Τα 15 διδάγματα από τον πιο φτωχό πρόεδρο του κόσμου

Η θητεία του Jose “Pepe” Mujica, του πρόεδρου της Ουρουγουάης, τελείωσε. Θα μείνει στην ιστορία για την ασυνήθιστη ειλικρίνειά του, την ηγετική του φυσιογνωμία και τις ρητορικές του ικανότητες. Κυρίως όμως, θα τον θυμούνται για την ικανότητά του να μετατρέπει τις ιδέες του σε πράξεις.

Ο πιο φτωχός πρόεδρος στον κόσμο, ζούσε σε ένα μικρό σπίτι, σε μία φάρμα, με ένα υπνοδωμάτιο μαζί με τη γυναίκα του, τη Lucia Toplansky και τα σκυλιά του (μεταξύ αυτών και τη Manuela η οποία μετά από ένα ατύχημα έχει μείνει με τρία πόδια).

O Mujica έδινε το 90% του μισθού του σε φιλανθρωπίες, ηγήθηκε δίνοντας το παράδειγμα σε μία εποχή λιτότητας και κέρδισε την διεθνή καταξίωση γιατί προώθησε πολιτικές εξαιρετικά φιλελεύθερες, για τη χρήση της κάνναβης, τον γάμο μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, τις εκτρώσεις, και ενάντια στην υπερκατανάλωση.

Εδώ, συγκεντρώσαμε κάποια από αυτά που είπε στη θητεία του. Ο πρόεδρος των φτωχών, που πέρασε 14 χρόνια φυλακισμένος και αρκετό χρόνο της ζωής του στην απομόνωση, στον πάτο ενός πηγαδιού, μιλά:

1. Για τις επαναστάσεις και τις εξεγέρσεις

“Έχω δει την άνοιξη που τελείωσε με μία φρικτή βαρυχειμωνιά. Εμείς, οι άνθρωποι, είμαστε αγελαία όντα. Δε μπορούμε να ζήσουμε μόνοι μας. Ζούμε σε εξάρτηση με την κοινωνία. Είναι ένα πράγμα να ρίξεις μία κυβέρνηση ή να φτιάξεις ένα οδόφραγμα και είναι κάτι τελείως διαφορετικό να δημιουργήσεις ή να κτίσεις μία καλύτερη κοινωνία. Μία κοινωνία χρειάζεται οργάνωση, πειθαρχία και δουλειά σε βάθος χρόνου. Μην τα μπερδεύουμε λοιπόν αυτά τα δύο. Θέλω να κάτω το εξής ξεκάθαρο:

Μου αρέσει αυτή η νεανική ενέργεια και ο αυθορμητισμός, αλλά νομίζω ότι δε θα οδηγήσει πουθενά εάν δεν ωριμάσει”.

2. Για τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας

Ερωτώμενος σχετικά με την αντίθεση σχετικά με τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας, είπε:

“Πάντα έτσι συμβαίνει με τις αλλαγές. Το 1913, καθιερώσαμε το δικαίωμα στο διαζύγιο για τις γυναίκες της Ουρουγουάης. Ξέρετε τι λέγανε τότε; Ότι ο θεσμός της οικογένειας θα εξαφανιστεί. Ότι αυτό θα είναι το τέλος των καλών τρόπων και της κοινωνίας. Πάντα θα υπάρχει μία συντηρητική και πιο παραδοσιακή αντιμετώπιση των πραγμάτων, που θα κτίζει πάνω στο φόβο για την αλλαγή. Όταν ήμουνα νέος και πήγαινα να χορέψω στα κλαμπ της εποχής, έπρεπε να φοράμε κουστούμια και γραβάτες. Αλλιώς, δε μας άφηναν να μπούμε. Δε νομίζω πως σήμερα στα πάρτι της νεολαίας κάτι τέτοιο ισχύει”.

3. Για τον υλισμό

“Έχουμε θυσιάσει τους παλιούς άυλους θεούς, και τώρα, έχουμε κάνει κατάληψη στο ναό του Θεού της Αγοράς. Αυτός ο θεός που οργανώνει την οικονομία, την πολιτική, τις συνήθειές μας, τις ζωές μας, και μας παρέχει πιστωτικές κάρτες και επιτόκια, λες και εκεί βρίσκεται η ευτυχία”

“Μοιάζει σα να έχουμε γεννηθεί μονάχα για να καταναλώνουμε και να καταναλώνουμε. Και όταν δε μπορούμε πλέον να καταναλώσουμε, νοιώθουμε τη ματαίωση και υποφέρουμε από τη φτώχια και αυτό-περιθωριοποιούμαστε”

