Οι υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα καταστρέφουν τα μάτια μας;

Η μυωπία εμφανίζει συνεχή αύξηση σε παιδιά και εφήβους τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως, γεγονός που επιβεβαιώνεται με στατιστικές μελέτες από όλο τον κόσμο, απασχολώντας ιδιαίτερα τους οφθαλμιάτρους και τους φορείς οφθαλμικής υγείας.

Μιλώντας για ποσοστά…

Η συχνότητα εμφάνισης της μυωπίας είναι περίπου – 30-40% – μεταξύ των ενηλίκων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες και έως 80% ή και περισσότερο στον ασιατικό πληθυσμό, ειδικά στην Κίνα. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα η συχνότητα εμφάνισης της μυωπίας ολοένα και αυξάνεται.  Για παράδειγμα, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 μόλις το 25% των Αμερικανών ήταν είχαν μυωπία. Ωστόσο, μέχρι το 2004 η επικράτηση μυωπίας στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε αυξηθεί στο 42% περίπου του πληθυσμού!

Βεβαίως τα δυσάρεστα νέα έρχονται από την Ανατολική Ασία και ιδιαίτερα την Κίνα όπου σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet» το 2012, η Νότια Κορέα βρίσκεται στην κορυφή, με το 96% των νέων ενηλίκων (ηλικίας κάτω των 20 ετών) να έχει μυωπία. Στην Ταϊβάν το 85% των νεαρών ενηλίκων έχουν μυωπία, ενώ στη Σιγκαπούρη το ποσοστό αγγίζει το 82%.

Αυτή η αυξανόμενη τάση της μυωπίας παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες. Συγκεκριμένα, το 1950 το 30% των κατοίκων του Χονκ Κονγκ ήταν μυωπικοί. Το ποσοστό αυτό φθάνει το 70% για όσους γεννήθηκαν μεταξύ της δεκαετίας 1950-1980. Σύμφωνα με – τη μελέτη Lancet – τουλάχιστον το 87% των νεαρών ενηλίκων σήμερα έχουν μυωπία. Από την άλλη πλευρά περίπου το 30% των Βρετανών είναι μύωπες.

Οι Ευρωπαϊκές μελέτες που ασχολούνται με την εξέλιξη της μυωπίας συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εκπαίδευσης ενός ατόμου, τόσο πιο έντονη μπορεί να είναι η ελάττωση της όρασης, λόγω κάποιου διαθλαστικού σφάλματος.

Συγκεκριμένα…

μια μεγάλη πληθυσμιακή μελέτη που διεξήχθη στο ιατρικό κέντρο του πανεπιστημίου Mainz στη Γερμανία έδειξε ότι μόνο το 27% των ατόμων χωρίς αποφοίτηση από το σχολείο ήταν μυωπικά, το ποσοστό ήταν 51% για τους αποφοίτους των γυμνασίων και 53% για τους πτυχιούχους πανεπιστημίων!

Πότε η μυωπία είναι επικίνδυνη;

Η μυωπία είναι μια από τις πιο συχνές οφθαλμολογικές παθήσεις στον κόσμο. Αναπτύσσεται όταν το μάτι επιμηκύνεται. Το φως που εισέρχεται στο μάτι επικεντρώνεται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή, (αντί πάνω σε αυτόν, όπως συμβαίνει στα φυσιολογικά μάτια), με αποτέλεσμα τα αντικείμενα μακρύτερα γίνονται όλο και πιο δύσκολα. Η σοβαρότητατης μυωπίας κατηγοριοποιείται ως εξής:

Ήπια μυωπία: -0.25 έως -3.00 βαθμούς (D)
Μέτρια μυωπία: -3,25 έως -6,00 βαθμούς (D)
Υψηλή μυωπία: μεγαλύτερη από -6,00 βαθμούς (D)
Η ήπια μυωπία συνήθως δεν αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου για προβλήματα υγείας των ματιών. Ωστόσο, η μέτρια και η υψηλή μυωπία συνδέονται μερικές φορές με σοβαρές, απειλητικές για την όραση παθήσεις. Όταν αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις υψηλής ή πολύ υψηλής μυωπίας, χρησιμοποιείται ο όρος εκφυλιστική μυωπία ή παθολογική μυωπία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι ενήλικες με μεγάλη μυωπία εμφάνισαν μυωπία από μικρά παιδιά και η μυωπία τους είχε προοδευτική άνοδο με τα χρόνια.

