Οι νέοι μισθοί σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

Κοινωνικό πακέτο με αυξήσεις μισθών, οικογενειακά και κοινωνικά επιδόματα, μέτρα κατά της ακρίβειας, μειώσεις φόρων και εισφορών που υπερβαίνουν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ ξεδιπλώνει από σήμερα και μέσα στις πρώτες 50 ημέρες της θητείας της η νέα κυβέρνηση.

Με «όχημα» δύο νομοσχέδια που είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους ήδη έτοιμα, η κυβέρνηση θέλει να νομοθετήσει όσο το δυνατόν περισσότερα από τα νέα μέτρα μέσα στο καλοκαίρι.

Το πρώτο θα το καταθέσει από Δευτέρα σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, με στόχο να συμπληρωθεί και να υποβληθεί αμέσως μετά προς ψήφιση στη Βουλή. Σε αυτό θα ενσωματώσει και διατάξεις για παροχές που τώρα σχεδιάζονται, καθώς δεν τις είχε περιλάβει καν στο προεκλογικό της πρόγραμμα η Νέα Δημοκρατία.

Στο επίκεντρο μπαίνουν οι νέοι, οι χαμηλόμισθοι, οι συνταξιούχοι, αλλά και χιλιάδες πολύτεκνοι, για τους οποίους σχεδιάζεται ειδικό Κοινωνικό Τιμολόγιο ώστε να έχουν μόνιμα χαμηλές χρεώσεις για το οικιακό ρεύμα που καταναλώνουν ακόμη και όταν σταματήσουν οι οριζόντιες επιδοτήσεις από Οκτώβριο και μετά.

Στις νέες διατάξεις αναμένεται να ενταχθεί και η τρίμηνη παράταση του Market Pass – με ενδεχόμενο επέκτασης έως και το τέλος της χρονιάς. Τα μέτρα θα λαμβάνονται κατά κύματα, ξεκινώντας από τον Αύγουστο. Eως τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο θα γίνουν νόμος του κράτους και όλες οι βασικές προεκλογικές εξαγγελίες της κυβέρνησης, με ορίζοντα εφαρμογής τουλάχιστον έως τα τέλη του 2024.

Ποιοι ωφελούνται

Aμεσα θα δουν όφελος στην τσέπη, από φέτος κιόλας, πάνω από 3 εκατομμύρια νοικοκυριά, κυρίως οικογένειες με παιδιά. Μόνο και μόνο από δύο νέα μέτρα που σχεδιάζεται να εφαρμοστούν στο β’ εξάμηνο, το όφελος αναμένεται να φτάσει στα 50-300 ευρώ από την παράταση του Market Pass για 3 μήνες για κάθε δικαιούχο (ή στα 85-500 ευρώ αν το μέτρο επεκταθεί έως τέλος του χρόνου), ενώ για όλες τις πολύτεκνες οικογένειες σχεδιάζεται να δοθεί μόνιμη επιδότηση ρεύματος, με όφελος που θα φτάνει ή και θα ξεπεράσει τα 300 ευρώ για το 2023.

Στην τελική ευθεία μπαίνουν και νέα μέτρα για δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους για το 2024. Θα ψηφιστούν μέσα σε λιγότερο από 3 μήνες -έως και λίγο μετά την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ-, ενώ προς το τέλος της χρονιάς θα εξεταστεί το ενδεχόμενο καταβολής έκτακτης σύνταξης πριν από τις γιορτές (200-300 ευρώ) ή άλλο μέτρο-έκπληξη, με βάση τα αιτήματα και τις εισηγήσεις που υπέβαλαν ήδη οι παραγωγικοί και κοινωνικοί φορείς την περασμένη εβδομάδα στις συναντήσεις τους με τον κ. Κωστή Χατζηδάκη στο ΥΠΕΘΟ.

