Το Σαρανταβότανο είναι ένα μείγμα σαράντα βοτάνων τα οποία φύονται στην κρητική γη. Είναι ένα παραδοσιακό ρόφημα για τους κατοίκους της Κρήτης από τους παλαιούς χρόνους που λαμβάνεται ως ρόφημα καλό για την υγεία.
Στην Νότια Κρήτη, οι πρακτικές μαμές του περασμένου αιώνα το χρησιμοποιούσαν για το πρώτο λουτρό των νεογέννητων. Έτσι ελάμβαναν τα 40 Αρώματα της Γης. Περιέχει 40 αρωματικά φαρμακευτικά φυτά, όπως Δίκταμο, Μαλοτήρα, Θυμάρι, Φασκόμηλο, Φλισκούνι, Βασιλικό, Βατομουριά, Τριαντάφυλλα κ.α.
Τα συστατικά του διασώζονται ακέραια στο πέρασμα του χρόνου και αυτό γιατί το Σαρανταβότανο έχει γίνει τραγούδι το οποίο έχει περάσει στην κρητική λαογραφία, με αποτέλεσμα την μεταφορά του από γενιά σε γενιά.
“Σαν την υγειά σου έχασες και θες να την κερδίσεις
μόνο με βότανα της γης θα την ξαναποχτήσεις.
Φύλλα κιτροπορτοκαλιάς και άρωμα από λεμόνι
ανεραντζά, μανταρινιά, ξαρρωστικό κυδώνι.
Μάζωξε απ’ τσι ποταμούς τσ’ ακονιζάς τα χνάρια
βάτο και τσάι του βουνού και τσ’ αμπιστιάς κλωνάρια.
Μάζωξε έρωντα πολύ απ’ τα βουνά της Κρήτης
και σφάκα την πικραδερή, δάφνες μυρτιές να βρίσκεις.
Θύμο, κισσό κι αγκαραθιά και αγκαθοστοιβίδα
την μυρουδιά βασιλικού φασκομηλιά και θρίμπα.
Μέντα και δεντρολίβανο όπου μοσχομυρίζει
το λένε και αρισμαρί, που την υγειά χαρίζει.
Πάρε τα γιασεμόφυλλα τη ροδαρά με τ’ άνθη
γαρεφαλοβιολές πολλές και γαριφάλου άνθη.
Απήγανο και βάλσαμο της γης το χαμομήλι
τη μυριστή αμπερόριζα που δένουν στο μαντήλι.
Πάρε το κοκκινόχορτο, βάλε και κουτσουνάδα
που φτιάχνουν κοκκινόλαδο, στου ήλιου την πυράδα.
Φύλλα συκιάς κι αμυγδαλιάς και φύλλα μαντζουράνας
φλισκούνι που μοσκοβολά σαν κόρφος κάθε μάνας
Το μαϊντανό, το σέλινο και την αντωναΐδα
τ’αγούδουρα τ’ αγλακιτού τον κλάδο και τα φύλλα.
Όλα ετούτα βράσε τα γέμισε μία σκάφη
και διώξε απ’ το κορμάκι σου τσι πόνους και τα πάθη.”
Τα σαράντα αυτά βότανα τα έβραζαν μέσα σε ένα πήλινο δοχείο (το τσουκάλι), αυτό ήταν αχρησιμοποίητο, εξού και “αφόριο”. Αφού έβραζαν λοιπόν τα σαράντα βότανα, έριχναν το ζουμί σε μία μεγάλη σκάφη.
Στη σκάφη αυτή με το ζουμί των βοτάνων έμπαινε το άτομο που χρειαζόταν θεραπεία και έμενε μέσα σχεδόν μισή ώρα. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβανόταν εννέα φορές και η διεργασία αυτή λεγόταν λουτροθεραπεία.
Η ιστορία και η δύναμη που κουβαλάει αυτή η παραδοσιακή συνταγή εμπεριέχει ολόκληρη την δύναμη της κρητικής γης και των θεραπευτικών άγριων βοτάνων που βρίσκονται σε πληθώρα στα κρητικά βουνά. Σε συνδυασμό με την κουλτούρα, την σοφία, και την γνώση αιώνων που κουβαλούσαν σαν κληρονομιά μέχρι και σήμερα οι παλιοί “πρακτικοί” κρητικοί, προσδίδουν στο Σαρανταβότανο μια αδιαμφισβήτητη μοναδικότητα.
- Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Κρήτη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, με εγκυρότητα και αξιοπιστία, στο cna.gr
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Facebook
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Twitter
- Ακολουθήστε το cna.gr στο YouTube
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Instagram