Λειψυδρία: Έκκληση για το νερό από Ελλάδα και άλλες 20 χώρες

Την ώρα που οι ταμιευτήρες της Ελλάδας αδειάζουν και ενώ ολόκληρη η Ευρώπη και ιδιαίτερα οι μεσογειακές χώρες πλήττονται από καύσωνες και παρατεταμένη ανομβρία, 21 ευρωπαϊκές χώρες κάνουν έκκληση για την ενίσχυση της διαχείρισης των υδάτων στην ΕΕ.

Η Ελλάδα, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Δανία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Ισπανία εξέφρασαν τις ανησυχίες τους κατά την άτυπη Σύνοδο των υπουργών περιβάλλοντος, υπό την ουγγρική Προεδρία αυτή την εβδομάδα, και κάλεσαν την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να προβεί σε συγκεκριμένα μέτρα για την ανάπτυξη μιας «συνολικής προσέγγισης» σύμφωνα με τη Στρατηγική Ατζέντα, το έγγραφο καθοδήγησης πολιτικής του Συμβουλίου, που εγκρίθηκε στις 27 Ιουνίου.

Μάλιστα, δημοσιεύθηκε κοινή επιστολή στην οποία αναφέρεται ότι η ενίσχυση της διαχείρισης των υδάτων στην ΕΕ θα απαιτήσει συγκεκριμένη δράση και στρατηγική κινητοποίηση. Στο συγκεκριμένο έγγραφο, τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει την ασφάλεια των υδάτων και την ανθεκτικότητα σε ολόκληρο το μπλοκ, λέγοντας ότι ο στρατηγικός και ζωτικής σημασίας φυσικός πόρος θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «ύψιστη προτεραιότητα» στην επερχόμενη ατζέντα της ΕΕ.

Με επικεφαλής την Πορτογαλία, η κοινή προειδοποίηση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το υψηλό επίπεδο ξηρασίας, λειψυδρίας και πλημμύρων σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα 21 κράτη μέλη ζήτησαν μια ολιστική προσέγγιση με «υψηλότερο επίπεδο άρθρωσης» σε επίπεδο ΕΕ που καλύπτει τους πόρους γλυκού και αλμυρού νερού, την προστασία των οικοσυστημάτων, την ανθρώπινη κατανάλωση, τη γεωργία και τα συστήματα τροφίμων, ενέργεια και βιομηχανίες.

«Χρειάζεται μια συστημική προσέγγιση για τη διασφάλιση συνέργειας και συνοχής σε όλες τις νομοθετικές και σχεδιαστικές διαδικασίες, για την καλύτερη ενσωμάτωση των εκτιμήσεων για το νερό και των στόχων διατήρησης για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της ασφάλειας των αποθεμάτων νερού», αναφέρεται στην κοινή επιστολή.

Όσον αφορά στις πλημμύρες, «μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2021 υπολόγισε το συνολικό κόστος μετριασμού των κινδύνων πλημμύρας για την περίοδο 2016-2021 σε τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια ευρώ», προσθέτει η επιστολή, αναφέροντας επίσης την ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο οποίος να καλύπτει το νερό σε όλες του τις διαστάσεις: πόροι γλυκού και αλμυρού νερού, προστασία των οικοσυστημάτων, ανθρώπινη κατανάλωση, γεωργία και συστήματα τροφίμων, ενέργεια και βιομηχανίες. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος εκτιμά το οικονομικό κόστος σε περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ εάν συνυπολογιστεί και η ζημιά στα οικοσυστήματα το κόστος θα φτάσει πιθανώς 65 δισ. ευρώ ετησίως μέχρι το τέλος του αιώνα.

Η Ευρώπη θερμαίνεται δύο φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο κόσμο και τα υδάτινα συστήματα της βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση. Η λειψυδρία επηρεάζει το 30% των Ευρωπαίων και το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού κάθε χρόνο. Στην πραγματικότητα, το 70% των Ευρωπαίων πολιτών έχουν εκφράσει ανησυχία για τη ρύπανση και τη λειψυδρία, αλλά σχεδόν οι μισοί από αυτούς δεν αισθάνονται καλά ενημερωμένοι για τα προβλήματα που σχετίζονται με το νερό στη χώρα τους.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ξεκίνησε πρόσφατα η εκστρατεία #WaterWiseEU, μια πρωτοβουλία που θα συμβάλει στη δημιουργία μιας Ευρώπης ανθεκτικής στο νερό έως το 2050.

Η επικοινωνιακή εκστρατεία #WaterWiseEU, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το φθινόπωρο, στοχεύει να ευαισθητοποιήσει γύρω από αυτό και να ρίξει το φως της δημοσιότητας στις πολλές διαθέσιμες λύσεις. Λύσεις όπως η ενίσχυση της φυσικής αποθήκευσης νερού, η αναπλήρωση των υπόγειων υδάτων και η ανοικοδόμηση της υγείας του εδάφους, αλλά και η έξυπνη διαχείριση του νερού, η αποδοτικότητα του νερού και η επαναχρησιμοποίηση.

«Αδειάζουν» οι ταμιευτήρες στην Αθήνα

Τα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρα επίπεδα λειψυδρίας και επιβάλλουν έκτακτα μέτρα εν μέσω της τουριστικής περιόδου (περιορισμός στην κατανάλωση νερού, περιορισμοί στις πισίνες κλπ). Στην Ελλάδα το πρόβλημα αρχίζει επίσης να επιδεινώνεται.

Πρόσφατα, μιλώντας στη Βουλή, ο κ. Σαχίνης είχε σημειώσει ότι «ουσιαστικά τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχει βρέξει. Στην Αθήνα, στην Αττική καταναλώνουμε περίπου 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού και με όλα αυτά τα έργα τα οποία έχουν γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες και τον Μόρνο και τον Εύηνο ουσιαστικά όσο νερό μπαίνει στους ταμιευτήρες μας τόσο νερό βγαίνει, μπαίνουν 400 εκατομμύρια κυβικά και βγαίνουν 400 εκατομμύρια κυβικά.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως αναφέρει και σε σχετικό ρεπορτάζ το insider.gr, η ΕΥΔΑΠ βρίσκεται σε στενή συνεργασία με το Ελληνικό Δημόσιο και το ΥΠΕΝ με στόχο την αντιμετώπιση μιας πιθανής λειψυδρίας, ως απόρροια των κλιματικών κινδύνων.

Υπό αυτό το πρίσμα εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια υδροδότησης της Αθήνας (αλλά και περιοχών εκτός Λεκανοπεδίου, εφόσον χρειαστεί και ζητηθεί) για τα επόμενα χρόνια. Ανάμεσα σε αυτά είναι η ένταξη νέων ταμιευτήρων στο υδροδοτικό σύστημα, ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα με ανακυκλωμένο νερό από τα Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων και η αφαλάτωση. Το εκτιμώμενο κόστος για τα παραπάνω εναλλακτικά σενάρια εκτιμάται από 500 έως 750 εκατ. ευρώ. Πάντως, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ δεν ανησυχεί για κάποιο έντονο πρόβλημα επάρκειας νερού προσεχώς (με ορίζοντα 3-5 έτη), πλην όμως, σπεύδει να προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει όλα τα ενδεχόμενα.