Καύσωνας: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από τη ζέστη

Συστάσεις για την αποφυγή των επιπτώσεων από τον επικείμενο καύσωνα απευθύνει το υπουργείο Υγείας. Επιστήμονες – μέλη της επιτροπής Δημόσιας Υγείας θα πραγματοποιήσουν αύριο έκτακτη ενημέρωση και θα δώσουν οδηγίες προστασίας από τις ακραίες καιρικές συνθήκες που αναμένονται το επόμενο χρονικό διάστημα.

Σε σημερινή εγκύκλιο της αναπληρώτριας υπουργού Ειρήνης Αγαπηδάκη, σημειώνεται πως ο καύσωνας αποτελεί εποχικό φαινόμενο που παρατηρείται κατά τους θερινούς μήνες και γίνεται πιο έντονο στις πόλεις. Οι δημόσιες υπηρεσίες της χώρας θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών από την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και καύσωνα. Επισημαίνεται ότι και οι δήμοι πρέπει να συμμετάσχουν στη συνολική προσπάθεια, μεριμνώντας εγκαίρως για την οργάνωση και διάθεση δροσερών και κλιματιζόμενων χώρων για το κοινό και γενικότερα να συνεργαστούν με τις Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων για την ενημέρωση του κοινού και για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο, εφόσον κριθεί αναγκαίο, εκτάκτων μεταβολών στα ωράρια λειτουργίας των διαφόρων υπηρεσιών του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με έμφαση στον περιορισμό της μετακίνησης μεγάλου αριθμού ατόμων κατά τις θερμότερες ώρες.

Παθολογικές καταστάσεις από υψηλές θερμοκρασίες και οδηγίες αντιμετώπισης τους

Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανέλθει σε όρια μη ανεκτά από τον ανθρώπινο οργανισμό σε συνέργεια με άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια), δημιουργούνται παθολογικές καταστάσεις ποικίλου βαθμού βαρύτητας, που μπορούν να οδηγήσουν σε βαριά νόσηση έως και στο θάνατο.

Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να είναι: δυνατός πονοκέφαλος, ατονία, αίσθημα καταβολής, τάση για λιποθυμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης, ναυτία, έμετοι και ταχυπαλμία.

Το σύνδρομο της θερμοπληξίας, εκδηλώνεται με ξαφνική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος ( >40.5 ο C), κόκκινο, ζεστό και ξηρό δέρμα (η εφίδρωση έχει σταματήσει), ξηρή πρησμένη γλώσσα, ταχυπαλμία, ταχύπνοια, έντονη δίψα, πονοκέφαλος, ναυτία, έμετο, ζάλη, σύγχυση, αδυναμία προσανατολισμού και καθαρής ομιλίας, επιθετική ή παράξενη συμπεριφορά, σπασμούς, απώλεια συνείδησης ή κώμα.

Η θεραπεία των ατόμων που παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή, πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά ως πρώτες βοήθειες μέχρι τη διακομιδή τους σε αυτά, θα πρέπει να εφαρμοστούν άμεσα μέτρα ελάττωσης της θερμοκρασίας του σώματος: Μεταφορά του θερμόπληκτου άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο, σκιερό, κατά προτίμηση κλιματιζόμενο, πλήρης έκδυση από τα ρούχα, τοποθέτηση παγοκύστεων ή κρύων επιθεμάτων στον τράχηλο, τις μασχάλες και τη βουβωνική περιοχή, εμβάπτιση σε μπανιέρα με κρύο νερό ή ντους ή ψεκασμό με κρύο νερό, παροχή μικρών γουλιών δροσερών υγρών (νερού ή αραιωμένου χυμού φρούτων, 1 μέρος χυμού σε 4 μέρη νερού) αν μπορεί να καταπιεί.

Ποιος κινδυνεύει από τις υψηλές θερμοκρασίες

* Ηλικιωμένοι.

* Μωρά και μικρά παιδιά.

* Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες.

* ‘Ατομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

* ‘Ατομα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον.

* ‘Ατομα με χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευμονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισμό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λ.π.).

* ‘Ατομα με οξεία νόσο, όπως λοίμωξη με πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή / και έμετο).

* ‘Ατομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρμακα, ορμονούχα (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων). Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους για την ενδεχόμενη τροποποίηση της δοσολογίας.

Γενικές οδηγίες προφύλαξης

* Παραμονή σε χώρους που κλιματίζονται.

* Ντύσιμο ελαφρύ και άνετο με ανοιχτόχρωμα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισμός του σώματος και η εξάτμιση του ιδρώτα.

* Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισμό του κεφαλιού.

* Χρήση μαύρων ή σκουρόχρωμων γυαλιών ηλίου με φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.

* Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωμένους.

* Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας.

* Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με μέσα συγκοινωνίας που δε διαθέτουν κλιματισμό.

* Τα μέσα μαζικής μεταφοράς πρέπει να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιματισμού τους λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές οδηγίες για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.

* Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεμάτων στο κεφάλι και στο λαιμό.

* Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύματα φτωχά σε λιπαρά, με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.

* Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυμών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωμένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη μικρών δόσεων αλατιού.

