Στερεύουν επικίνδυνα πάνω από τις μισές λίμνες του πλανήτη

Πάνω από τις μισές μεγάλες λίμνες και ταμιευτήρες στον κόσμο έχουν συρρικνωθεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής όπως και της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Το γεγονός αυτό εντείνει τις ανησυχίες των επιστημόνων για την επάρκεια νερού στον γεωργικό τομέα, την υδροηλεκτρική ενέργεια και την κατανάλωση, σύμφωνα με διεθνή ομάδα ερευνητών.

Περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στη λεκάνη μιας λίμνης που στεγνώνει, προειδοποιούν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση «Science».

Όπως αναφέρει η εφημερίδα «Guardian», ορισμένες από τις σημαντικότερες πηγές γλυκού νερού στον κόσμο – από την Κασπία μέχρι τη λίμνη Τιτικάκα της Νότιας Αμερικής – έχουν σημειώσει σημαντικές απώλειες τα τελευταία 30 χρόνια.

Η ποσότητα που χάθηκε αντιστοιχεί στον συνολικό όγκο νερού που καταναλώθηκε στις ΗΠΑ το 2015.

Αν και οι λίμνες καλύπτουν μόνο το 3% της έκτασης του πλανήτη, συγκρατούν σχεδόν το 90% του υγρού επιφανειακού γλυκού νερού και αποτελούν βασικές πηγές πόσιμου νερού, άρδευσης και ενέργειας. Eπιπλέον, το γλυφό νερό τους είναι πολύτιμο για την επιβίωση ζώων και φυτών.

Ποιες λίμνες επηρεάζονται

Σε όλο τον κόσμο, οι σημαντικότερες λίμνες παρουσιάζουν απότομη μείωση της ποσότητας των υδάτων.

Σχεδόν 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι ζουν σε μια λεκάνη λιμνών που στεγνώνει, επηρεάζονται άμεσα ενώ πολλές περιοχές έχουν αντιμετωπίσει ελλείψεις τα τελευταία χρόνια, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες.

Για παράδειγμα, η λίμνη Μιντ του ποταμού Κολοράντο στις νοτιοδυτικές ΗΠΑ έχει υποχωρήσει δραματικά εν μέσω μιας μεγάλης ξηρασίας.

Οι ερευνητές, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Guardian», χρησιμοποίησαν δορυφορικές μετρήσεις για σχεδόν 2.000 από τις μεγαλύτερες λίμνες και ταμιευτήρες του κόσμου, οι οποίες αντιπροσωπεύουν συνολικά το 95% της συνολικής αποθήκευσης γλυφού νερού στη Γη.

Μελετώντας περισσότερες από 250 χιλιάδες δορυφορικές εικόνες από το 1992 έως το 2020, μαζί με κλιματικά μοντέλα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι, το 53% των λιμνών και των ταμιευτήρων είχαν απωλέσει σημαντικές ποσότητες νερού, με καθαρή μείωση περίπου 22 δισ. τόνων ετησίως – ποσότητα που οι συντάκτες της έκθεσης συνέκριναν με τον όγκο 17 λιμνών όσο η Μιντ στο Κολοράντο.

Περισσότερο από το 50% της καθαρής απώλειας του όγκου νερού στις φυσικές λίμνες μπορεί να αποδοθεί στην ανθρώπινη δραστηριότητα και την κλιματική αλλαγή, επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης.

Η έκθεση διαπίστωσε απώλειες στην αποθήκευση νερού στις λίμνες, συμπεριλαμβανομένων των υγρών τροπικών περιοχών και της ψυχρής Αρκτικής. Οι λίμνες αυτές επηρεάστηκαν από διαφορετικούς παράγοντες.

Στην Αρκτική, οι λίμνες έχουν στερέψει εξαιτίας ενός συνδυασμού αλλαγών στη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις, την εξάτμιση και την απορροή του νερού.

Η Κασπία, ανάμεσα στην Ασία και την Ευρώπη, το μεγαλύτερο εσωτερικό υδάτινο σώμα του κόσμου, έχει από καιρό συρρικνωθεί λόγω της κλιματικής αλλαγής και της χρήσης νερού.

«Η συρρίκνωση πολλών λιμνών έχει τεκμηριωθεί επαρκώς, αλλά η έκταση της αλλαγής – και οι λόγοι που την προκαλούν – έχουν εξεταστεί λιγότερο διεξοδικά», υποστηρίζει ο Φανγκφάνγκ Γιάο, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και επισκέπτης ερευνητής στο Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόυλντερ.

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι λίμνες στο Αφγανιστάν, την Αίγυπτο και τη Μογγολία επλήγησαν από την άνοδο της θερμοκρασίας, η οποία μπορεί να αυξήσει την απώλεια νερού στην ατμόσφαιρα.

Οι κλιματολόγοι πάντως πιστεύουν γενικά ότι, οι ξηρές περιοχές του κόσμου θα στεγνώσουν περισσότερο και θα υπάρξει σημαντική απώλεια νερού ακόμη και σε υγρές περιοχές.