Καρδιά: Η «απειλή» που βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας

Πολλοί από εμάς έχουμε ακούσει για την ατμοσφαιρική ρύπανση και τις επιπτώσεις που έχει, τόσο στο περιβάλλον, όσο και στην ανθρώπινη υγεία. Αυτή, όμως, δεν είναι η μόνη ρύπανση που απειλεί τους ανθρώπους, υποστηρίζουν τώρα οι ερευνητές.

Πρόσφατη έρευνα, με επικεφαλής τον Thomas Münzel, του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου Mainz της Γερμανίας αναδεικνύει έναν νέο κίνδυνο για τον ανθρώπινο οργανισμό: Τη ρύπανση του εδάφους. Η μελέτη, τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο Cardiovascular Research επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στις επιπτώσεις της εδαφικής μόλυνσης στην καρδιαγγειακή υγεία.

Σύμφωνα με τα νέα ερευνητικά ευρήματα, όπως η ατμόσφαιρα, έτσι και το έδαφος είναι μολυσμένο με ρύπους που προκύπτουν κυρίως από φυτοφάρμακα και βαρέα μέταλλα.

Ο δρ. Münzel τονίζει ότι «η μόλυνση του εδάφους αποτελεί έναν κίνδυνο λιγότερο ορατό για την ανθρώπινη υγεία απ’ ότι οι ατμοσφαιρικοί ρύποι. Όλο και περισσότερο, όμως, πληθαίνουν τα στοιχεία που υποστηρίζουν ότι οι ρύποι του εδάφους μπορεί να βλάψουν την καρδιαγγειακή υγεία μέσω αρκετών μηχανισμών, όπως δημιουργώντας φλεγμονή ή διαταράσσοντας το κιρκαδιανό ρολόι του σώματος».

Οι αριθμοί της μελέτης είναι αποκαρδιωτικοί: 9 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη μόλυνση του αέρα, του νερού και του εδάφους, ενώ το 60% των θανάτων που σχετίζονται με τη μόλυνση συνδέονται επίσης με καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο και αρρυθμία.

Οι μελετητές υποστήριξαν ότι το μολυσμένο έδαφος μπορεί να προκαλέσει διάφορες μορφές καρδιοπάθειας, αυξάνοντας το οξειδωτικό στρες στα αιμοφόρα αγγεία, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται περισσότερες «κακές» ελεύθερες ρίζες και λιγότερα «καλά» αντιοξειδωτικά. Ενδέχεται, επιπλέον, να προκαλέσει φλεγμονή και διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού.

Ειδικότερα, ο κίνδυνος κατανάλωσης φυτοφαρμάκων για το ευρύ κοινό πηγάζει από τα μολυσμένα τρόφιμα και το νερό που καταναλώνουν, ενώ ιδιαίτερα εκτεθειμένοι είναι οι εργαζόμενοι σε γεωργικές και χημικές βιομηχανίες. Δεν αποκλείεται, επιπλέον, οι άνθρωποι να εισπνέουν σκόνη από την έρημο, κρυστάλλους λιπασμάτων και πλαστικά σωματίδια. Οι ερευνητές ανέφεραν χαρακτηριστικά ότι εντόπισαν αυξημένα καρδιακά επεισόδια στην Ιαπωνία, που οφείλονταν σε σκόνη της ερήμου που ταξιδεύει από την Κίνα και την Μογγολία!

Βαρέα μέταλλα, όπως το κάδμιο και ο μόλυβδος, πλαστικά και οργανικές τοξικές ουσίες μπορούν επίσης εισέλθουν στον οργανισμό μέσω των τροφίμων, ενώ οι εδαφικοί ρύποι καταλήγουν στα ποτάμια, φτάνοντας τελικά μέχρι το νερό που πίνουμε.

«Η ρύπανση του εδάφους με βαρέα μέταλλα και η συσχέτισή της με καρδιαγγειακά νοσήματα είναι ένα πρόβλημα που αφορά κυρίως στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, καθώς οι πληθυσμοί τους είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι σε αυτούς τους περιβαλλοντικούς ρύπους. Ωστόσο, καθίσταται σταδιακά πρόβλημα για οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο, λόγω της αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης. των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων και της πρόσληψης αυτών των βαρέων μετάλλων μέσω των φρούτων, των λαχανικών και του κρέατος», τονίζουν οι συγγραφείς.

Το κάδμιο υπάρχει φυσικά σε μικρές ποσότητες στον αέρα, το νερό, το έδαφος και τα τρόφιμα, αλλά παράγεται επίσης από βιομηχανικές και γεωργικές πηγές. Μελέτες έχουν δείξει ανάμεικτα αποτελέσματα σχετικά με την επίδραση του καδμίου στο καρδιαγγειακό σύστημα. Μια πρόσφατη κορεάτικη μελέτη, ωστόσο, έδειξε ότι μεσήλικες Κορεάτες με υψηλά επίπεδα καδμίου στο αίμα τους είχαν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν εγκεφαλικό επεισόδιο ή να εμφανίσουν υπέρταση.

Ο μόλυβδος, από την άλλη, είναι ένα φυσικό τοξικό μέταλλο, που μολύνει το περιβάλλον. Τα υψηλά επίπεδα μολύβδου στο αίμα έχουν συσχετιστεί με καρδιαγγειακές παθήσεις, μεταξύ των οποίων η καρδιοπάθεια, η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδιαίτερα στις γυναίκες και σε άτομα με διαβήτη.

Παράλληλα, η έκθεση σε αρσενικό, τα επίπεδα των οποίων μπορούν να αυξηθούν λόγω των βιομηχανικών διεργασιών και της χρήσης μολυσμένου νερού για την άρδευση των καλλιεργειών, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, επισημαίνουν οι ερευνητές.

«Χρειάζονται περισσότερες μελέτες σχετικά με τη συνδυασμένη επίδραση πολλών ρύπων του εδάφους στις καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς σπάνια εκτιθέμεθα μόνο σε έναν τοξικό παράγοντα», δήλωσε ο Δρ Münzel. «Μέχρι να μάθουμε περισσότερα, μπορούμε να φοράμε μάσκα, για να περιορίσουμε την έκθεση στη σκόνη του αέρα, να φιλτράρουμε το νερό για να αφαιρέσουμε τους ρύπους και να αγοράζουμε τρόφιμα που καλλιεργούνται σε υγιές έδαφος», καταλήγει.