Ανταρκτική: «Λείπει» θαλάσσιος πάγος μεγέθους Αργεντινής

Καθώς το βόρειο ημισφαίριο λιώνει κάτω από το καλοκαιρινό κύμα καύσωνα, πολύ πιο νότια, στα βάθη του χειμώνα, καταρρίπτεται ένα άλλο τρομακτικό κλιματικό ρεκόρ. Οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής έχουν πέσει σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα για την εποχή.

Κάθε χρόνο, οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής συρρικνώνονται στα χαμηλότερα επίπεδά τους προς τα τέλη Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού στην Ήπειρο. Στη διάρκεια του χειμώνα όμως ο θαλάσσιος πάγος αυξάνεται και πάλι. Αλλά, φέτος οι επιστήμονες παρατήρησαν κάτι διαφορετικό.

Ο θαλάσσιος πάγος δεν έχει επιστρέψει στα αναμενόμενα επίπεδα. Στην πραγματικότητα, βρίσκεται σε χαμηλό εποχής – από τότε που άρχισαν οι καταγραφές πριν από 45 χρόνια. Οι πάγοι είναι περίπου 1,6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτω από το προηγούμενο χειμερινό χαμηλό ρεκόρ που σημειώθηκε το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου (NSIDC).

Στα μέσα Ιουλίου, ο θαλάσσιος πάγος ήταν 2,6 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2010. Αυτή είναι μια έκταση σχεδόν όσο η Αργεντινή.

Μία φορά, σε εκατομμύρια χρόνια

Το φαινόμενο έχει περιγραφεί, από ορισμένους επιστήμονες, ως εξαιρετικό. Επισημαίνεται πως είναι εξαιρετικά σπάνιο και συμβαίνει μία φορά σε εκατομμύρια χρόνια.

Αλλά ο Ted Scambos, παγετωνολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Μπόλντερ, δήλωσε ότι το να μιλάμε με αυτούς τους όρους μπορεί να μην είναι τόσο χρήσιμο.

«Το παιχνίδι έχει αλλάξει» δήλωσε στο CNN και εξήγησε πως δεν μπορούμε να κρίνουμε με το υπάρχον σύστημα καθώς είναι ξεκάθαρο πως έχει αλλάξει.

Οι επιστήμονες προσπαθούν τώρα να καταλάβουν το γιατί.

Σε αντίθεση με την Αρκτική, όπου οι θαλάσσιοι πάγοι ακολουθούν σταθερά πτωτική πορεία, καθώς η κλιματική κρίση επιταχύνεται, οι θαλάσσιοι πάγοι στην Ανταρκτική μεταβάλλονται από υψηλά σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ τις τελευταίες δεκαετίες, κάτι που δυσκολεύει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς ανταποκρίνονται στην παγκόσμια θέρμανση.

Αλλά, από το 2016 οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να παρατηρούν μια απότομη πτωτική τάση. Ενώ η φυσική μεταβλητότητα του κλίματος επηρεάζει τους θαλάσσιους πάγους, πολλοί ειδικοί λένε ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι ένας από τους κύριους παράγοντες για την εξαφάνιση των πάγων.

«Το σύστημα της Ανταρκτικής ήταν πάντα εξαιρετικά μεταβλητό» δήλωσε ο Scambos. «Αυτό [το σημερινό] επίπεδο μεταβλητότητας, όμως, είναι τόσο ακραίο που κάτι έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά κυρίως φέτος, σε σχέση με όλα τα προηγούμενα χρόνια».

Αρκετοί παράγοντες συμβάλλουν στην απώλεια των θαλάσσιων πάγων, δήλωσε ο ίδιος, συμπεριλαμβανομένης της ισχύος των δυτικών ανέμων γύρω από την Ανταρκτική, οι οποίοι έχουν συνδεθεί με την αύξηση της ρύπανσης από τη θέρμανση του πλανήτη.

«Οι θερμότερες θερμοκρασίες των ωκεανών, βόρεια του ορίου του Ανταρκτικού Ωκεανού (…) είναι επίσης μέρος του πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό» σημείωσε.

Το πρωτοφανές φαινόμενο του φετινού χειμώνα μπορεί να υποδηλώνει μια μακροπρόθεσμη αλλαγή για την απομονωμένη ήπειρο. «Είναι πολύ πιθανό να μην δούμε το σύστημα της Ανταρκτικής να ανακάμπτει με τον τρόπο που το έκανε, ας πούμε, πριν από 15 χρόνια, για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στο μέλλον, και ενδεχομένως “ποτέ”».

Άλλοι είναι πιο επιφυλακτικοί. «Είναι μια μεγάλη απόκλιση από τον μέσο όρο, αλλά γνωρίζουμε ότι οι πάγοι της Ανταρκτικής παρουσιάζουν μεγάλη μεταβλητότητα από έτος σε έτος», δήλωσε η Julienne Stroeve, ανώτερη επιστήμονας στο Εθνικό Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου, προσθέτοντας ότι «είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν αυτό είναι το νέο φυσιολογικό ή όχι».