Σημαντικό πρόβλημα για τη χώρα η διάβρωση των ακτών – Τι συμβαίνει στην Κρήτη;

Γ. Στασινός στην ημερίδα του ΤΕΕ με θέμα: «Διάβρωση ακτών: Αίτια-αντιμετώπιση- Θεσμικό Πλαίσιο»

• Απαιτείται ολοκληρωμένη και ενιαία στρατηγική, με έργα, και πόρους για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Πρέπει να κοιτάξουμε το πρόβλημα, τους πολίτες, τους επενδυτές και όχι ο καθένας το δικό του μαγαζί
• Αποσπασματική μέχρι τώρα η αντιμετώπιση του φαινομένου- όσο περνάει ο χρόνος θα αυξάνεται το πρόβλημα
• Η διάβρωση των ακτών είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με επιπτώσεις στον τουρισμό, την οικονομία και το περιβάλλον

Την ανάγκη ενός ενιαίου και ολοκληρωμένου εθνικού σχεδιασμού, με τη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας, της διοίκησης, της αυτοδιοίκησης και των άλλων εμπλεκομένων φορέων, για την ουσιαστική και σε βάθος αντιμετώπιση του προβλήματος της διάβρωσης των ακτών, που συνεχώς εντείνεται, τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός κατά τον εναρκτήριο χαιρετισμό του στην ημερίδα με θέμα:

«Διάβρωση ακτών: Αίτια-αντιμετώπιση- Θεσμικό Πλαίσιο», που διοργάνωσε το ΤΕΕ

Στο πλαίσιο αυτού του εθνικού σχεδιασμού, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ υπογράμμισε ότι πρέπει να τεθούν σε απόλυτη προτεραιότητα οι αναγκαίες δράσεις και τα απαιτούμενα έργα, να χρηματοδοτηθούν και να υλοποιηθούν, υπογραμμίζοντας ότι η διάβρωση των ακτών «είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια», διότι όπως υπογράμμισε «επηρεάζει αρνητικά ορισμένα από τα ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, όπως είναι ο τουρισμός και το φυσικό της περιβάλλον».

• «Αν χάσουμε τις ακτές μας θα έχουμε ένα σημαντικό μειονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού αλλά είναι και κάτι το οποίο είναι πραγματικά πολύτιμο και οι Έλληνες πολίτες δεν θέλουν να χάσουν», είπε ο Γ. Στασινός.

«Ο τουρισμός μας, -συνέχισε ο ίδιος- σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε πρόσφατη ημερίδα του ΣΕΤΕ, πάει πάρα πολύ καλά και περιμένουμε από 28 εκατομμύρια τουρίστες φέτος 30 εκατομμύρια τουρίστες του χρόνου και μάλλον θα πάει ανοδικά η κίνηση του τουρισμού τα επόμενα χρόνια. Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας για την προσέλκυση του τουρισμού, τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ είναι ο πολιτισμός της, η θάλασσα, ο ήλιος και ανάμεσα σε όλα αυτά είναι και οι ακτές της».

• «Η διάβρωση των ακτών μας είναι ένα πρόβλημα, για το οποίο ναι μεν γίνονται πολλές εκδηλώσεις και πολλές συζητήσεις αλλά όμως σοβαρά δεν το έχουμε αντιμετωπίσει στη χώρα και γίνονται αποσπασματικά κάποιες ενέργειες και παίρνονται αποσπασματικά κάποιες πρωτοβουλίες» είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, επισημαίνοντας ότι «δεν μπορεί αυτό το φαινόμενο να αντιμετωπιστεί με αυτόν τον τρόπο. Γιατί όσο περνάει ο χρόνος θα αυξάνεται το πρόβλημα και εμείς θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε επιμέρους καταστάσεις και μόνο αυτές».

