Πως ανιχνεύουμε το νοθευμένο μέλι χωρίς να ανοίξουμε το βάζο

Επειδή τα χαρακτηριστικά του μελιού ποικίλλουν λόγω των πηγών νέκταρ, της εποχής συγκομιδής και της γεωγραφίας, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο και πολύπλοκο να εντοπιστούν νοθευμένα προϊόντα. Οι μέθοδοι ελέγχου ταυτότητας είναι δαπανηρές και χρονοβόρες, ενώ υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη για αξιόπιστες δοκιμές και υιοθέτηση νέων κανόνων για την καταπολέμηση της απάτης.

Τώρα οι επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Cranfield έχουν δοκιμάσει επιτυχώς δύο νέες μεθόδους για τον έλεγχο της ταυτότητας του μελιού στο Ηνωμένο Βασίλειο γρήγορα και με ακρίβεια.

Ανίχνευση “ψεύτικου” μελιού χωρίς να ανοίξετε το βάζο

Ένα ερευνητικό πρόγραμμα με επικεφαλής τη Δρ Μαρία Αναστασιάδη , Λέκτορα Βιοπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Cranfield, με την Υπηρεσία Προτύπων Τροφίμων και το Συμβούλιο Επιστημών και Τεχνολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου (STFC), χρησιμοποίησε μια εξειδικευμένη τεχνική ανάλυσης φωτός για να ανιχνεύσει ψεύτικο μέλι χωρίς να ανοίξει το βάζο.

Δείγματα βρετανικών μελιών δοκιμάστηκαν χρησιμοποιώντας τη μη επεμβατική μέθοδο Spatial Offset Raman Spectroscopy (SORS) – που αναπτύχθηκε αρχικά στο Central Laser Facility (CLF) του STFC – που χρησιμοποιείται συχνότερα σε φαρμακευτικά και διαγνωστικά ασφαλείας. Αυτό αποδείχθηκε εξαιρετικά ακριβές στην ανίχνευση σιροπιών ζάχαρης που υπάρχουν στο μέλι. Το SORS εντόπισε γρήγορα το «δακτυλικό αποτύπωμα» κάθε συστατικού του προϊόντος και οι επιστήμονες συνδύασαν αυτή την τεχνική με μηχανική μάθηση για να ανιχνεύσουν και να αναγνωρίσουν με επιτυχία τα σιρόπια ζάχαρης από διάφορες φυτικές πηγές.

Δείγματα μελιού που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη δοκιμών – Πίστωση Πανεπιστήμιο CranfieldΗ μέθοδος ανάλυσης είναι φορητή και εύκολη στην εφαρμογή, καθιστώντας την ένα ιδανικό εργαλείο διαλογής για τη δοκιμή μελιού κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού.

Ο Δρ Αναστασιάδη σχολίασε: «Το μέλι είναι ακριβό και σε ζήτηση – και μπορεί να γίνει στόχος απατεώνων, γεγονός που αφήνει τους γνήσιους προμηθευτές από την τσέπη τους και υπονομεύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Αυτή η μέθοδος είναι ένα αποτελεσματικό, γρήγορο εργαλείο για τον εντοπισμό ύποπτων δειγμάτων μελιού, βοηθώντας τη βιομηχανία να προστατεύσει τους καταναλωτές και να επαληθεύσει τις αλυσίδες εφοδιασμού».

Η εργασία Application of Spatial Offset Raman Spectroscopy (SORS) and Machine Learning for Sugar Syrup Altteration Detection in UK Honey δημοσιεύτηκε στο Foods 2024, vol. 13 .

Ίχνη DNA στο μέλι που χρησιμοποιείται για την αποκρυπτογράφηση του αληθινού από το ψεύτικο

Ο γραμμωτός κώδικας DNA χρησιμοποιήθηκε σε μια δεύτερη μελέτη, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Προτύπων Τροφίμων και το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Ασφάλειας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Queen’s του Μπέλφαστ, για τον εντοπισμό σιροπιών ρυζιού και καλαμποκιού σε δείγματα μελιού στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν 17 δείγματα μελιού που συλλέχθηκαν από μελισσοκόμους σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές εποχές και πηγές νέκταρ λουλουδιών, και αγόρασαν τέσσερα δείγματα μελιού του Ηνωμένου Βασιλείου από σούπερ μάρκετ και διαδικτυακούς λιανοπωλητές. Στη συνέχεια, τα δείγματα καρφώθηκαν με σιρόπια καλαμποκιού και ρυζιού που παράγονται σε μια σειρά χωρών.

Ο γραμμωτός κώδικας DNA – μια μέθοδος που χρησιμοποιείται ήδη στον έλεγχο ταυτότητας των τροφίμων για την αναγνώριση φυτικών ειδών σε προϊόντα – ήταν αποτελεσματική στη διάσπαση της σύνθεσης κάθε δείγματος, για την επιτυχή ανίχνευση σιροπιών ακόμη και σε επίπεδο νοθείας 1%.

«Μέχρι σήμερα, οι μέθοδοι DNA δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως για την εξέταση της γνησιότητας του μελιού», σχολίασε ο Δρ Αναστασιάδη. «Αλλά η μελέτη μας έδειξε ότι αυτός είναι ένας ευαίσθητος, αξιόπιστος και ισχυρός τρόπος ανίχνευσης νοθείας και επιβεβαίωσης της προέλευσης των σιροπιών που προστίθενται στο μέλι.

«Η μεγάλη ποικιλία στη σύνθεση του μελιού καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την αυθεντικότητα. Έτσι, η ύπαρξη αυτής της σταθερής τεχνικής στο οπλοστάσιο δοκιμών θα μπορούσε να εξαλείψει το τσίμπημα από την απάτη με μέλι».

Η Sophie Dodd, η οποία ολοκληρώνει το διδακτορικό της με θέμα τον έλεγχο ταυτότητας μελιού στο Πανεπιστήμιο Cranfield, πρόσθεσε: «Είναι ζωτικής σημασίας να έχουμε δείγματα γνωστής προέλευσης και καθαρότητας για την επικύρωση των μεθόδων, γι’ αυτό θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Bee Farmers Association που συνεργαζόμαστε στενά στα έργα μας».

Οι δύο μέθοδοι που αναπτύχθηκαν μπορούν να συνεργαστούν για να αυξήσουν τις πιθανότητες ανίχνευσης εξωγενούς νόθευσης σακχάρων στο μέλι.