη λύση σε ένα μαθηματικό πρόβλημα που είχε αρχίσει και ο στρατιώτης τον σκότωσε, γιατί έγινε έξαλλος. 

Ο Alfred Nobel κατέχει δυο θρύλους

Για τον Alfred Nobel υπάρχουν διάφοροι μύθοι, καθώς ήταν ο άνθρωπος που όχι μόνο δημιούργησε τα βραβεία Νόμπελ, αλλά είχε εφεύρει και το δυναμίτη, νομίζοντας ότι είναι ένα ασφαλές υλικό εξόρυξης, που έγινε όμως όπλο. Όταν ο μεγαλύτερος αδελφός του πέθανε, ο Τύπος τον μπέρδεψε με τον Alfred και οι εφημερίδες έγραψαν: «Ο έμπορος του θανάτου πέθανε». Ο μύθος λέει ότι ο ίδιος είδε αυτόν τον τίτλο και δημιούργησε μυστικά τα βραβεία για να αλλάξει την «κληρονομιά» που θα άφηνε πίσω του μετά το θάνατό του, ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να ισχύει, καθώς είχε επικοινωνία και συνεργασία με ανθρώπους σχετικά με τα βραβεία πολύ καιρό πριν πεθάνει. Στην πραγματικότητα, πολλοί πιστεύουν ότι αυτός ήταν ο τρόπος του να αναπτύξει τις επιστήμες που τον ενδιέφεραν. Ο δεύτερος μύθος έχει σχέση με τα πρώτα βραβεία που δόθηκαν. Ο Nobel είχε διευκρινίσει ότι τα βραβεία θα δίνονταν για τη φυσική, τη χημεία, την ιατρική, τη λογοτεχνία και την ειρήνη. Δεν συμπεριέλαβε τα μαθηματικά, παρά τη μεγάλη πρόοδο της μαθηματικής επιστήμης εκείνα τα χρόνια. Ο μύθος λέει ότι επίτηδες δεν συμπεριέλαβε τα μαθηματικά, γιατί ένας μαθηματικός είχε παράνομο δεσμό με τη γυναίκα του, πράγμα που δεν ισχύει, καθώς ο Nobel δεν ήταν καν παντρεμένος. 

Οι επιστήμονες της ΝASA επιβεβαίωσαν την Παλαιά Διαθήκη

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, οι επιστήμονες της NASA έκαναν υπολογισμούς σχετικά με τις παρελθοντικές και παροντικές κινήσεις των πλανητών. Οι υπολογισμοί τους έπεσαν έξω για μια μέρα, γεγονός που τους έκανε να επαναλάβουν τις μετρήσεις, όμως το ίδιο συνέβη ξανά, καθώς μια μέρα εμφανιζόταν σαν να μην είχε έρθει ποτέ. Λες και είχε εξαφανιστεί από την ιστορία. Κάποιος τότε θυμήθηκε μια ρήση της Βίβλου, συγκεκριμένα το εδάφιο «Και πράγματι εστάθη ο ήλιος και έμεινεν εις την θέσιν της η σελήνη, μέχρις ότου ο Θεός απέκρουσε τελείως τους εχθρούς των Ισραηλιτών» (ΙτΝ, 10:13). Μόλις οι επιστήμονες ανακάλυψαν αυτό, συνέχισαν τους υπολογισμούς τους. Φυσικά, οι επιστήμονες μπορούν μόνο να προβλέψουν τις μελλοντικές κινήσεις των πλανητών, όχι να ελέγξουν πώς κινούνταν οι πλανήτες μέσα στα χρόνια. Γι’ αυτό το λόγο, δεν είναι δυνατόν να ανακάλυψαν ότι «εξαφανίστηκε» μια μέρα έτσι κι αλλιώς. 

Ο Αϊνστάιν «έμεινε» στα μαθηματικά στην τετάρτη δημοτικού

Όχι, δεν «έμεινε» στα μαθηματικά της τετάρτης δημοτικού ο Αϊνστάιν!

Ο Jakob Ackeret δεν απέδειξε ότι η μια αγριομέλισσα δεν μπορεί να πετάξει 

Ο Jakob Ackeret ήταν ένας από τους πιο αξιοσέβαστους ειδικούς της αεροδυναμικής του 20ου αιώνα. Οι άνθρωποι της εποχής του πίστευαν την άποψη που κυριαρχούσε τότε για τη μελέτη των αγριομελισσών, που έλεγε ότι δεν μπορούν να πετάξουν. Με κάποιο τρόπο, οι άνθρωποι άρχισαν να μαντεύουν ότι ο μύθος είχε προκύψει ως αποτέλεσμα μιας λανθασμένης ερμηνείας μιας εκ των μελετών του Ackeret. Στην πραγματικότητα, ο Ackeret δεν φαίνεται να είχε εμπλακεί καθόλου με το συγκεκριμένο θέμα, καθώς δυο άλλοι επιστήμονες, οι Antoine Magnan και Andre Saint-Lague έκαναν τους δικούς τους υπολογισμούς πρόχειρα επί του συγκεκριμένου θέματος. 