Τονίζοντας την ανάγκη μιας ενιαίας και ολοκληρωμένης δραστηριότητας ο Πρόεδρος του ΤΕΕ είπε ότι «είναι σημαντικό να υπάρχει μία στρατηγική στην επίλυση του προβλήματος, να υπάρχει μία συγκεκριμένη κατεύθυνση στην επίλυση του προβλήματος. Καλό είναι να λύσουμε μεταξύ μας τις διαφορές, και εννοώ και τις επιστημονικές διαφορές που έχουμε, και να μην σκεφτόμαστε όπως σκεφτόταν η Ελλάδα, για όλα τα θέματα όχι μόνο για αυτό. Δηλαδή ο καθένας να έχει το μαγαζί του και να μην προσεγγίζει κανείς αυτό το μαγαζί, επίσης, αυτή είναι η δική μου λύση και όχι δεν πάω στον άλλον ή κυνηγάω να πολεμήσω τον άλλον, και δεν κοιτάμε το πρόβλημα ούτε τους πολίτες ούτε τους επενδυτές. Κοιτάμε πώς θα διατηρήσουμε ένα μαγαζί. Επομένως θα συνεργαστούμε όλοι οι επιστήμονες, όλοι όσοι ασχολούνται με το συγκεκριμένο πρόβλημα να βρούμε τις εφικτές λύσεις, και στη συνέχει να πολεμήσουμε όλοι μαζί έτσι ώστε αυτά τα έργα να μπουν σε απόλυτη προτεραιότητα και να χρηματοδοτηθούν».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ ανακοίνωσε ότι η πρωτοβουλία που ανέλαβε το ΤΕΕ για την αντιμετώπιση του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών θα συνεχιστεί σε όλη την Ελλάδα. Επίσης ενέταξε την εκδήλωση στις γενικότερες πρωτοβουλίες ανάδειξης του επιστημονικού ρόλου και έργου του ΤΕΕ, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι:

«Το ΤΕΕ τα τελευταία δύο χρόνια κάνει μία μεγάλη προσπάθεια να αναπτύξει ένα ρόλο τον οποίο τον είχε χάσει τα προηγούμενα χρόνια κάνοντας επιστημονικές εκδηλώσεις οι οποίες είναι κοντά σε καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και οι πολίτες και οι επιχειρήσεις και οι μηχανικοί».

Ν. Χιωτάκης εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ: Προγραμματική σύμβαση, μεταξύ κυβέρνησης, αρμοδίων υπουργείων, επιστημονικών φορέων, Αυτοδιοίκησης για άμεσες λύσεις

Την προώθηση μιας προγραμματικής σύμβασης, μεταξύ της κυβέρνησης, των αρμοδίων υπουργείων, των επιστημονικών φορέων, του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, του ΕΛΚΕΘΕ, της Κεντρικής Ένωσης Ελλάδος, καθώς και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, ώστε να αξιολογηθούν τα δεδομένα και να προσδιοριστούν λύσεις, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ενεργειών.

Λύσεις που θα απαντούν σε όλο το φάσμα του προβλήματος. Θεσμικό, περιβαλλοντολογικό, τεχνικό, χρηματοδοτικό και άλλα ζητήματα, πρότεινε ο Νίκος Χιωτάκης, μέλος του ΔΣ της ΚΕΔΚΕ, απευθύνοντας χαιρετισμό, εκ μέρους της ΚΕΔΚΕ και του προέδρου της Γιώργου Πατούλη στην ημερίδα του ΤΕΕ, με θέμα:

«Διάβρωση ακτών: Αίτια-αντιμετώπιση- Θεσμικό Πλαίσιο». Χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία του ΤΕΕ, ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΚΕ είπε ότι το θέμα της διάβρωσης των ακτών απασχολεί τους περισσότερους δήμους της χώρας, αφού οι 12 από τις 13 Περιφέρειες διαθέτουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο μήκος παράκτιο μέτωπο που συνολικά έχει υπολογιστεί στα 16.000 ακτογραμμής στο σύνολο της χώρας. 13 είναι οι Περιφέρειες της Ελλάδας, οι 12 έχουν ακτές.