4. Για την παγκόσμια κατανάλωση

“Μπορούμε πλέον να ανακυκλώνουμε σχεδόν τα πάντα. Εάν ζούσαμε με αυτά που έχουμε, εάν ήμασταν επαρκείς, και οι 7 δισεκατομύρια άνθρωποι στον κόσμο θα είχαν όλα όσα χρειάζονται. Προς τα εκεί θα έπρεπε να κατευθύνονται οι παγκόσμιες πολιτικές. Αλλά σκεφτόμαστε ως άνθρωποι και χώρες και όχι ως είδος”

5. Για το δικαίωμα στην έκτρωση και τον γάμο ομόφυλων

“Εφαρμόσαμε μία πολύ απλή αρχή: Αναγνωρίσαμε τα γεγονότα. Η έκτρωση είναι τόσο παλιά όσο ο κόσμος. Ο γάμος μεταξύ ομόφυλων, επίσης. Είχαμε τον Ιούλιο Καίσαρα, τον Μεγάλο Αλέξανδρο, η ομοφυλοφιλία δεν είναι σημείο των μοντέρνων καιρών μας, είναι πολύ πιο παλιά από ότι νομίζουμε. Είναι μία αντικειμενική πραγματικότητα που υπάρχει. Για εμάς, το να μη την νομιμοποιούμε θα ήταν σα να βασανίζουμε άσκοπα αυτούς τους ανθρώπους”

6. Για το τέλος των συγκρούσεων

Όταν ερωτήθηκε για το κατά πόσο η Ουρουγουάη θα μπορούσε να προσφέρει τις υπηρεσίες τις για να λήξει η 50ετής πόλεμος στην Κολομβία μεταξύ κυβέρνησης και ανταρτών, είπε:

“Από μακριά, μοιάζει σα ένας πόλεμος δίχως λύση και σα μία μακριά θυσία για ολόκληρη τη χώρα. Οπότε, όταν παρουσιάζεται ένας πρόεδρος που προσπαθεί να ανοίξει ένα μονοπάτι που μπορεί να οδηγήσει στην ειρήνη, νομίζω πως αξίζει να τον υποστηρίξουμε. Γιατί υπάρχει πολύς πόνος, και αν προσπαθήσουν να ανταποδώσουν όλοι αυτό τον πόνο, αυτός ο πόλεμος δε θα τελειώσει ποτέ. Αλλά υπάρχει μία ευκαιρία. Θα ένιωθα πολύ εγωιστής εάν δε βοηθούσα με οποιοδήποτε τρόπο μπορώ”.

“Η βοήθεια δε σημαίνει επέμβαση. Δε θα αναμειχθώ εάν δε με καλέσουν. Αλλά αν μπορώ να λειτουργήσω ως ένας μεσάζοντας με την εμπειρία που έχω, τότε θα ενθαρρύνω τη συμμετοχή στο διάλογο μεταξύ κυβέρνησης και ανταρτών. Των ανταρτών που έχουν και αυτοί τα προβλήματά τους, και έχουν τους δικούς τους βάσιμους φόβους. Νομίζω πως όλοι στη Λατινική Αμερική πρέπει να βοηθήσουμε.”

7. Για το ότι παρέμεινε σεμνός παρά την θέση εξουσίας που κατέχει

“Μόλις οι πολιτικοί αρχίζουν να σκαρφαλώνουν στην ιεραρχία, ξαφνικά αισθάνονται σα βασιλιάδες. Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι όσοι προασπίζονται τη δημοκρατία βρίσκονται στον κόσμο για να διασφαλίσουν ότι κανείς δε θα είναι πιο ίσος από τους άλλους”. Σχετικά με τα μεγέθη των γραφείων και των σπιτιών που δίνονται σε πολιτικούς με αξιώματα, τα θεωρεί απομεινάρια της φεουδαρχίας: “Χρειάζεσαι ένα παλάτι, κόκκινα χαλιά και πολλούς υπήκοους να σου λένε, “μάλιστα, κύριε”. Όλα αυτά είναι φρικτά”

8. Για την αναδιανομή του πλούτου

“Οι επιχειρήσεις θέλουν απλά να αυξάνουν τα κέρδη τους: είναι στο χέρι της κυβέρνησης να διασφαλίσει ότι αρκετά από αυτά τα κέρδη θα αναδιανεμηθούν ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν λεφτά για να αγοράσουν τα προϊόντα τα οποία παράγουν. Δεν υπάρχει κανένα μυστήριο εδώ – όσο λιγότερο φτώχια υπάρχει, τόσο περισσότερο ανθεί το εμπόριο. Η πιο σημαντική επένδυση είναι στους ανθρώπινους πόρους”