Που οφείλεται η «επιδημία της αύξησης της μυωπίας;»

Πιστεύουμε ότι η παγκόσμια τάση αύξησης της μυωπίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό από την αυξανόμενη αστικοποίηση και την αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας. Η χρήση των φορητών ηλεκτρονικών συσκευών (tablets, κινητά τηλέφωνα) είναι ολοένα και μεγαλύτερη τα τελευταία χρόνια, ακόμη και από μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας!

Σε αυτό συμβάλλουν δύο παράγοντες:

Το μπλε φως που εκπέμπουν οι οθόνες των συσκευών αυτών, το οποίο είναι βλαβερό για τα μάτια μας (και κυρίως των παιδιών), αλλά και η παρατεταμένη εστίαση σε μια μικρή απόσταση, στην οποία κρατάμε το κινητό ή το tablet, η οποία πολλές φορές είναι μικρότερη των 30εκατοστών.

Επιστήμονες από το εξωτερικό τονίζουν ότι παιδιά ηλικίας 2-5 ετών δε θα πρέπει να βρίσκονται μπροστά από μια οθόνη για περισσότερο από 1 ώρα την ημέρα, μόλις 2 ώρες για τα παιδιά ηλικίας 2-5 ετών και καθόλου έκθεση για τα παιδιά κάτω των 18 μηνών…

Αντίστοιχα, υπάρχουν μελέτες οι οποίες επιβεβαιώνονται τα τελευταία χρόνια, σχετικά με την αποχή από εξωτερικές δραστηριότητες και τη σχέση της με την εμφάνιση ή και την εξέλιξη της μυωπίας. Τα παιδιά σήμερα λόγω του υψηλού φόρτου εργασίας, τόσο στο σχολείο, όσο και με τα φροντιστήρια και τις ξένες γλώσσες βρίσκονται συνέχεια μέσα στο σπίτι, διαβάζουν πολλές ώρες (παρατεταμένη κοντινή εργασία) και απέχουν από αθλήματα και δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους. Δεν είναι τυχαίο ότι τα παιδιά αυτά μπορεί να εμφανίσουν ραγδαία εξέλιξη της μυωπίας τους τα επόμενα χρόνια.

Ερευνητές αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι 90 λεπτά καθημερινού παιχνιδιού σε εξωτερικούς χώρους ή 10-15 ώρες την εβδομάδα είναι πολύ σημαντικά, τόσο για την ομαλή ανάπτυξη των ματιών (καθώς απελευθερώνεται αρκετή ντοπαμίνη στον αμφιβληστροειδή), όσο και για την πρόληψη της εξέλιξης της μυωπίας.

Πρόληψη και αντιμετώπιση της εξέλιξης της μυωπίας…

Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για να επιβραδύνετε την πρόοδο της μυωπίας σας ή του παιδιού σας είναι να προγραμματίσετε ετήσιες οφθαλμικές εξετάσεις, έτσι ώστε ο γιατρός σας να μπορεί να παρακολουθεί πόσο και πόσο γρήγορα αλλάζουν οι βαθμοί της μυωπίας. Ιδιαίτερα τα παιδιά δε γνωρίζουν πως είναι η φυσιολογική όραση και συνήθως δεν παραπονιούνται για κάποιο πρόβλημα.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην παραλείπετε προγραμματίζετε τις ετήσιες εξετάσεις ακόμα κι αν λένε ότι η όρασή τους είναι καλή.