Η θεολογική ερμηνεία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

H Θεολογική Ερμηνεία της Βυζαντινής Εικόνας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Βασισμένο σε ερμηνευτικές προσεγγίσεις του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Η Συνάντηση

• Στην εικόνα του Ευαγγελισμού βλέπουμε τον Αρχάγγελο Γαβριήλ και την Παναγία σε αυτή την μοναδική συνάντηση!

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ

• Γενικά οι άγγελοι είναι «λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα».
• Είτε λειτουργούν το Θεό, είτε αποστέλλονται από το Θεό στον κόσμο για κάποιο σκοπό.
• Στην εικόνα ο άγγελος έχει μια αποστολή, αναγγέλλει ένα γεγονός.
• Το γεγονός αυτό αποδίδεται στη βυζαντινή αγιογραφία με κάποια στοιχεία.
• Τα πόδια του είναι ανοιχτά. Υπάρχει κίνηση.
• Όταν σχηματίζονται λοιπόν, εν κινήσει (ανοικτά πόδια) τότε σημαίνει πως είναι αποστελλόμενοι.
• Ταυτόχρονα, έχει το χέρι του εκτεταμένο, δείχνει κάτι (χαρακτηριστικό της αποστολής).

Αντίθετα, οι άγγελοι, παρουσιάζονται ως λειτουργοί, όπως στην εικόνα της Βαπτίσεως πού διακονούν το Χριστό πού βαπτίζεται:

• Όταν είναι ακίνητοι (κλειστά πόδια).
• Τα χέρια τους είναι κλειστά και μάλιστα καλυμμένα με ένα ύφασμα. (Λειτουργοί του Μυστηρίου)

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ

• Ο άγγελος παρουσιάζεται να έχει μια κορδέλα στο κεφάλι.
• Με τον τρόπο αυτό γίνεται προσπάθεια να γίνει αντιληπτή η νοερά προσευχή.
• Ο άγγελος συγκεντρώνει το νου του μπροστά στο Θεό.
• Αυτό που ενδιαφέρει είναι η συγκέντρωση – κατεύθυνση του νοός προς το Θεό.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ

Η απεικόνιση της κεφαλής δεν είναι προφίλ, ούτε κατά πρόσωπον. Είναι απεικόνιση κατά τα τρία τέταρτα, για να φαίνονται και τα δυο του τα μάτια.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ

• Κρατάει στα χέρια του ένα ραβδί.
• Στη βυζαντινή εικονογράφηση δεν υπάρχει κρίνος.
• Το ραβδί ήταν το αντικείμενο το οποίο χρησιμοποιούσαν οι αγγελιοφόροι για να αναγγείλουν τα μηνύματά τους.
• Ο άγγελος έρχεται να αναγγείλει κάτι.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ

• Ο άγγελος παρουσιάζεται να έχει μια λωρίδα που δηλώνει πως ως αξιωματικός έχει μια εντολή – αποστολή.
• Πήρε μια εξουσία από κάποια ανώτερη αρχή.
• Δηλώνει πως ένας άγγελος δεν είναι αυτοτελής. Δεν λειτουργεί μόνος του. Δεν λειτουργεί κατά τα μέτρα της δικής του επιθυμίας, αλλά υπακούει στο Θεό.
• Η κορδέλα (λωρίδα) δηλώνει τη δοθείσα εξουσία.

Η Θεοτόκος

• Παρουσιάζεται συνήθως καθήμενη.
• Καθήμενοι μπορεί να είναι συνήθως η Παναγία ή ο Χριστός.
• Το γεγονός αυτό δηλώνει βεβαιότητα.
• Το δεξί χέρι, που είναι ανοιχτό δηλώνει κίνηση αποδοχής. Σημαίνει «αποδέχομαι». Η αποδοχή δηλώνεται
  ταυτόχρονα με το κεκλιμένο της κεφαλής. (ελάχιστη κλίση)
• Με το άλλο χέρι κρατάει ένα αντικείμενο. Είναι μία ρόκα, την οποία γνέθει.
• Με τον τρόπο αυτό (ανθρώπινο εργόχειρο) δηλώνεται η σαρκική – ανθρώπινη φύση της Θεοτόκου.
• Έτσι παρά το γεγονός ότι στην ορθόδοξη παράδοση προσομοιάζει με τα αγγελικά τάγματα, παραμένει άνθρωπος και εργάζεται και τα ανθρώπινα.
• Το τριπλό αστεράκι σημαίνει Αειπάρθενος. Ήταν, είναι και Προ, κατά και μετά τον τόκο.
• Το οκτάκτινο αστεράκι δηλώνει το μυστήριο της ογδόης ημέρας, το μυστήριο της ημέρας που εγκαινίασε ο Θεός με το έργο της θείας οικονομίας, άνθρωπο.

Δευτερεύοντα στοιχεία

• Το κόκκινο ύφασμα επάνω στο θρόνο δηλώνει ένα γεγονός χαρμόσυνο.

ΠΗΓΗ:media.inagnps.gr