Τα 8 «απάτητα βουνά» της Ελλάδας – Τα Λευκά Όρη στην Κρήτη

Στο καθεστώς των «Απάτητων Βουνών» υπάγονται οκτώ ορεινοί όγκοι της χώρας.

Πρόκειται για σημαντικά μεγάλες εκτάσεις γης, κατά μήκος των οποίων απαγορεύεται η διάνοιξη νέων δρόμων και η δημιουργία τεχνητών επιφανειών. Κατά συνέπεια δεν επιτρέπεται η κατασκευή αιολικών πάρκων.

Στην κορυφή, αν τα κατατάξουμε βάσει μεγέθους, βρίσκονται τα Λευκά Όρη. Πρόκειται για τον ορεινό όγκο που απλώνεται στους νομούς Χανίων και Ρεθύμνου, καταλαμβάνοντας συνολική έκταση 382,06 τετρ. χιλιομέτρων. Τα Λευκά Όρη έχουν την ιδιομορφία να έχουν 58 κορυφές άνω των 2.000 μέτρων, ενώ η υψηλότερη κορφή φτάνει τα 2.453 μέτρα.

Ο Σμόλικας, που εκτείνεται κατά μήκος 102,89 τετρ. χιλιομέτρων στον νομό Ιωαννίνων και Γρεβενών, είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. Περικλείεται από τον Γράμμο, που στο άμεσο μέλλον ανακοινώθηκε ότι θα ενταχθεί επίσης στα «Απάτητα Βουνά», και από την Τύμφη, που είναι ήδη «απάτητη».

Ο Σάος ή Φεγγάρι όπως το λένε οι ντόπιοι, καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού της Σαμοθράκης. 97,30 τετρ. χιλιόμετρα του ορεινού όγκου υπάγονται στο καθεστώς υψηλής προστασίας. Ο Ταΰγετος στη Λακωνία και τη Μεσσηνία και το όρος Μαίναλο βορειοδυτικά της Τρίπολης είναι τα «Απάτητα Βουνά» της Πελοποννήσου.

Στην κεντρική Ελλάδα, μία επιφάνεια 94,92 τετρ. χιλιομέτρων των Αγράφων και το όρος Χατζή έκτασης 45,61 τετρ. χιλιομέτρων που βρίσκεται στη νότια Πίνδο, επίσης προστατεύονται από το καθεστώς. Σύντομα, η λίστα θα συμπληρωθεί από τον Γράμμο και το όρος Δίκτη στην Κρήτη.

Τι επιτρέπεται στα «Απάτητα Βουνά»

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, επιτρέπεται η σήμανση, επισκευή, συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων ορειβατικών και πεζοπορικών μονοπατιών. Ο οικοτουρισμός μπορεί να αναπτυχθεί σε κάθε περιοχή που παρουσιάζει ενδιαφέρον από άποψη βιοποικιλότητας και αισθητικής τοπίου.

Το σκεπτικό είναι ότι συμβάλλει στη διατήρηση ή στη δημιουργία κινήτρων για μετάβαση σε πράσινη οικονομική δραστηριότητα όπως βιολογικές καλλιέργειες και προώθηση παραδοσιακών προϊόντων.

Δείτε όμορφες εικόνες από τα Βραγγιανά Ευρυτανίας, του ορεινού χωριού που είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.060 μέτρων στις πλαγιές των Αγράφων. Από εκεί και πάνω σταματά η οικιστική δραστηριότητα και αρχίζει η άγρια ζωή. Η λήψη είναι του συνεργάτη μας Μάκη Θεοδώρου.

Έως σήμερα έχουν κηρυχθεί Απάτητα Βουνά με ισάριθμες υπουργικές αποφάσεις, τεράστιες περιοχές σε 7 ορεινούς όγκους, συνολικής έκτασης 1.042 τ.χλμ. Ειδικότερα:

• Λευκά Όρη 382,06 τ.χλμ. (νομοί Χανίων & Ρεθύμνου)
• Σάος 97,30 τ.χλμ. (Σαμοθράκη)
• Σμόλικας 102,89 τ.χλμ. (νομοί Ιωαννίνων & Γρεβενών)
• Τύμφη 202,75 τ.χλμ. (νομός Ιωαννίνων)
• Ταΰγετος 143,23 τ.χλμ. (νομοί Λακωνίας & Μεσσηνίας)
• Χατζή 45,61 τ.χλμ. (νομός Τρικάλων)
• Άγραφα 94,92 τ.χλμ. (νομοί Καρπενησίου & Καρδίτσας)
• Μαίναλο 44,98 τ.χλμ., (νομός Τρίπολης)

Τα «Απάτητα Βουνά», όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος, «αποτελούν ένα φρένο στην υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, χωρίς όμως να βάζουν εμπόδια σε επενδύσεις, καθώς αφορούν σε περιοχές ανέγγιχτες στο πέρασμα του χρόνου».

Η πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, βασίζεται επιστημονικά σε σχετική έρευνα του Τμήματος Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της καθηγήτριας Βασιλικής Κατή.

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, επιτρέπεται η σήμανση, επισκευή, συντήρηση και βελτίωση υφιστάμενων ορειβατικών και πεζοπορικών μονοπατιών. Ο οικοτουρισμός μπορεί να αναπτυχθεί σε κάθε περιοχή που παρουσιάζει ενδιαφέρον από άποψη βιοποικιλότητας και αισθητικής τοπίου συμβάλλοντας στη διατήρηση ή στη δημιουργία κινήτρων για μετάβαση σε πράσινη οικονομική δραστηριότητα όπως βιολογικές καλλιέργειες, προώθηση παραδοσιακών προϊόντων κ.ά.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Με την ένταξη του Μαινάλου στον πρωτοποριακό θεσμό των «Aπάτητων Βουνών» που η Κυβέρνησή μας δημιούργησε, αποδεικνύουμε για άλλη μια φορά ότι η προστασία του Περιβάλλοντος αποτελεί πρωταρχική και αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητά μας. Έτσι προστατεύουμε τη βιοποικιλότητα, αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά την κλιματική αλλαγή και παράλληλα κάνουμε τα βουνά μας πόλο έλξης για τους πολίτες της Ελλάδας και τους τουρίστες που την επισκέπτονται»

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, δήλωσε: «Σήμερα, το μοναδικής ομορφιάς όρος Μαίναλο μπαίνει στην οικογένεια των Απάτητων Βουνών! Πριν από έναν χρόνο ξεκινήσαμε έναν περιβαλλοντικό θεσμό, πρωτοπορώντας στην Ευρώπη. Τα οκτώ βουνά απέκτησαν αυστηρό καθεστώς προστασίας, ενώ ολοκληρώθηκε η χαρτογράφηση για τουλάχιστον άλλους 40 ορεινούς όγκους. Προστατεύουμε τις παρθένες περιοχές και τη βιοποικιλότητα, ως μία απάντηση έναντι της κλιματικής κρίσης».