Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και ο ρόλος τους στην ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης (video)

Είναι το μέλλον της ενέργειας στην Ευρώπη. Οι παράκτιες αιολικές μονάδες θα αντικαταστήσουν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα, καθώς είναι μια πηγή καθαρής ενέργειας που δεν κοστίζει πολύ. Αναμένεται να γίνουν πολλά αιολικά πάρκα τα επόμενα χρόνια, όπως τα Borssele 1 & 2 στη Βόρεια Θάλασσα.

Αυτά βρίσκονται 22 χλμ μακριά από τις ολλανδικές ακτές. Ο Στίβεν Ένγκελς είναι γενικός διευθυντής της Ørsted: «__Βλέπετε πόσο επιβλητικό είναι. Αυτό το πάρκο είναι πολύ μεγάλο. Βρισκόμαστε κάτω από μια ανεμογεννήτρια που ήδη λειτουργεί. Είναι τεράστιο».

94 ανεμογεννήτριες έχουν εγκατασταθεί σε βάθος που κυμαίνεται από 14-40 μέτρα. Όταν ολοκληρωθεί, αυτό θα είναι το μεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό πάρκο της Ολλανδίας. Ο Κλαασγιάπ Μπούις είναι ο πρότζεκτ μάνατζερ του κατασκευαστικού έργου της Ørsted: «__Αυτό το καλώδιο έρχεται από τον πυθμένα, τοποθετείται εδώ και αργότερα θα συνδεθεί με τον πίνακα διανομής. Από πάνω θα βάλουμε τον πύργο με την τουρμπίνα και η εγκατάσταση της ανεμογεννήτριας θα ολοκληρωθεί».

Αυτό το αιολικό πάρκο θα παράσχει ηλεκτρισμό σε ένα εκατομμύριο ολλανδικά νοικοκυριά. Θα βοηθήσει επίσης στην απανθρακοποίηση της παράκτιας βιομηχανίας, μέσω ενός εργοστασίου που χρησιμοποιεί την μέθοδο της ηλεκτρόλυσης. Θα επεξεργάζεται την αιολική ενέργεια για την παραγωγή φιλικού προς το περιβάλλον υδρογόνου: «Υπάρχουν ώριμα σχέδια για την παραγωγή υδρογόνου. Όλα είναι έτοιμα. Το θέμα είναι να ξεκινήσουμε την παραγωγή» επισημαίνει ο Στίβεν Ένγκελς.

Αυτά είναι τα πρώτα δείγματα της αλλαγής που έρχεται στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής της Ε.Ε. για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει την αντικατάσταση των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων, τη δημιουργία νέων βιομηχανικών προοπτικών και πράσινων θέσεων εργασίας σε όλη την ήπειρο. Αναμένεται ότι σε 30 χρόνια από σήμερα, περισσότερο από το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη θα παράγεται από τη θάλασσα. Σήμερα είναι μόλις 2%.

Η Ευρώπη που είναι ήδη στην πρώτη θέση παγκόσμια σ’ αυτό τον τομέα, στοχεύει να εικοσαπλασιάσει την δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής από την υπεράκτια αιολική ενέργεια, μέχρι το 2050. Αυτό σημαίνει νέα εργοστάσια, νέες υποδομές στα λιμάνια και νέες θέσεις εργασίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και όχι μόνο. Είναι μια σημαντική δυνατότητα για την ευρωπαϊκή γαλάζια οικονομία. Οι επενδύσεις στο χώρο της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας είναι τεράστιες.