«Η διάβρωση των ακτών και η σταδιακή εισχώρηση της θάλασσας στη στεριά αποτελεί ένα πρόβλημα με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην οικονομία, στην τοπική κοινωνία, αφού επηρεάζει αρνητικά το οικοσύστημα, τους παράκτιους οικισμούς και τις οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην παράκτια ζώνη με ιδιαίτερες επιπτώσεις στον τουρισμό, τις μεταφορές αλλά και σε κάθε άλλη δραστηριότητα που συναντάμε στη ζώνη αυτή» είπε ο κ Χιωτάκης και σημείωσε ότι «το φαινόμενο παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια λόγω και της κλιματικής αλλαγής αλλά και των βίαιων ανθρώπινων παρεμβάσεων που διαταράσσουν τη λειτουργία του κάθε οικοσυστήματος, απειλεί την ασφάλεια του πληθυσμού και δοκιμάζει τις αντοχές των παράκτιων υποδομών και έχει άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις σε όλες τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην παράκτια ζώνη».

Ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ ανέφερε στοιχεία για την έκταση και τις επιπτώσεις του φαινομένου, σύμφωνα με τα οποία

• Στην Ελλάδα τουλάχιστον στο 28% των ακτών παρατηρείται διάβρωση. – Η ακτογραμμή υποχωρεί κάθε χρόνο, που σημαίνει πως για κάθε μέτρο παραλίας χάνουμε πάνω από 1 τετραγωνικό μέτρο παράκτιας ζώνης ετησίως
• Από τα 16.000 χιλιόμετρα στα οποία εκτείνονται οι ελληνικές ακτές, περίπου τα 7.000 χιλιόμετρα είναι αμμώδεις παραλίες. Περιοχές με χαμηλή κλίση, δέλτα ποταμών, λιμνοθάλασσες και άλλα παράκτια οικοσυστήματα. Τα σημεία αυτά είναι τα πιο ευάλωτα στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Τα φαινόμενα αυτά αναμένονται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια, γιατί απλά εντείνονται και οι αιτίες που τα προκαλούν
• Η στάθμη της θάλασσας αναμένεται να ανυψωθεί σημαντικά. Η ζήτηση του νερού αυξάνεται συνεχώς, με συνέπεια την ανάγκη κατασκευής φραγμάτων
• Η ήδη σημαντική ανθρώπινη παρέμβαση είναι σταθερά αυξανόμενη, λόγω της υψηλής κοινωνικοοικονομικής σημασίας της παράκτιας ζώνης
• Οι ανταγωνιστικές χρήσεις γης και οι επιπτώσεις όλων αυτών των δραστηριοτήτων, έχουν ως συνέπεια να ασκούνται σημαντικές πιέσεις στο παράκτιο περιβάλλον.

Τονίζοντας ότι το φαινόμενο της διάβρωσης των ακτών είναι περιβαλλοντολογικό αλλά και κατά κύριο λόγο οικονομικό, το οποίο στοιχίζει ακριβά στην περιβαλλοντολογική ισορροπία και στην οικονομία της χώρας ο κ Χιωτάκης παρουσίασε στοιχεία του καθηγητή Πολυτεχνείου Κρήτης Κώστα Συνολάκη, από ερευνητικό πρόγραμμα που υλοποίησε το Πολυτεχνείο Κρήτης σε συνεργασία με το ΕΛΚΕΘΕ σύμφωνα με τα οποία «στα Χανιά μόνο εξαιτίας της διάβρωσης των ακτών, χάνονται 20 στρέμματα παραλίας. Κάθε τετραγωνικό εκμετάλλευσης της παραλίας εισφέρει 10 ευρώ την ημέρα. Υπολογίστηκε λοιπόν ότι με την εμφάνιση του φαινομένου χάνονται 2 εκατομμύρια ευρώ ετησίως».

Ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ παρουσίασε συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου, τονίζοντας ότι χρειάζεται αποσαφήνιση των θεσμικών αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης.