Το ύψος των παρεμβάσεων των πρώτων νομοσχεδίων της κυβέρνησης θα ξεπερνά έτσι συνολικά το 1,5 ή 2 δισ. ευρώ, ανάλογα και με το περιθώριο που θα διαφανεί ότι διανοίγεται πριν από την κατάθεση του νέου Κρατικού Προϋπολογισμού τον προσεχή Νοέμβριο. Και συνολικά, όταν θα εφαρμοστούν πλήρως και στο σύνολό τους όλα τα μέτρα από το 2025, ανακύπτει κέρδος 300-3.000 ευρώ τον χρόνο για μισθωτούς και συνταξιούχους. Ειδικά για τις οικογένειες με παιδιά, το όφελος θα κυμαίνεται από τουλάχιστον 500 έως και 5.000 ευρώ ετησίως.

Ολα τα παραπάνω μαζί μεταφράζονται σε 1 ή και 2 επιπλέον μηνιαίους μισθούς ετησίως, με τη μέγιστη ενίσχυση να αφορά χαμηλόμισθους και υπαλλήλους του δημόσιου τομέα, από το 2024 και μετά. Οι δε χαμηλοσυνταξιούχοι θα έχουν αντίστοιχα σημαντικό όφελος (από επιδόματα, μειώσεις κρατήσεων, μηδενική συμμετοχή σε φάρμακα κ.λπ.) που, αμέσως ή εμμέσως, μπορεί να υπερβαίνει τη μισή σύνταξη ετησίως.

Βήμα-βήμα παροχές

Τα νέα μέτρα ανακούφισης οικοδομούνται τμηματικά και θα εφαρμοστούν βήμα-βήμα ως μέρος μιας συνετής οικονομικής πολιτικής ώστε να μη διασαλευτεί η δημοσιονομική σταθερότητα, όπως τονίζουν στο οικονομικό επιτελείο. Στη λογική αυτή δρομολογούνται και μέτρα που δεν είχαν εξαγγελθεί προεκλογικά, αλλά θα αποφέρουν άμεσα τουλάχιστον 90 έως 600 ευρώ σε εκατομμύρια δικαιούχους, όπως τα εξής:

1. Παράταση του επιδόματος Market Pass, το οποίο έλαβαν ήδη 3 εκατομμύρια δικαιούχοι. Το επίδομα έχει μηνιαίο κόστος 100 εκατ. ευρώ, κυμαίνεται από 17 έως 100 ευρώ τον μήνα και η καταβολή του αναμένεται να επεκταθεί για 3 μήνες ακόμα, δηλαδή Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Ενδέχεται όμως να ανοίξει και νέος γύρος αιτήσεων στην πλατφόρμα vouchers.gov.gr με συνέπεια να ενταχθούν για πρώτη φορά δικαιούχοι που δεν το έλαβαν στην αρχική φάση.

Στην περίπτωση αυτή το όφελος θα κυμαίνεται από 50 έως 300 ευρώ. Αν οι συνθήκες ακρίβειας επιμείνουν, δεν πρέπει να αποκλειστεί και νέα παράταση του μέτρου ως τον Δεκέμβριο. Για πέντε μήνες επιδότησης το επιπλέον όφελος ως το τέλος του 2023 θα φτάσει στα 85 ή έως και 500 ευρώ (ανάλογα με τη σύνθεση κάθε νοικοκυριού), με συνολικό κόστος 450-500 εκατ. ευρώ για τον Προϋπολογισμό.

2. Κοινωνικό Τιμολόγιο Ρεύματος Πολυτέκνων: Θα αφορά λογαριασμούς πολύτεκνων οικογενειών που επί ΣΥΡΙΖΑ το 2018 έχασαν το Ειδικό Τιμολόγιο Πολυτέκνων. Πέντε χρόνια μετά (και καθώς από τον Οκτώβριο αναμένεται να λάβει τέλος η έκτακτη επιδότηση λογαριασμών ρεύματος που ίσχυσε οριζόντια επί δύο χρόνια για όλα τα νοικοκυριά λόγω ενεργειακής κρίσης) η νέα κυβέρνηση σχεδιάζει μόνιμη επιδότηση που πιθανόν να υπερβαίνει τα 75 ευρώ/μεγαβατώρα. Σε μια τέτοια περίπτωση, για πολύτεκνες οικογένειες με κατανάλωση 1.500-3.000 κιλοβατώρες ανά τετράμηνο το κέρδος θα φτάσει φέτος τα 40-80 ευρώ για το τελευταίο τρίμηνο του έτους ή στα 50-100 ευρώ ανά τετράμηνο (δηλαδή 300 ευρώ ετησίως) από το 2024 και μετά, σε μόνιμη βάση και ασχέτως αν μειωθούν και άλλο οι τιμές Ενέργειας.

Στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο -ή και στα αμέσως επόμενα που θα κατατεθούν από άλλα υπουργεία για να ψηφιστούν το φθινόπωρο- θα ενταχθούν μέτρα με ιδιαίτερη έμφαση στις οικογένειες με παιδιά. Το άμεσο όφελος από τα μέτρα το 2024 μπορεί να ξεπερνά τα 600 ευρώ (μισός μισθός επιπλέον) ή και τα 6.000 ευρώ σε κάποιες περιπτώσεις.

Συγκεκριμένα:

1. Αύξηση αφορολόγητου ορίου κατά 1.000 ευρώ για 700.000 οικογένειες με προστατευόμενα παιδιά (ανήλικα, σπουδαστές, φοιτητές, ΑμεΑ): Θα μειωθούν οι κρατήσεις φόρου εισοδήματος μισθωτών δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα και συνταξιούχων από τη μισθοδοσία Ιανουαρίου 2024 και μετά. Μισθοσυντήρητοι με εισόδημα 10.000 ευρώ τον χρόνο και ένα παιδί θα έχουν όφελος 90 ευρώ ετησίως, ενώ για οικογένειες με περισσότερα τέκνα το όφελος θα φτάνει στα 220 ευρώ τον χρόνο.

2. Επίδομα τέκνων στο Δημόσιο: Για δημόσιο υπάλληλο με ένα παιδί, από 1.1.2024 το επίδομα τέκνων θα αυξηθεί από τα 50 στα 70 ευρώ, με δύο παιδιά από τα 70 στα 120 ευρώ και με τρία παιδιά από τα 120 στα 170 ευρώ. Θα δουν δηλαδή αύξηση 240 έως 600 ευρώ τον χρόνο.

3. Επίδομα μητρότητας για μη μισθωτούς -ελεύθερους επαγγελματίες- και αγρότες: Αυξάνεται στο ύψος του κατώτατου μισθού από 150-200 ευρώ σήμερα. Για 9 μήνες μετά τη γέννηση (αντί για 4 που ισχύει ως τώρα) θα λαμβάνουν 780 ευρώ ή περίπου 4.700-6.200 ευρώ επιπλέον, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Στην πράξη το όφελος το 2024 θα είναι και μεγαλύτερο όσο θα αυξάνεται ο κατώτατος μισθός (σε περίπου 800 ευρώ το 2024 και έως τα 950 ως το 2027) για κάθε παιδί που θα αποκτά στο εξής η οικογένεια.

4. Κάρτα Νέων (Youth Pass): Θεσπίζεται από τον Σεπτέμβριο φέτος χορήγηση επιδόματος ύψους 150 ευρώ ετησίως με τη μορφή άυλης κάρτας σε νέους ηλικίας 18-19 ετών που μόλις ενηλικιώθηκαν.

Στα οφέλη αυτά δεν προσμετρώνται οι γενικές ετήσιες αυξήσεις μισθών και συντάξεων που θα ανακοινωθούν για το 2024 λόγω πληθωρισμού, ανάπτυξης κ.λπ. Μαζί με αυτές, το 2024 οι αυξήσεις θα ξεπεράσουν τον έναν μισθό. Ειδικά στο Δημόσιο αναμένεται το όφελος να φτάνει και τους δύο μισθούς, αφού το νέο μισθολόγιο θα οδηγεί σε αυξήσεις που -σύμφωνα με πληροφορίες- θα ανέρχονται σε έως και 8%-8,5% ή σε δωδεκάμηνη βάση επιπλέον 100% ενός ολόκληρου μηνιάτικου!

