Η κλιματική αλλαγή απειλεί και την Κρήτη

Τον κώδωνα του κινδύνου για την κλιματική αλλαγή και την ξηρασία στην Κρήτη κρούουν οι εκπρόσωποι εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων του νησιού αλλά και ενός Νορβηγικού Ινστιτούτου που συμμετείχαν σε πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.) και συνεργάστηκαν με τη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, υπό την αιγίδα της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ).

Παράλληλα, προειδοποιούν ως προς το ποιες περιοχές είναι πιο επιρρεπείς σε πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ καταλήγουν σε προτάσεις για αντιμετώπιση των προβλημάτων από ενδεχόμενη ξηρασία στην Κρήτη.

Όλα αυτά περιλαμβάνονται σε τεχνική έκθεση με θέμα τις «καινοτόμες μεθοδολογίες διαχείρισης υδατικών πόρων για την προσαρμογή της κλιματικής αλλαγής και διακυβέρνησης της Περιφέρειας Κρήτης».

Για αυτήν την έκθεση εργάστηκαν οι ερευνητές του Πολυτεχνείου Κρήτης, του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΤΕΙ) Κρήτης, του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (OAK) και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Υδάτινων Ερευνών (NIVA), με επιστημονικό υπεύθυνο τον αντιπρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης, καθηγητή Νίκο Νικολαΐδη. Από το Πολυτεχνείο συμμετείχαν το Εργαστήριο Υδρογεωχημικής Μηχανικής και Αποκατάστασης Εδαφών με διευθυντή τον κ. Νικολαΐδη και το Εργαστήριο Διαχείρισης Υδατικών Πόρων και Παράκτιας Μηχανικής με διευθυντή τον καθηγητή Ιωάννη Τσάνη. Από το ΤΕΙ Κρήτης συμμετείχε το Εργαστήριο Αξιοποίηση Φυσικών πόρων και Γεωργικής Μηχανικής (Α.ΦΥ.ΠΟ.ΓΕ.Μ) με διευθυντή τον καθηγητή Θρασύβουλο Μανιό.

Η ΞΗΡΑΣΙΑ

Αναλύοντας τα δεδομένα για τις περιπτώσεις ξηρασίας, στη μελέτη επισημαίνεται μεταξύ άλλων, «μετά από σύγκριση των αποτελεσμάτων για τα δύο είδη ξηρασίας (υδρολογικής και μετεωρολογικής) με την κατανομή GEV, παρατηρούμε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ακραίων γεγονότων μετεωρολογικής ξηρασίας είναι αμεσότερος συγκριτικά με τον κίδνυνο εμφάνισης ακραίων γεγονόντων υδρολογικής ξηρασίας για ένα αρκετά μεγάλο αριθμό λεκανών μελέτης και για όλα τα έτη επαναφοράς που μελετήθηκαν. Αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός ότι αρχικά εμφανίζεται η μετεωρολοική ξηρασία και στη συνέχεια, έπειτα από εκτεταμένη μετεωρολογική ξηρασία, εμφανίζεται η υδρολογική. Το Υδατικό Διαμέρισμα της Κρήτης εμφανίζεται ιδιαίτερα επιρρεπές σε συνθήκες μετεωρολογικής ξηρασίας σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα παρατήρησης (1983-2009)».

ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ TIΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ

Σε ό,τι αφορά τα πλημμυρικά φαινόμενα, επικαλούνται έκθεση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ) που περιέχει τα δεδομένα των ιστορικών πλημμυρών που έχουν καταγραφεί σε κάθε Υδατικό Διαμέρισμα της χώρας και επισημαίνουν ότι «μετά από την εξέταση και την ανάλυση των παραπάνω ιστορικών δεδομένων προκύπτει ότι οι περιοχές που είναι περισσότερο επιρρεπείς στον κίνδυνο εμφάνισης πλημμύρας είναι το βόρειο και δυτικό κομμάτι του νομού Χανίων (Δαράτσο, Πλατανιάς, Γεράνι, Ταυρωνίτης, Κολυμπάρι), η περιοχή του Αποκόρωνα (Γεωργιούπολη, Αλμυρίδα, Κοιλιάρης), το νότιο τμήμα του νομού Χανίων, η περιοχή του κεντρικού Ρεθύμνου, το βόρειο τμήμα του νομού Ηρακλείου (Γιόφυρος, Ηράκλειο, Καρτερός, Παλαίκαστρο, Λυγαριά, Αγία Πελαγία), το νότιο τμήμα του νομού Ηρακλείου, το οροπέδιο Λασιθίου. Στις παραπάνω περιοχές περιλαμβάνονται λεκάνες απορροής στις οποίες έχουν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν ακραία γεγονότα πλημμύρας σημαντικού ενδιαφέροντος».

