Κακοκαιρία: Ενας επικίνδυνος εχθρός της υγείας μας

Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα και οι χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να επηρεάσουν εκτός από τη ντουλάπα μας και την υγεία μας. Βέβαια, δεν επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο. Αρκετοί από εμάς, νιώθουμε πολύ όμορφα και γλυκά όταν ο καιρός αρχίζει και κρυώνει, όταν οι βροχές κάνουν την εμφάνισή τους, σαν να μας ξεκουράζουν από την παρατεταμένη ζεστή ατμόσφαιρα, ενώ χαιρόμαστε και κάνουμε σαν μικρά παιδιά όταν χιονίζει. Από την άλλη, οι αλλαγές στον καιρό οδηγούν συνήθως σε κρυολόγημα και γρίπη, καθώς οι ακραίες καιρικές εναλλαγές μπορούν να αποδυναμώσουν σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας, ιδιαίτερα για όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητο να γνωρίζουμε τις πιθανές επιπτώσεις της κακοκαιρίας και να λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα για την προάσπιση της υγείας μας. Πιο συγκεκριμένα οι βασικές επιπτώσεις της επιδείνωσης του καιρού στην υγεία είναι οι ακόλουθες:

Λοιμώξεις Αναπνευστικού-Κρυολογήματα

Περνώντας περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους, χωρίς επαρκή ανανέωση του αέρα, σημαίνει ότι ερχόμαστε σε πιο στενή επαφή με άλλα άτομα, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες μετάδοσης του κρυολογήματος. Οι περισσότεροι ιοί είναι μεταδοτικοί για λίγες μέρες προτού εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα, επομένως είναι εύκολο να εκτεθούμε στο λοιμογόνο παράγοντα χωρίς καν να το καταλάβουμε. Ένας ιός από κρυολόγημα μπορεί να μείνει στο δέρμα μας και στις επιφάνειες για αρκετές ώρες προτού εξασθενήσει. Η καλύτερη άμυνα που μπορείς να εφαρμόσουμε είναι η σχολαστική καθαριότητα των χεριών και η αποφυγή χώρων με πολλά άτομα και ανεπαρκή εξαερισμό.

Δυσφορία στην άσκηση

Οι χαμηλές θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν μυϊκούς σπασμούς στο βρογχικό σύστημα, κάνοντας το να συρρικνώνεται και να προκαλεί λαχάνιασμα και δύσπνοια στην αναπνοή. Παράλληλα το μυϊκό σύστημα υφίσταται ισχυρότερες καταπονήσεις σε χαμηλότερες θερμοκρασίες και πολλές φορές αυξάνονται οι τραυματισμοί σε περίπτωση που δεν ακολουθηθούν σωστά τα προγράμματα προθέρμανσης και αποθεραπείας. Όταν παρατηρούνται αυτά τα συμπτώματα, συνίσταται η χρήση ειδικού ρουχισμού που να προστατεύει τα ευπαθή όργανα από τις χαμηλές θερμοκρασίες του περιβάλλοντος.

Πόνοι στις αρθρώσεις

Αν και δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το κρύο και η υγρασία φέρνουν πόνους στις αρθρώσεις, μια θεωρία μπορεί να είναι η μειωμένη πίεση αέρα γύρω από τις αρθρώσεις, με αποτέλεσμα οι ιστοί που τις περιβάλλουν διαστέλλονται και φουσκώνουν σαν μπαλόνια. Αυτό προσθέτει πίεση στις αρθρώσεις και προκαλεί τον πόνο. Μια άλλη θεωρία είναι ότι οι χαμηλές καιρικές θερμοκρασίες προκαλούν άμεση σύσπαση των μυών, των ιστών και των συνδέσεων γύρω από τις αρθρώσεις και τραβούν τα νεύρα. Επιπλέον το χαμηλό βαρομετρικό προκαλεί αλλαγές στη φυσιολογία των αρθρώσεων και ευνοεί την παραγωγή ουσιών που προκαλούν πόνο και φλεγμονή. Τέλος, τα νεύρα των αρθρώσεων μπορεί να ευαισθητοποιούνται εξαιτίας της φλεγμονής της αρθρίτιδας, με συνέπεια να γίνονται ευάλωτα στις αλλαγές του βαρομετρικού. Ανεξαρτήτως των θεωριών που προκαλούν τις αρθραλγίες συστήνεται στις ευπαθείς ομάδες να αυξήσουν την κινητικότητα τους με αποτέλεσμα όχι απλά να διατηρείται το σώμα μας ζεστό και να χαλαρώνουν οι δύσκαμπτες αρθρώσεις, αλλά και να βοηθά στην απώλεια βάρους, το οποίο επίσης επιβαρύνει τις αρθρώσεις. Η διατήρηση του σώματος ζεστού, με ντύσιμο σε στοιβάδες (π.χ. πρώτα βαμβακερό μπλουζάκι, εν συνεχεία ένα συνθετικό ή μάλλινο και μετά μια ζακέτα) και επαρκή θέρμανση του σπιτιού και του αυτοκινήτου, μπορεί να βοηθήσει. Δοκιμάστε επίσης να κοιμάστε σε ζεστά σεντόνια και να φοράτε ζεστά ρούχα, καθώς και να χρησιμοποιείτε θερμοφόρα στις αρθρώσεις που πονούν, διότι η θερμότητα χαλαρώνει τους μυς και καταπραΰνει τον πόνο.