«Πρέπει από την πλευρά της πολιτείας, μέσα από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες, μέσα από το χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, μέσα από την επόμενη συνταγματική αναθεώρηση, αν απαιτείται να ξεκαθαρίσουν οι αρμοδιότητες, οι χρήσεις και η διαχείριση των παράκτιων περιοχών» είπε ο κ Χιωτάκης τονίζοντας ότι:

«Δεν μπορεί σε μία χώρα που ο πλούτος της είναι η θάλασσα και οι ακτές της, να κυνηγάει ο ένας τον άλλον για τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες». Ο ίδιος εξήγησε ότι:

• «Είναι γεγονός ότι η χάραξη της γραμμής του αιγιαλού υπολογίζεται με τη μέγιστη αναρρίχηση του χειμέριου κύματος. Λόγω της διάβρωσης η αναρρίχηση αυτή προωθείται προς το εσωτερικό της παράκτιας ζώνης και συνεπώς μεταβάλλεται και πρέπει να επαναοριοθετείται τακτικά η χάραξη της γραμμής του αιγιαλού. Δεν είναι λίγες οι φορές που αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης ή Πρόεδροι Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων, απειλούνται ακόμα και με σύλληψη ή συλλαμβάνονται εξαιτίας παραβάσεων αποκατάστασης ζημιών στο παράκτιο μέτωπο, φροντίζοντας για την άρση των επιπτώσεων και την ομαλοποίηση της κατάστασης. Και έρχεται το λιμενικό να τους συλλάβει, γιατί ιδιοκτησιακά ο χώρος ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών ή γιατί δεν έχει καθοριστεί η γραμμή του αιγιαλού, αλλά οι πολίτες απευθύνονται στα όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, στο Δήμαρχο και στον Πρόεδρο».

Ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ, στη δέσμη των προτάσεων που παρουσίασε συμπεριέλαβε επίσης:

• Tη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων, με τα στοιχεία του αιγιαλού και της παραλίας για όλη τη χώρα. Ένα εθνικό ακτολόγιο, με τακτική επικαιροποίηση των στοιχείων του, με βάση τη διάβρωση
• Τη δημιουργία, σε κάθε Περιφέρεια, ενός Παρατηρητηρίου για την πρόληψη και τη διαχείριση του κινδύνου διάβρωσης των ακτών, όπως έχει μέχρι τώρα δρομολογήσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με πόρους του ΕΣΠΑ και χρηματοδότηση 1,9 εκατομμύρια ευρώ
• Την εκπόνηση ενός εθνικού προγράμματος, με περιφερειακή και τοπική διάρθρωση και εξειδίκευση για την προστασία των ακτών από τη διάβρωση, με συγκεκριμένα μέτρα, έργα και πρωτοβουλίες και με ιεραρχημένες τις ανάγκες, όπως αυτές θα προσδιορίζονται από την καταγραφή και τον καθορισμό των ζωνών επικινδυνότητας ανά τη χώρα.

Θεοπίστη Πέρκα, Γενική Γραμματέας Ακίνητης Περιουσίας: Ετοιμάζεται αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου

Η νομοθεσία για την υλοποίηση έργων προστασίας των ακτών από το φαινόμενο της διάβρωσης πραγματικά είναι πολυσχιδής και χρονοβόρα και χρειάζεται εκσυγχρονισμό και βελτίωση, είπε ο Θεοπίστη Πέρκα, Γενική Γραμματέας Ακίνητης Περιουσίας απευθύνοντας σύντομο χαιρετισμό στην ημερίδα του ΤΕΕ, με θέμα:

«Διάβρωση ακτών: Αίτια-αντιμετώπιση- Θεσμικό Πλαίσιο». «Από τη μία πλευρά έχουμε τις διεθνείς και ευρωπαϊκές προβλέψεις συμβάσεων, Οδηγιών και συμφωνιών για την προστασία των ακτών και του θαλάσσιου περιβάλλοντος, που προτάσσουν άμεσες και ολοκληρωμένες δραστηριότητες και έργα και από την άλλη πλευρά εξακολουθούμε να έχουμε θεσμικές δαιδαλώδεις διαδικασίες», είπε χαρακτηριστικά η κ. Πέρκα.