Τι αλλάζει στο Δημόσιο

Στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο ή έως τον Σεπτέμβριο, το αργότερο, θα κατατεθεί και το νέο πλαίσιο της αναμόρφωσης του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων. Στόχος είναι η ενίσχυση των υπηρετούντων σε θέσεις ευθύνης, αλλά και η μείωση του χάσματος που χωρίζει τους νεοπροσλαμβανόμενους από όλους τους άλλους υπαλλήλους δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εξετάζουν ακόμα και την εξίσωση του κατώτατου μισθού σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα σε ετήσια βάση. Κι αυτό διότι σήμερα ο κατώτατος εισαγωγικός μισθός των εργαζομένων υποχρεωτικής εκπαίδευσης στον δημόσιο τομέα είναι 780 ευρώ (όσο και ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα μετά την τελευταία αναπροσαρμογή του), αλλά οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα λαμβάνουν 14 μισθούς ενώ στο Δημόσιο αμείβονται με δώδεκα, μετά την κατάργηση των Δώρων το 2012.

Στη βάση αυτή -και ενδεχομένως σταδιακά αν όχι άμεσα, από το 2024- εξετάζεται σενάριο αύξησης των κατώτατων εισαγωγικών αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων έως και στα 846 ευρώ τον μήνα ώστε σε ετήσια βάση οι κατώτατες ετήσιες αποδοχές των μισθωτών στο Δημόσιο να ανέλθουν σε 10.920 ευρώ (όπως ισχύει στον ιδιωτικό) έναντι 9.360 ευρώ που λαμβάνουν σήμερα. Μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει αύξηση 8%-8,5% ή έως 1.560 ευρώ μεικτά, δηλαδή δύο μισθούς επιπλέον κάθε χρόνο.

Στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας και στο Πρόγραμμα Σταθερότητας υπήρχε δέσμευση μόνο για κονδύλι 500 εκατ. ευρώ που αφορά αυξήσεις που θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου 2024, στο πλαίσιο του νέου μισθολογίου. Ετσι, θα τεθούν σε εφαρμογή αυξήσεις έως και 30% στα επιδόματα θέσης ευθύνης, ενώ θα αναπροσαρμοστούν τα εκτός έδρας. Αυτά μεταφράζονται σε μισό μισθό επιπλέον κάθε χρόνο, πέρα από τις αυξήσεις που έχουν ήδη εξαγγελθεί στα οικογενειακά επιδόματα κατά 20-50 ευρώ τον μήνα.

Αυξήσεις για όλους

Με το πρώτο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας αναμένεται να υλοποιηθούν και άλλες οι προεκλογικές εξαγγελίες της Ν.Δ. για το 2024, όπως οι εξής:

■ Εκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίζουν τα ακίνητά τους, που μεταφράζεται σε μπόνους 25-100 ευρώ τον χρόνο για όσους ασφαλίζουν τις κατοικίες τους έναντι κινδύνων σεισμού, πυρκαγιών ή θεομηνιών.
■ Αύξηση κατά 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, δηλαδή ένα επιπλέον… 13ο επίδομα για τους δικαιούχους.
■ Μόνιμη απαλλαγή των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη, που για τους ηλικιωμένους σημαίνει σημαντικό όφελος, ίσο με 15% που θα πλήρωναν για τα φάρμακα που χρειάζονται.

Σε επόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας (ως τον Σεπτέμβριο, το αργότερο) αναμένονται και ελαφρύνσεις ειδικά για τους συνταξιούχους που εργάζονται. Προς το παρόν, πάντως, απορρίπτεται ως πρόωρο να προνομοθετηθούν από φέτος με το ίδιο ή επόμενο νομοσχέδιο άλλες φοροελαφρύνσεις που δρομολογούνται για το 2025. Μόνο από τη μείωση των τεκμηρίων υπολογίζεται ότι 1,8 εκατομμύρια φορολογούμενοι θα κερδίσουν 300 ευρώ κατά μέσον όρο, ενώ από τη σταδιακή κατάργηση στο τέλος επιτηδεύματος οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν όφελος 125-250 ευρώ το 2025, άλλα τόσα το 2026 και 250-500 ευρώ το 2027.