Χωρίς γιατρό το 17% των φτωχών, τριπλασιάστηκαν φτωχοποίηση και ακάλυπτες ανάγκες υγείας

Τριπλασιασμό στη φτωχοποίηση των νοικοκυριών, στις καταστροφικές δαπάνες και στις ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες, έφεραν στους Έλληνες οι τρεις κρίσεις που ξεκίνησαν από το 2009 και διαρκούν μέχρι σήμερα: η οικονομική κρίση, η υγειονομική κρίση της πανδημίας και η ενεργειακή κρίση.

Μάλιστα η χώρα μας εμφανίζει τις εντονότερες οικονομικές ανισότητες, καθώς οι φτωχοί δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες υγείας τους σε ποσοστό 17%.

Παρότι υπάρχει ικανοποιητική πρόσβαση των ασθενών στις υπηρεσίες υγείας και ιδίως στο φάρμακο, οι ασθενείς βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αγοράσουν την περίθαλψή τους, εξαιτίας της μειωμένης δημόσιας χρηματοδότησης του συστήματος.

Το χάσμα μεταξύ της χώρας μας με τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες σε ότι αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση φτάνει τις τρεις ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, καθώς εμείς διαθέτουμε το 6% του ΑΕΠ για την υγεία, ενώ οι άλλες χώρες της Ευρώπης διέθεταν το 8% του ΑΕΠ τους και τελευταία προχώρησαν σε περαιτέρω ενίσχυση της χρηματοδότησής τους.

Το αποτέλεσμα αυτού είναι οι Έλληνες να πληρώνουν τριπλάσιες ιδιωτικές δαπάνες σε σύγκριση με τους λοιπούς Ευρωπαίους κατ΄ ευθείαν από την τσέπη τους και όχι μέσω ιδιωτικής ασφάλισης η οποία είναι μόλις το 12-13% των δαπανών. Απευθείας πληρωμές ύψους 5,5 δις. κατέβαλαν οι Έλληνες όταν ο ΕΟΠΥΥ κατέβαλε 5,3 δις. ευρώ.

Τα στοιχεία αυτά, που προέρχονται από μελέτη σε 52.000 νοικοκυριά και 126.000 άτομα, ανέφερε ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Διευθυντής του ΜΒΑ ΕΚΠΑ Γιάννης Υφαντόπουλος μιλώντας στο διήμερο συνέδριο της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος.

Φτωχοποίηση νοικοκυριών

Ο καθηγητής τόνισε ότι στην 20ετία 2000-2020 η δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 32% εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, και η δαπάνη τους για φάρμακο αυξήθηκε κατά 38% μαζί με τη συνολική αύξηση των δαπανών για την υγεία.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε φτωχοποίηση, η οποία αρχικά αφορούσε το 8% των νοικοκυριών και στη συνέχεια τριπλασιάστηκε και έφτασε το 24%, ενώ αντίστοιχα τριπλασιάστηκαν και οι καταστροφικές δαπάνες.

Αντίστοιχα, οι ανικανοποίητες ιατρικές ανάγκες σε άτομα άνω των 50 ετών, από το 9,8% το 2004, τριπλασιάστηκε επίσης στο 27,8%.

Συνολικά οι ανικανοποίητες ιατρικές ανάγκες τριπλασιάστηκαν ως το 2016 φτάνοντας το 16-17%, και τώρα έχουν μειωθεί στο 6,7%, όταν στην Ε.Ε. περιορίζονταν στο 1% και παραμένουν στο ίδιο επίπεδο.

Πρύτανης των ανισοτήτων η Ελλάδα

Μιλώντας για τις ανισότητες ο κ. Υφαντόπουλος πως η Ελλάδα πρυτανεύει στις ανισότητες υγείας, καθώς οι πλούσιοι Έλληνες έχουν ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες σε ποσοστό 0,7% έναντι 1,2% των πλούσιων Ευρωπαίων, ενώ οι φτωχοί Έλληνες παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες ανικανοποίητες ανάγκες υγείας με ποσοστό 17%.

Καταλήγοντας ο καθηγητής τόνισε πως εξαιτίας της υποχρηματοδότησης του συστήματος η φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας φτάνει το 2,5% του ΑΕΠ έναντι 1-1,5% του ΑΕΠ στις άλλες χώρες.

Η τσέπη των ασθενών

Στην ίδια συζήτηση, η αναπληρώτρια γραμματέας της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος Βάσω Βακουφτσή, υπογράμμισε ότι για την σωστή περίθαλψή τους οι ασθενείς αναγκάζονται να καταβάλλουν οι ίδιοι πολύ αυξημένες δαπάνες – ανάλογα και με την πάθησή τους – προκειμένου να καλύψουν εξετάσεις και φάρμακα στα οποία δεν συνδράμει η κοινωνική ασφάλιση.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος Βασίλης Μπιρλιράκης στάθηκε στο δημογραφικό πρόβλημα, λέγοντας πως κάθε χρόνο χάνεται μια πόλη 60.000 κατοίκων από τη χώρα μας με την αναλογία θανάτων και γεννήσεων που επικρατεί και ταυτόχρονα, ένας στους τέσσερις ενήλικες πάσχει από κάποια χρόνια πάθηση.

Για φάρμακα το κράτος δίνει σήμερα κάτω από 50% όταν πριν την κρίση η συμμετοχή του ήταν 85-90% και οι ασθενείς δίνουν σήμερα το 15% ενώ πριν την κρίση κατέβαλαν το 9% ως συμμετοχή. Επιπλέον όμως έχουν εξαιρεθεί από την αποζημίωση υλικά και φάρμακα.

Ο κ. Μπιρλιράκης καταλήγοντας επεσήμανε πως οι φαρμακοποιοί μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην ενίσχυση της πρόληψης στην Ελλάδα, με τον εμβολιασμό και τη συμβουλευτική για την διακοπή του καπνίσματος και τη διαχείριση του βάρους.

«Στον αέρα» οι δαπάνες

Από την πλευρά του ΕΟΠΥΥ, η διοικήτρια Θεανώ Καρποδίνη αναφέρθηκε στους ελέγχους του Οργανισμού για να μην υπάρχει τεχνητή ζήτηση υπηρεσιών υγείας και σπατάλη των πόρων για την περίθαλψη των ασθενών, ενώ τόνισε ότι για να μην υπάρχει αναμονή στην πρόσβαση των ασθενών σε υπηρεσίες υγείας έχει γίνει σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα υγείας.

Επεσήμανε όμως ότι υπάρχει σημαντική σπατάλη ακόμα, καθώς πολλές φορές για την κάλυψη των αναγκών γίνεται χρήση υπηρεσιών υγείας εκτός ενδείξεων. Πιο εμφανές παράδειγμα αυτής της κατάστασης είναι η χρήση φαρμάκων εκτός ενδείξεων που έχει οδηγήσει σε εκτίναξη των δαπανών.