Το Apollo είναι ένα νέο σκάφος μεταφοράς εξαρτημάτων ανεμογεννητριών μεταξύ του λιμανιού και του υπεράκτιου αιολικού πάρκου.Ομάδες στο λιμάνι τις Οστάνδης στο Βέλγιο εργάζονται νυχθημερόν για να τελειώσουν ένα άλλο μεγάλο αιολικό πάρκο, το SeaMade, 45 χλμ μακριά από τις ακτές. Το να φορτώνεις πτερύγια μήκους 81 μέτρων σε ένα σκάφος δεν είναι κάτι εύκολο, ειδικά όταν έχει αέρα: «Τώρα βλέπετε ένα από τα πτερύγια που έρχονται στην αποβάθρα για μεταφορά. Φέρνουμε τα πτερύγια ένα-ένα και τα βάζουμε στο Apollo. __Όλη την περιοχή εδώ τη χρησιμοποιούμε για να συναρμολογήσουμε τα μεγαλύτερα εξαρτήματα» εξηγεί ο Γκέοργκ Χόρβατ, υπεύθυνος του χώρου από την εταιρία Siemens Gamesa Renewable Energy.

Μερικά νέα λιμάνια κατασκευάζονται με γνώμονα τη χρήση τους από τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Το λιμάνι της Οστάνδης πρέπει να εκσυγχρονιστεί.

Ο Γκέοργκ Χόρβατ, υπεύθυνος του χώρου από την εταιρία Siemens Gamesa Renewable Energy συμπληρώνει: «Για τα περισσότερα περιφερειακά λιμάνια που δεν έχουν κτιστεί για τον συγκεκριμένο σκοπό, χρειάζεται να επενδύσουμε χρήματα για να μπορέσουν να είναι κατάλληλα για τις δικές μας δραστηριότητες. Μερικές από τις βελτιώσεις θα είναι μόνιμες εδώ. Για παράδειγμα η ράμπα για πλοία RO-RO, όπου μεταφέρουμε τον εξοπλισμό μας και τον φορτώνουμε και εκφορτώνουμε από το πλοίο, πρέπει να εκσυγχρονιστεί για να αντέχει το βάρος των εξαρτημάτων μας».

Η συνολική αλυσίδα μεταφοράς πρέπει να βελτιωθεί για να διαχειρίζεται τα εξαρτήματα που κατασκευάζονται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και είναι ολοένα και μεγαλύτερα σε μέγεθος. Ο Γιαν Κλάες είναι πρότζεκτ μάνατζερ της Siemens Gamesa Renewable Energy: «Το αεροπλάνο A380, το μεγαλύτερο επιβατικό αεροσκάφος στον κόσμο μπορεί να πετάξει ανάμεσα στα πτερύγιά μας. Η επιφάνεια που καλύπτουν είναι σχεδόν τρία γήπεδα ποδοσφαίρου. Οι ανεμογεννήτριες γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες για να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ανάγκη για πράσινη ενέργεια. Αυτό οδηγεί στην εργασιακή απασχόληση περισσότερων ανθρώπων, στο κτίσιμο νέων εργοστασίων και σε μέρη συναρμολόγησης όπως αυτό εδώ».

Αυτή η τεχνολογική εξέλιξη γίνεται από βιομηχανικούς γίγαντες. Δίνει όμως την ευκαιρία και σε μικρές καινοτόμες startup να διακριθούν όσον αφορά στους νέους τρόπους αξιοποίησης των υπεράκτιων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως είναι αυτό το πρωτότυπο που συνδυάζει ηλιακούς συλλέκτες με κάθετους ρότορες.

Αναπτυγμένα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, αυτά τα νέα ενεργειακά συστήματα μπορούν να εγκατασταθούν στη θάλασσα και να παρέχουν ενέργεια για την αφαλάτωση του νερού σε μικρά νησιά και αναπτυσσόμενες χώρες: «Υπάρχει μεγάλη ζήτηση γι’ αυτά τα συστήματα, γιατί πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες αποτελούν αγορά δισεκατομμυρίων δολαρίων, το νερό είναι επίσης μια αντίστοιχη αγορά. Και τα δύο επεκτείνονται και έχουν ανάγκη από αξιόπιστες λύσεις» αναφέρει ο Ιβόν Τίμερμαν, πρότζεκτ μάνατζερ και συνιδρυτής της Blue Power Synergy.