Η ίδια ανακοίνωσε στην ημερίδα του ΤΕΕ ότι έχει δρομολογηθεί η αλλαγή του σχετικού θεσμικού πλαισίου και ότι για το σκοπό αυτό έχει ήδη συσταθεί προπαρασκευαστική επιτροπή, αναθεώρησης και βελτίωσης του βασικού νόμου 2971/2001.

Στο πλαίσιο αυτό είπε η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Περιουσίας ότι θα ληφθούν υπόψη και θα αξιοποιηθούν οι προτάσεις και οι απόψεις, που διατυπώνονται στην ημερίδα του ΤΕΕ». Η κ Πέρκα εξέφρασε την ικανοποίηση της για την πρωτοβουλία του ΤΕΕ, «όχι μόνον σαν εκπρόσωπος της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών αλλά και σαν απλή μηχανικός, ιδιότητα που δεν απεμπολούμε», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Ρεβέκκα Μπατμάνογλου εκπρόσωπος ΥΠΕΝ: Επόμενο βήμα η εκπόνηση Περιφερειακών Σχεδίων από τις 13 Περιφέρειες της χώρας

Τις βασικές προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου Προστασίας Κλιματικής Αλλαγής (ΕΣΠΚΑ), που θεσμοθετήθηκε με το νόμο 4414/2016 παρουσίασε στην ημερίδα του ΤΕΕ, η Ρεβέκκα Μπατμάνογλου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η ίδια τόνισε ότι το φαινόμενο της διάβρωσης των ακτών, που διαρκώς εντείνεται τα τελευταία χρόνια σχετίζεται αφενός με ανθρωπογενείς πιέσεις και παρεμβάσεις στο περιβάλλον αφετέρου δε με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, σημειώνοντας ότι στο ΕΣΠΚΑ περιλαμβάνονται 15 τομεακές πολιτικές (τουρισμός, αλιεία, βιομηχανία, βιοποικιλότητα, γεωργία κ.α), οι οποίες στο σύνολο τους άμεσα ή έμμεσα σχετίζονται με την αντιμετώπιση του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών.

«Η κλιματική αλλαγή έχει επιπτώσεις σε όλους τους τομείς του περιβάλλοντος και για αυτό πρέπει να λαμβάνονται ολοκληρωμένα μέτρα και δράσεις για τον μετριασμό των επιπτώσεων του φαινομένου και της προσαρμογής, δηλαδή της αντιμετώπισης των επιπτώσεων από φυσικά και ανθρωπογενή συστήματα στο παρόν και στο μέλλον» είπε η εκπρόσωπος του ΥΠΕΝ.

Στο πλαίσιο των προβλέψεων του ΕΣΠΚΑ, που έχει θεσμοθετήσει το συνολικό πλαίσιο και τη λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, με τη συμμετοχή εκπροσώπων των επιστημονικών φορέων, της ακαδημαϊκής κοινότητας και όλων των άλλων εμπλεκομένων για την κατάρτιση εθνικών και περιφερειακών σχεδίων, επόμενο βήμα είναι η εκπόνηση Περιφερειακών Σχεδίων από τις 13 Περιφέρειες της χώρας, είπε η κ Μπατμάνογλου.

Κάθε Περιφέρεια, πρόσθεσε η ίδια, με βάση τις ιδιαίτερες, ξεχωριστές συνθήκες, που έχει καλείται να εξειδικεύσει την τρωτότητα της στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, να καθορίσει δράσεις και μέτρα, χρονοδιαγράμματα και φορείς χρηματοδότησης για να προχωρήσει στις αναγκαίες δράσεις και έργα που απαιτούνται. Παράλληλα καλείται να ενημερώσει για όλη αυτή τη διαδικασία τις τοπικές κοινωνίες και όλους τους ενδιαφερόμενους.

