Η σημασία των Ευρωπαϊκών δασών στον αγώνα για το κλίμα

Τα δάση αποτελούν βασικό παράγοντα ανάσχεσης των υψηλών εκπομπών δειοξειδίου του άνθρακα και σύμμαχο στον κλιματικό αγώνα στην Ευρώπη.

Η ΕΕ έχει πάρει πολλές πρωτοβουλίες για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ανά τα χρόνια. Μια από αυτές είναι η επιστράτευση δασών για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, καθώς οι δασιικές εκτάσεις παίζουν κεντρικό ρόλο στην απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.

Για τον σκοπό αυτό, στις 17 Μαΐου, η επιτροπή περιβάλλοντος του Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της αναθεώρησης των κανόνων στον τομέα της χρήσης γης, αλλαγής στη χρήση της γης και δασοκομίας (LULUCF). Οι κανόνες θα τεθούν σε ψηφοφορία τον Ιούνιο.

Η σημασία των δασών στην ΕΕ

Τα δάση της ΕΕ δεσμεύουν το 7% των ισοδύναμων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ ανά έτος.

Στην ΕΕ υπάρχουν 159 εκατομμύρια εκτάρια δασών. Συνολικά, καλύπτουν το 43,5% της έκτασης της ΕΕ. Η δασική έκταση ποικίλλει σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Καλύπτουν, για παράδειγμα, το 10% της εδαφικής έκτασης της Μάλτας ενώ το 70% της εδαφικής έκτασης της Φιλανδίας.

Πέρα από τον ρόλο τους ως δεξαμενές αποθήκευσης άνθρακα, τα δάση παρέχουν πολυάριθμες υπηρεσίες στο οικοσύστημα: βοηθούν στην προστασία του εδάφους (κατά της διάβρωσης), αποτελούν μέρος του κύκλου του νερού, προστατεύουν τη βιοποικιλότητα λειτουργώντας ως οικοσύστημα πολυάριθμων οργανισμών ενώ ρυθμίζουν το τοπικό κλίμα.

Ποιους τομείς αφορά αυτή η νομοθεσία;

Η αναθεωρημένη νομοθεσία αφορά τον τομέα της χρήσης γης, αλλαγής της χρήσης γης και δασοκομίας, που περιλαμβάνει κυρίως δασικές και γεωργικές εκτάσεις, καθώς και εκτάσεις γης που έχουν αλλάξει χρήση. Ο τομέας αυτός εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου μέσω της αλλαγής στη χρήση της γης (ιδίως από δάση σε αρόσιμες εκτάσεις), αποψίλωση (αποκοπή δασών) και γεωργική γη (ζώα όπως αγελάδες ή γεωργικά εδάφη). Πρόκειται όμως για τον μοναδικό τομέα που μπορεί να απομακρύνει το CO2 από την ατμόσφαιρα κυρίως μέσω υπαρχόντων και νέων δασών.

Τι θέλει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

Οι ευρωβουλευτές θέλουν να αυξήσουν τις δεξαμενές αποθήκευσης άνθρακα της ΕΕ μέσω, μεταξύ άλλων, της αναζωογόνηση τυρφώνων και υδροβιοτόπων, της αναδάσωσης και της ανάσχεσης της αποψίλωσης των δασών. Αυτό θα οδηγούσε την ακόμα μεγαλύτερη μείωση των εκπομπών της ΕΕ (σε σύγκριση με τον στόχο του 55% που έχει τεθεί για το 2030).

Η πρόταση της Επιτροπής για τη συμπερίληψη των εκπομπών εκτός CO2 που προέρχονται από τη γεωργία στον τομέα της χρήσης γης δεν έλαβε την υποστήριξη των μελών της επιτροπής περιβάλλοντος, οι οποίοι θεωρούν ότι η δέσμευση CO2 μέσω δεξαμενών άνθρακα – εύθραυστη εκ φύσεως – δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για την αντιστάθμιση εκπομπών σε άλλους τομείς. Η δραστική μείωση εκπομπών από άλλους τομείς πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα.

Το Κοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή να θέσει εθνικούς στόχους δέσμευσης CO2 από τον τομέα LULUCF, ξεκινώντας από το 2025.

Οι προσπάθειες της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων

Η αναθεώρηση των κανόνων για τη χρήση γης και τη δασοκομία είναι μέρος του πακέτου “Fit for 55”, το οποίο αποσκοπεί στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, βάσει του Νόμου για το Κλίμα.

Το εν λόγω πακέτο συμπεριλαμβάνει και νομοθετικές πράξεις για το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, τον επιμερισμό προσπαθειών μεταξύ κρατών μελών, τις εκπομπές αυτοκινήτων, και την ανανεώσιμη ενέργεια και ενεργειακή αποδοτικότητα.