Εκλογές 2023: Επίσημα σε προεκλογική περίοδο – Τι ακολουθεί μετά τη διάλυση της Βουλής

Η χώρα βρίσκεται – και επισήμως – σε προεκλογική περίοδο καθώς θυροκολλήθηκε στη Βουλή το προεδρικό διάταγμα για την διάλυση της Βουλής και προκήρυξη εκλογών την 21η Μαΐου 2023.

Το προεδρικό διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής θυροκόλλησε στην ανατολική είσοδο του Μεγάρου, περί τις 20:10, ο φρούραρχος της Βουλής, ταξίαρχος Φώτης Ντουίτσης.

Η πρώτη συνεδρίαση της νέας Βουλής, όπως αυτή θα προκύψει από τις κάλπες της 21ης Μαΐου, θα πραγματοποιηθεί την 1η Ιουνίου, όταν και θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των νέων βουλευτών, ενώ την επομένη, Παρασκευή 2 Ιουνίου, η νέα Βουλή θα εκλέξει τον πρόεδρο του σώματος.

Τι ακολουθεί μετά τη διάλυση της Βουλής

Κατά το διάστημα μέχρι τις εκλογές της 21ης Μαΐου, τα μέλη της κυβέρνησης παραμένουν στα υπουργεία τους, με την εξαίρεση του υπουργού Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, και του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου. Καθήκοντα υπηρεσιακής υπουργού Εσωτερικών αναλαμβάνει η καθηγήτρια Διοικητικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ (πρώην Συνήγορος του Πολίτη), Καλλιόπη Σπανού, ενώ, την αρμοδιότητα της δημόσιας ενημέρωσης για την πορεία του κυβερνητικού έργου αναλαμβάνει ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος.

Η κα Σπανού είναι εκείνη που θα παραδώσει τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών στον πρόεδρο της Βουλής, ο οποίος με τη σειρά του θα επισκεφθεί σχετικώς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 37) ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει ως πρωθυπουργό τον αρχηγό του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών.

Αν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής. Αν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου, σε κοινοβουλευτική δύναμη, κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος.

Κάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Αν δεν τελεσφορήσουν, καλούνται οι αρχηγοί των κομμάτων και -αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής – επιδιώκεται ο σχηματισμός κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του Αρείου Πάγου ή του Ελεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Βουλή.

Εκλογές με απλή αναλογική

Οι εκλογές της 21ης Μαΐου θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής που θέσπισε ο εκλογικός νόμος 4406/2016.

Οι επόμενες εκλογές ωστόσο, θα διεξαχθούν με βάση το νόμο 4654/2020 (διακυβέρνηση ΝΔ), που ενισχύει το πρώτο κόμμα με έως και 50 έδρες.

Σημειώνεται ότι με τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 (άρθρο 54) το εκλογικό σύστημα και οι εκλογικές περιφέρειες ορίζονται με νόμο που ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν προβλέπεται η ισχύς του άμεσα από τις επόμενες εκλογές με ρητή διάταξη που ψηφίζεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.

Νέα Συνταγματική Αναθεώρηση από την επόμενη Βουλή
Ως «την παραγωγικότερη κοινοβουλευτική περίοδο της τελευταίας τεσσαρακονταετίας», παρουσίασε την ΙΗ’ Περίοδο Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Κωνσταντίνος Τασούλας.

Όπως υπογράμμισε, «από τον Ιούλιο του 2019 έως την τελευταία συνεδρίαση, η Βουλή ψήφισε 423 νόμους (270 νομοσχέδια και 153 συμβάσεις), εμφανίζοντας αύξηση 50% από την προηγούμενη τετραετία. Ψηφίστηκαν μόλις 3 επείγοντα και 7 κατεπείγοντα σχέδια νόμου, έναντι 47 επειγόντων και κατεπειγόντων νομοθετημάτων την προηγούμενη περίοδο. Οι τροπολογίες, νομοθετική δράση στην οποία ασκείται κριτική, μειώθηκαν κατά 50%, καθώς ψηφίστηκαν 717 από 1.422 την προηγούμενη τετραετία. Συγκροτήθηκαν 2 προανακριτικές και 2 εξεταστικές επιτροπές, όπως και στην αμέσως προηγούμενη τετραετία, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας συνεδρίασε 98 φορές (90 την προηγουμένη περίοδο), πραγματοποιήθηκαν 1.304 συνεδριάσεις Διαρκών Επιτροπών, έναντι 996 συνεδριάσεων προηγουμένως, μια αύξηση 31%».

Στον Κοινοβουλευτικό Έλεγχο συζητήθηκαν 2.553 επίκαιρες ερωτήσεις, αυξημένες κατά 51% έναντι των 1.687 της προηγούμενης περιόδου. Όπως διευκρίνισε ο κ. Τασούλας από όσες ερωτήσεις προγραμματίστηκαν, συζητήθηκε το 76%, ενώ το 24% δεν συζητήθηκε, ύστερα  από συνεννόηση, λόγω κωλύματος είτε του υπουργού είτε του ερωτώντος βουλευτή.

«Είχαμε δύο αδικαιολόγητες απουσίες στις 3.374, δηλαδή μηδενικό ποσοστό, 0,06%, ενώ η προηγούμενη τετραετία είχε 30% αδικαιολόγητα κωλύματα Υπουργών στη συζήτηση επικαίρων ερωτήσεων» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στην επικείμενη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος ο ίδιος σημείωσε πως «έχει ήδη εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό ότι η επόμενη Βουλή θα είναι προτείνουσα Βουλή, συνεπώς θα πάμε σε μια νέα Συνταγματική Αναθεώρηση, η οποία μπορεί να ξεκινήσει τον Δεκέμβριο του 2024, δηλαδή πέντε χρόνια μετά τη δημοσίευση του ΦΕΚ της προηγούμενης αναθεώρησης του 2019».