Η εκπρόσωπος του ΥΠΕΝ παρουσίασε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι ελληνικές ακτές διαχωρίζονται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες, οι οποίες είναι: 1) δελταικές ακτές(ποσοστό 6%), οι οποίες είναι μεγάλης τρωτότητας 2) ακτές μαλακών ιζημάτων -νεογενούς και τεταρτογενούς (ποσοστό 36%), οι οποίες είναι συνεχόμενες παραλίες σε μεγάλο μήκος κυρίως στην βόρεια Πελοπόννησο, μεσαίας τρωτότητας, 3) βραχώδεις ακτές (ποσοστό 44%) χαμηλής τρωτότητας και 4) κρημνοί από κροκαλοπηγή (ποσοστό 14%).

Η εκπρόσωπος του ΥΠΕΝ παρουσίασε επίσης τα βασικά δεδομένα, που θα πρέπει να πληρούν οι μελέτες για έργα και δραστηριότητες, που σχετίζονται με το φαινόμενο της διάβρωσης των ακτών, στοιχεία τα οποία προβλέπονται στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, στο παράρτημα 4.3 της ΚΥΑ 170225/14, που εξειδικεύει το περιεχόμενο των προδιαγραφών των μελετών περιβάλλοντος Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τέτοιων έργων είπε η κ Μπατμάνολγου θα πρέπει οπωσδήποτε να διερευνά τις αιτίες και τη χρονική εξέλιξη του φαινομένου.

Να περιγράφει τα κυματικά χαρακτηριστικά της περιοχής, τα βασικά ρεύματα και την υφιστάμενη ακτομηχανική δίαιτα, και οπωσδήποτε θα πρέπει να έχει εκτίμηση των επιπτώσεων, στην ακτομηχανική δίαιτα. Να έχει εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου στο κλίμα, όπως η φύση και το μέγεθος των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Η μελέτη θα πρέπει να έχει τα μέτρα για την μείωση της ευπάθειας του έργου στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής.

Επίσης να έχει η μελέτη εκτίμηση των επιπτώσεων των σχετικών με την προσαρμογή. Δηλαδή, το έργο που σχεδιάζω να υλοποιήσω πως θα διαφοροποιήσει τα θέματα προσαρμογής συνολικά στην περιοχή, ποια μέτρα πρέπει αν πάρουμε για αυτό το έργο, ώστε να προσαρμοστεί στις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές.

• «Το έργο υλοποιείται τώρα είπε η εκπρόσωπος του ΥΠΕΝ, οι κλιματικές αλλαγές μπορεί να ενταθούν μετά από 50- 100χρόνια, άρα τα μέτρα με βάση τις κλιματικές αλλαγές που περιμένουμε θα πρέπει από τώρα, να σχεδιαστούν, να ενσωματωθούν στο σχεδιασμό του έργου και να υλοποιηθούν» είπε χαρακτηριστικά η ίδια.

Αθηνά Μαρμαρά, εκπρόσωπος υπουργείου Οικονομικών: Νομοθετική ρύθμιση για τον καθορισμό της ακτογραμμής

Νομοθετική ρύθμιση για τον καθορισμό της γραμμής αιγιαλού, με σκοπό την επίλυση προβλημάτων στις παράκτιες περιοχές, έχει ήδη ετοιμάσει το υπουργείο Οικονομικών και βρίσκεται στο στάδιο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής ανακοίνωσε στην ημερίδα του ΤΕΕ η εκπρόσωπος της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών.

Αυτό έκανε γνωστό η Αθηνά Μαρμαρά, από την Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών, μιλώντας στην εκδήλωση του ΤΕΕ για τη διάβρωση με θέμα: «Διάβρωση ακτών: Αίτια – Αντιμετώπιση- Θεσμικό Πλαίσιο». Η κ. Μαρμαρά αναφέρθηκε στον ρόλο του υπουργείου Οικονομικών στις αδειοδοτήσεις για τα αντιδιαβρωτικά έργα και επεσήμανε ότι απασχολούν έντονα την υπηρεσία τα σχετικά με τη διαδικασία και τις αρμοδιότητες θέματα.