9. Για τα γηρατειά

“Αυτό που είναι λυπηρό είναι ότι ένας 80χρονος παπούς πρέπει να είναι ο πιο ανοιχτόμυαλος. Οι γέροι δεν είναι γέροι εξαιτίας της ηλικίας τους, αλλά εξαιτίας αυτών που έχουν στο κεφάλι τους. ”

10. Για την εξάρτηση

“Χειρότερο από τα ναρκωτικά είναι η διακίνηση των ναρκωτικών. Πολύ χειρότερο. Τα ναρκωτικά είναι η αρρώστια και δεν πιστεύω ότι υπάρχουν καλά ναρκωτικά ή ότι η μαριχουάνα κάνει καλό. Ούτε τα τσιγάρα κάνουν καλό. Καμία εξάρτηση δεν είναι καλή. Συμπεριλαμβάνω και το αλκόολ. Η μόνη καλή εξάρτηση είναι ο έρωτας. Ξεχάστε όλα τα υπόλοιπα”

11. Για το ότι τον αποκαλούν τον φτωχότερο πρόεδρο στον κόσμο

“Δεν είμαι ο φτωχότερος πρόεδρος. Ο φτωχότερος είναι αυτός που χρειάζεται πολλά για να ζήσει. Η ζωή μου είναι το αποτέλεσμα των τραυμάτων μου. Είμαι ο γιος της ιστορίας μου. Υπήρχαν εποχές όπου για να είμαι χαρούμενος δε χρειαζόμουν τίποτα παραπάνω παρά ένα στρώμα για να κοιμηθώ”

12. Για το ότι δωρίζει το 90% του μισθού του

“Έχω ένα τρόπο ζωής που δεν πρόκειται να τον αλλάξω επειδή είμαι πρόεδρος. Κερδίζω περισσότερα από όσα χρειάζομαι, ακόμα και αν αυτά τα χρήματα δεν ήταν αρκετά για άλλους προέδρους. Για μένα, το να είμαι πρόεδρος δεν είναι θυσία, είναι καθήκον”

13. Για τους στόχους του για την Ουρουγουάη

“Ο στόχος μου είναι να πετύχω τη μείωση της αδικίας στην Ουρουγουάη, να βοηθήσω τους πιο ευάλωτους και να αφήσω μία παρακαταθήκη πολιτική, έναν τρόπο για να οραματιζόμαστε το μέλλον το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν άλλοι που θα έρθουν να πάρουν τη θέση μου. Δεν υπάρχει τίποτα που να έχει μικρή διάρκεια. Αυτό που θέλω είναι να αγωνιστώ για το κοινό καλό. Η ζωή, ξέρετε, περνάει γρήγορα. Ο μόνος τρόπος για να παρατείνεις τη ζωή σου είναι άλλοι να συνεχίσουν τη δουλειά που εσύ έχεις ξεκινήσει”.

14. Για την εμπειρία του να είναι πρόεδρος

“Ο πρόεδρος είναι ένας υψηλός αξιωματούχος που εκλέγεται για να πραγματοποιεί μία λειτουργία. Δεν είναι βασιλιάς, δεν είναι θεός. Δεν είναι κάποιος σαμάνος σε κάποια φυλή ώστε να γνωρίζει τα πάντα. Είναι ένας δημόσιος υπάλληλος που ζει για να εξυπηρετεί τους πολίτες. Νομίζω ότι ο ιδανικός τρόπος ζωής για έναν πρόεδρο είναι να ζει όπως η πλειοψηφία του κόσμου για τον οποίο εκλέχθηκε να υπηρετήσει”

15. Για το μυστικό της ευτυχίας

“Να ζεις σύμφωνα με τα πιστεύω σου. Να είσαι ο εαυτός σου και να μην προσπαθούν να επιβάλλεις τα κριτήριά σου στους υπόλοιπους. Δεν περιμένω από τους άλλους να ζουν όπως εγώ. Θέλω να σέβομαι την ελευθερία των άλλων ανθρώπων, αλλά προασπίζομαι τη δική μου ελευθερία. Και αυτό έρχεται με το να έχεις το θάρρος να λες αυτό που πιστεύεις, ακόμα και όταν δε μοιράζονται την οπτική σου”

Επιμέλεια και μετάφραση agonaskritis.gr από mic.com

guardian