* ‘Ατομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευτούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα με την κατάστασή τους, καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρμακευτικής τους αγωγής.

* Οι ηλικιωμένοι να μην εγκαταλείπονται μόνοι τους, αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα.

Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής, και σε κάθε περίπτωση φυσικό αερισμό των χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα, που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.

Ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δίδεται όταν οι υψηλές θερμοκρασίες συνδυάζονται και με φαινόμενα αυξημένων επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Συγκεκριμένα:

Για την περίπτωση υπέρβασης των ορίων του όζοντος στον ατμοσφαιρικό αέρα, το υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει σχετικές οδηγίες για την ενημέρωση του κοινού με μέτρα προφύλαξης ειδικά των ευπαθών πληθυσμιακών ομάδων, οι οποίες έχουν ως εξής:

“‘Ατομα με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις και γενικότερα άτομα ευαίσθητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστάται να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους και να αποφεύγουν την κυκλοφορία στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης, συνιστάται στα παραπάνω άτομα καθώς και στα παιδιά, να αποφεύγουν την έντονη σωματική άσκηση, η οποία μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό της αναπνευστικής οδού και να οδηγήσει σε αναπνευστικά προβλήματα”.

Το έκτακτο δελτίο της ΕΜΥ

Το Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων το οποίο αναφέρεται στο θερμό κύμα ζέστης που προκαλεί συνθήκες καύσωνα με την ονομασία CLEON σε πολλές περιοχές της χώρας επικαιροποιείται σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία.

Α. Σήμερα Τετάρτη 19-7-2023 οι περιοχές που θα επηρεάζονται από πολύ υψηλές θερμοκρασίες θα είναι περιορισμένες στα δυτικά τμήματα της χώρας, ενώ στα ανατολικά οι θερμοκρασίες θα είναι χαμηλότερες και η αίσθηση της ζέστης μικρότερη, κυρίως επειδή πνέουν Ετησίες άνεμοι (μελτέμια) που φθάνουν στο Αιγαίο τα 7 μποφόρ.

Β. Την Πέμπτη 20-7-2023 οι άνεμοι θα εξασθενήσουν και η θερμοκρασία θα αρχίσει να ανεβαίνει.

Γ. Ειδικότερα από την Παρασκευή 21-7-2023 έως και την Κυριακή 23-7-2023 η νέα θερμική έξαρση θα γίνει αισθητή σε όλη τη χώρα, ενώ τη Δευτέρα 24-7-2023 αναμένεται πρόσκαιρη υποχώρηση των πολύ υψηλών θερμοκρασιών.

Δ. Από την Τρίτη 25-7-2023 έως και την Πέμπτη 27-7-2023 αναμένεται νέα θερμική έξαρση.

Πιο συγκεκριμένα :

1. Σήμερα Τετάρτη 19-7-2023 η μέγιστη τιμή της θερμοκρασίας θα φθάσει:

α. στα νησιά του Ιονίου και τα δυτικά ηπειρωτικά τους 38 με 40 και κατά τόπους στη δυτική Στερεά και τη δυτική Πελοπόννησο τους 41 βαθμούς Κελσίου
β. στα βόρεια ηπειρωτικά τους 37 με 38 και τοπικά στην κεντρική Μακεδονία τους 39 βαθμούς Κελσίου
δ. στα ανατολικά ηπειρωτικά τους 37 με 39 βαθμούς Κελσίου
ε. στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα και τη νότια Κρήτη τους 36 με 38 βαθμούς Κελσίου.

2. Την Πέμπτη 20-7-2023 οι μέγιστες τιμές της θερμοκρασίας θα φθάσουν:

α. στην Ήπειρο και τη Μακεδονία τους 38 με 40 και κατά τόπους στο εσωτερικό της κεντρικής Μακεδονίας τους 41 με 42 βαθμούς Κελσίου
β. Στη Θεσσαλία, στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο τους 40 με 42 και κατά τόπους στη Θεσσαλία, τη δυτική Στερεά και τη δυτική Πελοπόννησο τους 43 βαθμούς Κελσίου
γ. στα νησιά του Ιονίου τους 39 με 41 βαθμούς Κελσίου.
δ. στη Θράκη, τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα τους 37 με 39 βαθμούς Κελσίου.

3. Από την Παρασκευή 21-7-2023 έως και την Κυριακή 23-7-2023 προβλέπεται μικρή περαιτέρω άνοδος της θερμοκρασίας. Οι μέγιστες τιμές θα φθάνουν στα ηπειρωτικά τους 41 με 43 και κατά τόπους στο εσωτερικό της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας τους 44 βαθμούς και στη νησιωτική χώρα τους 38 με 41 βαθμούς Κελσίου.

4. Τη Δευτέρα 24-7-2023 η θερμοκρασία προβλέπεται να υποχωρήσει κατά 2 με 5 βαθμούς Κελσίου, με τη μεγαλύτερη πτώση να παρατηρείται στην ανατολική χώρα και τη μικρότερη στη δυτική.

5. Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία από την Τρίτη 25-7-2023 έως και την Πέμπτη 27-7-2023 αναμένονται και πάλι πολύ υψηλές θερμοκρασίες στη χώρα μας.