Όπως είπε, το υπουργείο έχει εντοπίσει διάφορα προβλήματα όπως οι αστοχίες στο παραλιακό οδικό δίκτυο και για τις οποίες οι τοπικοί φορείς αδυνατούν να ανταποκριθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα, η λήψη αποσπασματικών μέτρων για την πρόληψη της διάβρωσης των ακτών, η ανεπάρκεια των σχετικών μελετών, η εκτέλεση αυθαιρέτων κατασκευών στην ακτογραμμή κλπ. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το Κράτος, οι Επιστημονικοί φορείς δεν έρχονται σε επαφή μαζί τους προκειμένου να βρεθεί λύση σε ένα πρόβλημα και να εκτελεστεί ένα έργο.

Είναι ανάγκη, όπως είπε, να εκσυγχρονιστεί η διαδικασία των αδειοδοτήσεων, να αναθεωρηθεί ο νόμος περί αιγιαλού, να υπάρχει συντονισμός των αρμοδίων φορέων και παρακολούθηση των έργων. «Να συνεργαστούμε όλοι ώστε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί», τόνισε.

Τι είπαν οι επιστήμονες;

Ορέστης Μεσοχωρίτης: 18 έως 20 μήνες για να εκδοθεί άδεια έργου προστασίας από διάβρωση της ακτής

Τις δαιδαλώδεις και πολύπλοκες διαδικασίες, μεταξύ των συναρμοδίων υπουργείων, φορέων και εμπλεκόμενων οργανισμών, που προβλέπονται με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, του νόμου 2971/2001, ιδιαίτερα από τα άρθρα 12 και 14 του συγκεκριμένου νόμου, που αναφέρονται στην προστασία των ακτών και την ανάπλαση των ακτών αντίστοιχα, προκειμένου να βγει μία άδεια ενδιαφερόμενου, συνήθως δήμου, για έργα προστασίας της ακτής από το φαινόμενο της διάβρωσης περιέγραψε κατά την ομιλία του στην ημερίδα του ΤΕΕ ο Ορέστης Μεσοχωρίτης, Πολιτικός Μηχανικός ΑΠΘ, MSc in Maritime Civil Engineering.

Ο ίδιος σημείωσε ότι μία τέτοια άδεια, με τις συνήθεις συνθήκες απαιτεί 18 έως 20 μήνες για να εκδοθεί, χρόνος που είναι πολύς και λόγω της έκτασης και έντασης του φαινομένου θα πρέπει να μειωθεί, χωρίς βεβαίως να γίνει καμία έκπτωση στην ποιότητα των μελετών και των έργων και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Ο κ. Μεσοχωρίτης παρουσίασε αναλυτικά τα αίτια του φαινομένου της διάβρωσης των ακτών και το πλέγμα των επιπτώσεων τόσο της κλιματικής αλλαγής, όσο και των ανθρωπογενών παρεμβάσεων, που συντελούν στην δημιουργία και την ένταση της εμφάνισης του.

Ο ίδιος τόνισε ότι για να γίνουν έργα, που σχετίζονται με το φαινόμενο θα πρέπει κάθε φορά να εκπονούνται μελέτες με κύριο χαρακτηριστικό την επιστημονική γνώση και υπευθυνότητα, αναφέροντας ότι υπάρχουν παραδείγματα άστοχών έργων.

Π.χ. μαρίνες αλιευτικά καταφύγια κ.α. τα οποία διέβρωσαν παρακείμενες παραλίες και κάποια από αυτά απασχολούν προσφυγές στην δικαιοσύνη.

Ο ομιλητής παρουσίασε επίσης ως βασικές παρεμβάσεις, που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της διάβρωσης των ακτών τις ύφαλες κατασκευές, που τοποθετούνται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρεμβάσεις με γεωυφάσματα και γεωσωλήνες.