Η βελτίωση του σχεδιασμού θα ενισχύσει την οικονομική απόδοση αυτών των επενδύσεων. Το μελλοντικό αιολικό πάρκο Kriegers Flak βρίσκεται στη θάλασσα, μεταξύ Δανίας και Γερμανίας. Θα συνδέεται ταυτόχρονα με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και των δύο χωρών, παρέχοντας ρεύμα, ανάλογα με τη ζήτηση.

Το κόστος μπορεί να μειωθεί με τις νέες τεχνολογίες, όπως για παράδειγμα τις ανεμογεννήτριες που επιπλέουν, ή με τηλεσκοπικούς πύργους, που εγκαθίστανται χωρίς την ανάγκη σκαφών μεγάλου φορτίου. Αυτό σημαίνει μείωση κατά 1/3 του κόστους.

Χερβούργο

Ο συγκεκριμένος τομέας απασχολεί 62.000 εργαζόμενους στην Ευρώπη και ζητά διαρκώς πιο εξειδικευμένη εργατική δύναμη. Αυτό το εργοστάσιο της Wind Power στο Χερβούργο της Γαλλίας είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής πτερυγίων για ανεμογεννήτριες στον κόσμο. Έχουν μήκος 107 μέτρα. Ο Ερίκ Πετί είναι ο διευθυντής του εργοστασίου: «Το πλεονέκτημα του να έχουμε ένα εργοστάσιο στο Χερβούργο είναι το λιμάνι. Τα πτερύγια μπορούν να φορτωθούν σε ένα πλεούμενο και να παραδοθούν στα διπλανά αιολικά πάρκα. Δουλεύουν περίπου 400 άτομα εδώ και ο ετήσιος στόχος μας είναι να παράγουμε 4 πτερύγια το μήνα».

Για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες, το εργοστάσιο προσέλαβε πρόσφατα εκατοντάδες νέους εργαζόμενους. Έχουν διαφορετική κατάρτιση και εκπαιδεύονται εδώ. Η Αριάν Μερά είναι εκπαιδεύτρια στο εργοστάσιο: «Χρειάζεται μεγαλύτερη εκπαίδευση, γιατί μας λείπει προσωπικό στο τμήμα παραγωγής. Το πτερύγιο έχει μήκος 107 μέτρα. Χρειαζόμαστε περισσότερο κόσμο για να ολοκληρώσουμε τη δουλειά μας. Υπάρχουν πάρα πολλές ανοικτές θέσεις στον τομέα της αιολικής ενέργειας. Στο τμήμα παραγωγής, στη διασφάλιση της ποιότητας, στα logistics, στη συντήρηση».

Με την ανεμογεννήτρια των 12 megawatt να έχει πάρει πρόσφατα άδεια για εμπορική χρήση, η εταιρία έχει να κατασκευάσει πολλά πτερύγια: «Είναι ένας αναπτυσσόμενος τομέας. Η ίδρυση της μονάδας στο Χερβούργο, στην Νορμανδία, έχει οδηγήσει στη δημιουργία 550 άμεσων θέσεων εργασίας στο εργοστάσιο και 2.000 έμμεσων θέσεων σε τοπικό επίπεδο» τονίζει η Φλοράνς Μαρτινέζ-Φλορ, διευθύντρια ανθρώπινου δυναμικού στην LM Wind Power.

Η μεγάλη αύξηση της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας έχει όμως και το αντίστοιχο κόστος: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι χρειάζονται επενδύσεις 800 δις ευρώ τα επόμενα τριάντα χρόνια, οι περισσότερες από τον ιδιωτικό τομέα. Είναι ένα απαραίτητο βήμα για την απανθρακοποίηση της Ευρώπης και την ενεργειακή μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία και κοινωνία.