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα μείωσης των επιπτώσεων ξηρασίας οι επιστήμονες προτείνουν: Παρακολούθηση και εκτίμηση επιπτώσεων από τη Διεύθυνση Υδάτων με δημιουργία μηχανισμού «έγκαιρης προειδοποίησης για φαινόμενα ξηρασίας και λειψυδρίας», μέτρα μείωσης της κατανάλωσης, «να εξεταστούν εναλλακτικές πηγές νερού που θα εξασφαλίζουν ικανοποιητικά αποθέματα για χρήση στη διάρκεια της ξηρασίας» κ.ά.

Ο ΣΤΟΧΟΣ

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του προγράμματος aquaman.tuc.gr, «στόχος του έργου είναι να συνεισφέρει στην ολοκληρωμένη διαχείριση του Υδατικού Διαμερίσματος της Κρήτης και στο υφιστάμενο Σχέδιο Διαχείρισης Υδατικών Πόρων με τη δημιουργία καινοτόμων μεθοδολογιών που λαμβάνουν υπόψη: Την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ορθολογική αξιολόγηση του Προγράμματος Μέτρων, πρωτοπόρες προσεγγίσεις διακυβέρνησης στη διαχείριση του νερού».

Οι συμμετέχοντες

Αναλυτικά στο συγκεκριμένο πρόγραμμα συμμετέχουν:

• Πολυτεχνείο Κρήτης

-Εργαστήριο Υδρογεωχημικής Μηχανικής και Αποκατάστασης εδαφών (HERSLAB)

Καθηγητής Νικολαΐδης Νικόλαος, Δρ. Κριτσωτάκης Μαρίνος, Δρ. Δημητροπούλου Λήδα, Υπ. Διδ. Γιαννάκης Γεώργιος, Υπ. Διδ. Ευσταθίου Διονύσιος, Υπ. Διδ. Νεραντζάκη Σοφία, Υπ. Διδ. Λιλλή Μαρία, Υπ. Διδ. Πανακούλια Σωτηρία.

-Εργαστήριο Διαχείρισης Υδατικών Πόρων και Παράκτιας Μηχανικής (HYDROMECH): Καθηγητής Τσάνης Ιωάννης, Δρ. Ταπόγλου Ευδοκία, Δρ. Βοζινάκη Ανθή-Ειρήνη.

•Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης A.E. (O.A.K. A.E.): Δρ. Νικολάου Τριανταφυλλιά, Δρ. Μπαζδάνης Γεώργιος, Κοπάσης Ελευθέριος, Βαρδουλάκη Ευτυχία, Χαριτάκης Γεώργιος, Πανηγυράκης Αγαμέμνων, Πιπερίδης Παναγιώτης.

•Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης: Εργαστήριο Αξιοποίηση Φυσικών πόρων και Γεωργικής Μηχανικής (Α.ΦΥ.ΠΟ.ΓΕ.Μ), Καθ. Θρασύβουλος Μανιός, Καθ. Μιχαήλ Παπαδημητρίου, Αναπλ. Καθ. Δημήτριος Κολλάρος, Δρ. Μιχαήλ Φουντουλάκης, Δρ. Ιωάννα Πετούση, Γεώργιος Δασκαλάκης, Ιωάννης Σαμπαθιανάκης.

•Νορβηγικό Ινστιτούτου Υδάτινων Ερευνών NIVA: Δρ. Sindre Langaas, Δρ. Line Barkved, Δρ. Frode Sundnes.