Γιατί έμεινε απροστάτευτη η Πάρνηθα;

Παρά τις όποιες προληπτικές ενέργειες, παρά την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την προστασία του ορεινού όγκου της Πάρνηθας (ΦΕΚ 336/24-07-2007) μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2007 και παρά την επαγρύπνηση του κρατικού μηχανισμού, η Πάρνηθα, με το ξέσπασμα μιας φωτιάς στη Φυλή Αττικής, έμεινε για ακόμη μια χρονιά απροστάτευτη από τη μανία των πύρινων μετώπων που έχουν ήδη κάνει στάχτη πάνω από 60.000 στρέμματα γης, αφήνοντας ανθρώπους στον δρόμο και απειλώντας για ακόμη μία φορά το σπάνιο οικοσύστημα του βουνού όπου βρίσκουν καταφύγιο ερπετά, πτηνά, θηλαστικά, σε έναν τόπο όπου φυτρώνει το 1/6 των φυτικών ειδών όλης της χώρας.

Για το τι πάει λάθος με δάση τόσο σημαντικά όσο η Πάρνηθα απαντά στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Παπαρουσόπουλος, δασολόγος και γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων.

Ο ίδιος εντοπίζει τη ρίζα του κακού στη μεταφορά της αρμοδιότητας της δασοπυρόσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα καθώς, όπως αναφέρει, «δύο καρπούζια σε ένα χέρι δεν γίνεται», με την έννοια ότι η Πυροσβεστική πάντα θα δίνει προτεραιότητα εξ ορισμού στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας – και ορθά – με αποτέλεσμα, όμως, να αφήνονται τα δάση να καίγονται και να απειλούν στη συνέχεια με μεγαπυρκαγιές την ανθρώπινη ζωή και την περιουσία, δημιουργώντας έτσι έναν ατέρμονο φαύλο κύκλο.

Δασική Υπηρεσία

«Δεν μπορούν να προστατεύσουν τα δάση από την πυρκαγιά τα προεδρικά διατάγματα. Το πρώτο λάθος έγινε πριν από 25 χρόνια με τη μεταφορά της δασοπυρόσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία – η οποία ήταν υπεύθυνη ως το ’97 – στο Πυροσβεστικό Σώμα. Αυτό δημιούργησε προβλήματα. Οσο οι δασικές πυρκαγιές ήταν ευθύνη της Δασικής Υπηρεσίας, η Δασική φρόντιζε για αυτές και η Πυροσβεστική για όλες τις υπόλοιπες. Εχοντας πάρει και αυτή την αρμοδιότητα η Πυροσβεστική, ερχόταν κόντρα στο δόγμα που είχε και έχει και πρέπει να έχει, την προστασία της ανθρώπινης ζωής, της ανθρώπινης περιουσίας και μετά όλα τα άλλα. Ομως ο σοφός λαός λέει “δύο καρπούζια σε ένα χέρι δεν γίνεται”.

Και τώρα φαίνεται αυτό. Οταν έχεις να αντιμετωπίσεις μια πυρκαγιά που αφορά δάση και κατοικημένες περιοχές, το σίγουρο είναι ότι ως Πυροσβεστική θα κοιτάξεις πώς να σώσεις τις κατοικημένες περιοχές, τις ανθρώπινες ζωές και τις ανθρώπινες περιουσίες, αφήνοντας απροστάτευτα τα δάση με αυτόν τον τρόπο. Και εκεί ακριβώς είναι το λάθος γιατί, κάνοντας αυτό, οι πυρκαγιές στα δάση δυναμώνουν, μεγαλώνει το πυρικό φορτίο και φτάνει στις ζώνες όπου υπάρχει ανθρώπινη παρουσία με πολύ μεγαλύτερη δύναμη», αναφέρει ο Γ. Παπαρουσόπουλος και δίνει και μια εικόνα της πρότερης κατάστασης.

Οργανωμένα πυροφυλάκια

«Οταν ήταν η δασοπυρόσβεση στη Δασική Υπηρεσία, υπήρχε μια μικρή μηχανοργάνωση, μια μικρή σε ανθρώπους υπηρεσία, παρ’ ολ’ αυτά είχε τον σχεδιασμό της, είχε στήσει πυροφυλάκια, είχε διασπείρει τις δυνάμεις, με τον κάθε δασάρχη να γνωρίζει το δάσος στην περιοχή του καλύτερα από τον καθένα. Οπότε ήξερε και τι πρέπει να προσέξει για να αντιμετωπίσει όσο το δυνατόν νωρίτερα τη φωτιά. Η Πάρνηθα είχε οργανωμένα πυροφυλάκια τότε, με αποτέλεσμα σε όλη την επικίνδυνη περίοδο να υπάρχει επιτήρηση. Αυτό χάθηκε γιατί υπήρξε άλλος σχεδιασμός. Και από τότε αρχίσαμε να έχουμε κι ανθρώπινα θύματα».

Οσο για το τι μπορεί να γίνει στο σημείο όπου βρισκόμαστε, ο ίδιος προτείνει αλλαγή του στρατηγικού δόγματος δασοπυρόσβεσης εδώ και τώρα.

«Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν πέσει πολλά λεφτά. Δεν σταμάτησαν όμως ούτε όλα αυτά τα προγράμματα τις πυρκαγιές. Αν δεν υπάρξει αλλαγή στο στρατηγικό δόγμα της δασοπυρόσβεσης, δεν θα αλλάξει τίποτα. Και το άλλο: η δασοπυρόσβεση έχει γίνει αεροπυρόσβεση. Ομως αν δεν πατήσει το ανθρώπινο πόδι στην πυρκαγιά, δεν θα σβήσει. Δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια μιλάμε μόνο κατά την περίοδο των πυρκαγιών. Την επομένη της κατάσβεσης δεν μιλάει κανείς. Θα πρέπει να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση για το τι μπορεί να αλλάξει για να βελτιωθεί αυτό που ζούμε αυτές τις μέρες. Φέτος ξεφύγαμε πολύ. Εχουν καεί εκτάσεις που και οικολογικά και περιβαλλοντικά είναι σημαντικές. Η τραγωδία στο Μάτι μάς αφύπνισε, όντως σε αυτόν τον τομέα πετύχαμε, αλλά δεν φτάνει. Σε λίγο θα είμαστε μια χώρα καμένη. Θα έχουμε σωθεί αλλά στο τέλος θα πεθάνουμε από την έλλειψη οξυγόνου».