Έργα, που επιλέγονται κατά περίπτωση με βάση ακτομηχανική μελέτη, για την εκπόνηση της οποίας χρησιμοποιούνται μαθηματικά μοντέλα, που εντοπίζουν τις αιτίες του προβλήματος και επιλέγονται οι κατάλληλες λύσεις για την αντιμετώπιση του.

Ο κ. Μεσοχωρίτης είπε ακόμη ότι για έργα αντιμετώπισης της διάβρωσης των ακτών υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από το ΕΣΠΑ 2014- 2020, αναφέροντας ως επιτυχημένο παράδειγμα έργα που υλοποιούνται στη βόρεια Ελλάδα, με πρωτοβουλίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Σεραφείμ Πούλος: Το 28,6% της ακτογραμμής βρίσκεται υπό διάβρωση

Ο Σεραφείμ Πούλος, καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ Τομέας Γεωγραφίας και Κλιματολογίας, ανέλυσε τις ανθρωπογενείς και φυσικές αιτίες της διάβρωσης των ακτών και στο διαχειριστικό θεσμικό πλαίσιο. Όπως επεσήμανε, η παράκτια διάβρωση πλήττει όλες τις Μεσογειακές χώρες. Στη χώρα μας, το 28,6% της ακτογραμμής βρίσκεται υπό συνθήκες διάβρωσης.

Θεοφάνης Καραμπάς: Αιτίες και αντιμετώπιση του προβλήματος

Ο καθηγητής Παράκτιας Μηχανικής και Τεχνικής Προστασίας Ακτών ΑΠΘ, Θεοφάνης Καραμπάς, αναφέρθηκε στα έργα προστασίας ακτών.

Όπως είπε, αιτίες της διάβρωσης αποτελούν: Φυσικές διεργασίες, άστοχα παράκτια έργα, κατασκευή φραγμάτων οικιστική δόμηση, οι ποτάμιες/παραλιακές αμμοληψίες.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διάβρωσης μπορούν να γίνουν επεμβάσεις στις μορφοδυναμικές διεργασίες, με σκοπό την μείωση της διαβρωτικής τάσης των κυματισμών και των κυματογενών ρευμάτων.

Ειδικότερα: κατασκευή παράκτιων τεχνικών έργων προστασίας, τεχνητή ανάπλαση ακτής (beach nourishment), καθώς και «σκληρές» και «ήπιες» μέθοδοι.

Βασιλική Τσουκαλά: Χωρίς προδιαγραφές οι μελέτες για ακτογραμμή

Η αναπλ. Καθηγήτρια Σχολής Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος, διευθύντρια Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων, Βασιλική Τσουκαλά, αναφέρθηκε στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στο σχεδιασμό των παράκτιων έργων στην πρόβλεψη και αντιμετώπιση. Υπογράμμισε την ανάγκη συνεργασίας επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων, καθώς και επαρκών προβλέψεων των καιρικών μεταβολών ώστε να λαμβάνεται υπόψη το κυματικό κλίμα μιας περιοχής σε βάθος χρόνου. Και ακόμη τόνισε πως δεν υπάρχουν προδιαγραφές για τις μελέτες που αφορούν στην ακτογραμμή.

Βασίλειος Καψιμάλης: Φυσικά, αλλά και ανθρωπογενή, τα αίτια

Ο Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), Βασίλειος Καψιμάλης, υπογράμμισε πως για τη διάβρωση των ακτών υπάρχουν φυσικά, αλλά και ανθρωπογενή αίτια.

Σε μερικές δε περιπτώσεις, η φύση διορθώνει ως ένα βαθμό τη βλάβη, γι αυτό και είναι ανάγκη να δίνεται ένας εύλογος χρόνος για φυσική αποκατάσταση. Και ανέφερε ότι το φαινόμενο της διάβρωσης μπορεί να χαρακτηριστεί σοβαρό όταν κινδυνεύουν ή απειλούνται: ανθρώπινες ζωές, δραστηριότητες και υποδομές, το τοπικό οικοσύστημα (βιοποικιλότητα) και η ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος.