Μπορεί ο θυμός να γίνει συστατικό επιτυχίας;

Υπάρχει κάτι θετικό στο να νιώθει κανείς θυμό, υποστηρίζει νέα μελέτη, ενώ συμπεριλαμβάνει και τρόπους διαχείρισης του συγκεκριμένου συναισθήματος.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα στο «Journal of Personality and Social Psychology», ο θυμός είναι πιο χρήσιμος στο να παρακινήσει τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τα εμπόδια και να επιτύχουν τους στόχους τους σε σχέση με το να διατηρούν μια ουδέτερη συναισθηματική στάση.

Οι ερευνητές απευθύνθηκαν σε προπτυχιακούς φοιτητές του πανεπιστημίου A&M του Τέξας (Γεωπονικό και Μηχανολογικό) και τους έδειξαν εικόνες που προσβάλλουν το πανεπιστημιακό ίδρυμα και τις αξίες του. Σύμφωνα με τη Χέδερ Λεντς, την επικεφαλής της μελέτης και καθηγήτρια στο τμήμα ψυχολογικών και εγκεφαλικών επιστημών στο πανεπιστήμιο, η διαδικασία «δούλεψε καλά», καθώς προκλήθηκε το συναίσθημα του θυμού.

Επίσης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο θυμός βοήθησε τους μαθητές να λύσουν περισσότερους γρίφους. Στη συνέχεια, τους ζητήθηκε να παίξουν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή, το οποίο ήταν σχεδιασμένο ώστε οι φοιτητές να μην μπορούν να κερδίσουν. Κάτι τέτοιο τους εξόργισε. Παρατηρήθηκε όμως πως κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, οι φοιτητές κινήθηκαν πιο γρήγορα απ’ ό,τι συνήθως, ενώ κάποια άλλα πειράματα έδειξαν ότι ο θυμός θα μπορούσε να είναι ευεργετικός.

Η επικεφαλής της μελέτης υποστήριξε ότι «για πολύ καιρό επικρατούσε η συμβουλή “να είσαι πάντα θετικός”, ωστόσο πρέπει να αγωνιζόμαστε. Η ζωή είναι ένα μείγμα συναισθημάτων, στο οποίο πρέπει να ισορροπούμε».

Αποδεχτείτε τον θυμό σας

Πολλοί από εμάς έχουμε διδαχθεί να διώχνουμε τα λεγόμενα αρνητικά μας συναισθήματα και να επικεντρωνόμαστε στα θετικά. Αλλά οι ειδικοί λένε ότι το να είμαστε συνεχώς θετικοί και να στηριζόμαστε σε χαρούμενες κοινοτοπίες, γνωστές και ως «τοξική θετικότητα», μπορεί να μας βλάψει. «Οι περισσότεροι θετικοί λόγοι στερούνται “απόχρωσης”, συμπόνιας και περιέργειας», γράφει η θεραπεύτρια Γουίτνεϊ Γκούντμαν στο βιβλίο της «Toxic Positivity».

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα συναισθήματά μας μπορούν να είναι χρήσιμα. «Εξελιχθήκαμε για να βιώνουμε και αρνητικά συναισθήματα», είπε ο Ίθαν Κρος, ψυχολόγος και διευθυντής του Εργαστηρίου Συναισθημάτων και Αυτοελέγχου στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Ο ίδιος ανέφερε ότι ο θυμός «μπορεί να είναι κάτι το “ενισχυτικό”», δηλαδή να μας παρακινήσει ώστε να αλλάξουμε μία κατάσταση που δεν μας αρέσει.

Αποσυμπιέστε τον θυμό σας

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε ότι είστε θυμωμένοι. «Ακούγεται τόσο προφανές, αλλά δεν είναι», εξηγεί ο Ντάνιελ Σαπίρο, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και στο Νοσοκομείο McLean. «Θυμώνουμε όταν νιώθουμε ότι υπάρχει κάτι που μας εμποδίζει», συμπλήρωσε ο ίδιος. Ο θυμός μπορεί επίσης να προέρχεται από συναισθήματα που μας «ταρακουνούν», όπως ντροπή, ταπείνωση ή το αίσθημα ότι δεν μας εκτιμούν. Πρόσθεσε επίσης πως σε μερικές περιπτώσεις ο θυμός μπορεί να πυροδοτηθεί όταν αισθανόμαστε απειλή για την ταυτότητά μας, για παράδειγμα όταν οι πεποιθήσεις ή οι αξίες μας αμφισβητούνται.

Βάλτε έναν υγιή στόχο

Όταν ο θυμός βγαίνει στην επιφάνεια, είναι σημαντικό να θυμάστε τον γενικό σας στόχο. Διαφορετικά, ο θυμός μπορεί γρήγορα να ξεφύγει από τον έλεγχο, προκαλώντας μια κατάσταση με άσχημα αποτελέσματα.

Η Χέδερ Λεντς ανέφερε ένα παράδειγμα. Πείτε ότι μαλώνετε με τον σύζυγό σας. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η έκφραση θυμού και η σύγκρουση μπορεί να βελτιώσει τη σχέση, υπό την προϋπόθεση ότι στόχος σας είναι να ενισχύσετε τη σχέση, να εκφράσετε τις ανάγκες σας ή να καταλήξετε σε συμβιβασμό. Πρόσθεσε όμως, πως αν αυτό που σας ενδιαφέρει είναι κυρίως να έχετε δίκιο και να κερδίσετε τη «διαμάχη», τότε όλο αυτό θα μπορούσε να εξελιχθεί σε επιθετικότητα, κάτι που πιθανόν να αποβεί επικίνδυνο για τον άλλο.

Από την πλευρά του, ο Ντάνιελ Σαπίρο, είπε πως για να διαφωνήσετε με κάποιον εποικοδομητικά, θα χρειαστεί να φανταστείτε το τι αισθάνεται αυτός ο άλλος και στη συνέχεια να δείτε το πρόβλημα μέσα από τα δικά του μάτια. Παράλληλα, επισημαίνει πως αν λόγω του θυμού σας προκαλείτε υλικές καταστροφές, τότε καλό θα ήταν να απομονωθείτε για λίγη ώρα, μέχρι να ηρεμήσετε.

Μάθετε να εκμεταλλεύεστε τον θυμό στον χώρο εργασίας

Στον χώρο εργασίας, μπορείτε να διοχετεύσετε την ενέργεια του θυμού για να επιτύχετε στόχους που σχετίζονται με την απόδοση. Για παράδειγμα, κάποιος που δεν έλαβε την ετήσια αξιολόγηση ή την προαγωγή που ήθελε, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτόν τον θυμό για να σχεδιάσει τα επόμενα βήματά του και να τα πάει καλύτερα το επόμενο έτος, είπε ο Ντέιβιντ Λέμπελ, αναπληρωτής καθηγητής στο Katz Graduate School of Business του πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ.

Συμπλήρωσε επίσης πως αν συζητήσετε ένα πρόβλημα με τους συναδέλφους σας ή τον διευθυντή σας, προσπαθήστε να το συνδυάσετε με μια πρόταση που θα βοηθούσε στην επίλυσή του. Μπορείτε ακόμα να ζητήσετε βοήθεια για να βρεθεί λύση.

Μία ειδικός στον χώρο εργασίας, πρότεινε να βρείτε υποστήριξη τόσο εκτός εργασίας όσο και εντός. «Βρείτε αλληλεγγύη μεταξύ άλλων συναδέλφων, ειδικά στους ιεραρχικά ισότιμους με εσάς. Μαζί, μπορείτε να εκφράσετε απαιτήσεις ή να μιλήσετε για το τι πρέπει να αλλάξει».