Ο Niels Bohr απέτυχε επίτηδες σε ένα τεστ για να εμφανιστεί μπροστά σε επιτροπή εξετάσεων

Ένας καθηγητής φυσικής δίνει στους μαθητές του ένα τεστ, στο οποίο τους ζητάει να εξηγήσουν πώς θα μετρήσουν το ύψος ενός κτιρίου χρησιμοποιώντας ένα βαρόμετρο. Ένας μαθητής, ο Niels Bohr, λέει ότι θα πήγαινε στην κορυφή του κτιρίου, θα έδενε ένα σκοινί στο βαρόμετρο, θα το έριχνε κάτω και θα μετρούσε το σκοινί. Ο καθηγητής «κόβει» το μαθητή, αλλά εκείνος ενίσταται ότι η απάντηση που έδωσε ήταν η σωστή. Συστάθηκε επιτροπή για να επανεξεταστεί ο μαθητής, ο οποίος εμφανίστηκε και εξήγησε πολλούς διαφορετικούς τρόπους να χρησιμοποιήσει το βαρόμετρο, λέγοντας στο τέλος «ή μπορείτε να πάτε στον επιστάτη και να του πείτε ότι θα του δώσετε ένα βαρόμετρο, αν σας πει το ύψος του κτιρίου». 

Ο Vesalius έκανε ανατομία σε έναν ζωντανό άνθρωπο

Ο Andreas Vesalius έγινε γνωστός ως ο «πατέρας της ανατομίας» για την ανατομία στην οποία υπέβαλλε τα πτώματα, ενώ το όνομά του δεν ξεχάστηκε, καθώς λέγεται ότι διαμέλισε έναν ζωντανό άνθρωπο. Η ανατομία δεν ήταν συνήθης πρακτική το 1500 κι έτσι όταν εκείνος προχώρησε στη διαδικασία αυτή πειραματιζόμενος πάνω σε έναν εγκληματία στη Ελβετία, άρχισαν να ακούγονται φήμες. Παρόλα αυτά, ο Vesalius έκανε προσεκτική ανατομία γενικότερα, κι άφησε πίσω του λεπτομερείς εικόνες των πτωμάτων, συμπεριλαμβανομένων και των σκελετών τους, των οργάνων και των νεύρων τους. Το 1564, πήγε σε ένα προσκύνημα στην Ιερουσαλήμ, αλλά το πλοίο του ναυάγησε κι αυτός πέθανε προτού μπορέσει να βρει διέξοδο για την Ευρώπη. Μετά το θάνατό του, ένας πρέσβης με το όνομα Hubert Languet, ξεκίνησε μια φήμη ότι ο Vesalius είχε προχωρήσει σε ανατομία με το πτώμα ενός Ισπανού αριστοκράτη, αφαιρώντας σιγά σιγά τη σάρκα και τους μύες του ανθρώπου, μέχρι να φτάσει στην καρδιά, η οποία χτυπούσε ακόμα, καθώς φαίνεται ότι ο άνδρας ήταν άρρωστος κι όχι νεκρός. Λέγεται ότι ο Vesalius τον σκότωσε και εξορίστηκε. 

Ο Γαλιλαίος έμεινε αμετανόητος ακόμα και στην Ιερά Εξέταση

Ο Γαλιλαίος λέγεται ότι έφτιαξε μια καρικατούρα του τότε Πάπα στο βιβλίο του για την ηλιοκεντρική φύση του ηλιακού συστήματος και μάλιστα ονόμασε αυτή την καρικατούρα με αυτό που σήμερα λέμε «ανδρείκελο». Παρόλο που η φήμη του τον βοήθησε να μη βιώσει την πλήρη οργή της Ιεράς Εξέτασης, τα βιβλία του κάηκαν, εκείνος ήταν σε κατ’ οίκον περιορισμό και αναγκάστηκε να αναθεωρήσει δημοσίως για αυτά που ισχυρίστηκε. Υπογράφοντας το χαρτί που έγραφε ότι η Γη είναι το ακίνητο κέντρο του σύμπαντος, ψιθύρισε «κι όμως γυρίζει»! Ήταν μια τελευταία κίνηση έναντι όλων αυτών των ανθρώπων τους οποίους θεωρούσε απλώς ηλίθιους. Δυστυχώς, αυτό το περιστατικό δεν συνέβη ποτέ. Οι πρώτες φήμες για τη φράση αυτή άρχισαν εκατό χρόνια μετά το θάνατο του Γαλιλαίου, σε ένα βιβλίο με το όνομα The Italian Library.