Πονοκέφαλοι

Μια από τις αιτίες του πονοκέφαλου είναι η σύσπαση των αγγείων στον εγκέφαλο. Το κρύο μπορεί να προκαλέσει γρήγορη στένωση των αιμοφόρων αγγείων, μειώνοντας έτσι τη ροή του αίματος. Οι καιρικές αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν επίσης και ημικρανίες: καταστάσεις όπως το υπερβολικό κρύο, η αντανάκλαση του ηλίου και οι δυνατοί άνεμοι δημιουργούν χημικές ανισορροπίες στον εγκέφαλο που προκαλούν τις ημικρανίες. Συστήνεται να παρακολουθούμε τους πονοκεφάλους και να καταγράφουμε οποιαδήποτε περίσταση σχετίζεται με τον καιρό και μπορεί να τους προκαλεί, έτσι ώστε να την αποφεύγουμε στο μέλλον.

Καταθλιπτικό Συναίσθημα

Η περιορισμένη ηλιοφάνεια και οι ψυχρές θερμοκρασίες επηρεάζουν αρνητικά ορισμένα άτομα, που μπορεί να παρουσιάσουν διαταραχή στα επίπεδα της μελατονίνης, της ορμόνης που επηρεάζει τον ύπνο και τη διάθεση, αλλά και της σεροτονίνης, χημικής ουσίας του εγκεφάλου γνωστής ως «ορμόνη της ευτυχίας». Ως αποτέλεσμα έχουμε την εμφάνιση της εποχιακής κατάθλιψης. Πρόκειται για μία μορφή κατάθλιψης που μάλιστα την ονομάζουν και “μελαγχολία του χειμώνα”, με ήπιας ή μέτριας μορφής συμπτώματα, όπως έντονα μελαγχολική διάθεση, κούραση: ψυχική και σωματική, μειωμένα επίπεδα ενέργειας, έλλειψη ενδιαφέροντος για τις συνηθισμένες καθημερινές δραστηριότητες, φτωχή ικανότητα σκέψης και συγκέντρωσης, αίσθηση αναξιότητας, καθώς και αναποφασιστικότητα, άγχος, οξυθυμία, αυξημένη ανάγκη για ύπνο, τάση για απομόνωση και αποκλεισμός από τον κοινωνικό περίγυρο, έντονη επιθυμία για κατανάλωση φαγητών πλούσιων σε υδατάνθρακες και πρόσληψη βάρους. Συνήθως, τα καταθλιπτικά συμπτώματα υποχωρούν με τον ερχομό της άνοιξης καθώς η θερμοκρασία αρχίζει να ανεβαίνει και να μεγαλώνει η ημέρα, ενώ το καλοκαίρι η διαταραχή παραμένει σε ύφεση

Ξηροδερμία

Η μείωση της  υγρασίας που βρίσκεται έχει ως αποτέλεσμα την ελλιπή ενυδάτωση του δέρματος μας. Επιπλέον το δέρμα μας κινδυνεύει από τους δυνατούς ανέμους με ερεθισμούς, ξηρότητα και πιθανές βλάβες στο φράγμα των λιπιδίων που το προστατεύουν από εξωτερικούς παράγοντες. Όταν κάνει κρύο τα μικρά αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα, τα δάχτυλα και τις πατούσες συρρικνώνονται, ελαττώνοντας τη ροή του αίματος και του οξυγόνου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αδύναμα μαλλιά και νύχια. Επιπλέον, οι χαμηλές θερμοκρασίες ξηραίνουν το δέρμα και τα νύχια, κάνοντάς τα πιο επιρρεπή σε μικροτραυματισμούς. Αντικαταστήστε το καθαριστικό προϊόν που χρησιμοποιείτε με ένα πιο ήπιο και χρησιμοποιήστε προϊόντα βαθειάς ενυδάτωσης Παράλληλα φροντίστε να καλύπτετε με ζέστη τα άκρα σας, να ντύνεστε καλά και να διατηρείτε τα επίπεδα υγρασίας στον χώρο σας προκειμένου να υπάρχει σωστή ροή του αίματος και να μένει ενυδατωμένο το δέρμα σας.

Έλλειψη βιταμίνης D

Η συγκεκριμένη βιταμίνη είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών και σχετίζεται άμεσα με την ηλιοφάνεια. Ο ήλιος είναι η κύρια πηγή της Βιταμίνης D που μετατρέπει την χοληστερόλη στο σώμα μας σε βιταμίνη D3. Για αυτό κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα μπορεί να υποφέρετε από τα συμπτώματα της έλλειψης της βιταμίνης D, δηλαδή αδυναμία, ευαισθησία στον πόνο και υπνηλία. Επιλέξτε τροφές που είναι πλούσια σε βιταμίνη D όπως λιπαρά ψάρια, σολομό και τόνο, αλλά και συμπληρώματα διατροφής.

Δρ. ΨΥΧΑΡΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ.D. Ph.D

ΕΙΔΙΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ

ΓΕΝΙΚΗΣ-ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