Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια

Η Αγία μεγαλομάρτυς Αναστασία, η φαρμακολύτρια, ζούσε στη Ρώμη επί Διοκλητιανού και καταγόταν από πλούσια οικογένεια.

Η Αναστασία διακρινόταν για την ομορφιά του σώματος, τη μόρφωση, το άμεμπτο ήθος και τη σωφροσύνη της. Ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης, Ρωμαίος πατρίκιος, Πραιτεξτάτος ονομαζόμενος και ή μητέρα της Φούστα. Τη χριστιανική πίστη διδάχτηκε από τη μητέρα της και το θεόπνευστο διδάσκαλό της, το Χρυσογόνο. Παρά τη θέλησή της παντρεύτηκε τον Πούπλιο, άντρα άσωτο και ασεβή. Αυτός ήταν φανατικός ειδωλολάτρης και μισούσε θανάσιμα τους χριστιανούς. Η Αναστασία, όμως, όχι. Γι’ αυτό και δεν άργησε να δεχθεί το άγιο Βάπτισμα και να γίνει χριστιανή.

Μετά το βάπτισμά της περιερχόταν κρυφά τα σπίτια των φτωχών και παρείχε οικονομική ενίσχυση. Εβαζε φτωχά ρούχα και πήγαινε στις φυλακές, οπού έδινε τροφές και χρήματα στους φυλακισμένους χριστιανούς μάρτυρες. Φρόντιζε τις πληγές τους, τους ελευθέρωνε από τα δεσμά τους. «Εντεύθεν, κρυφίως περιερχομένη τας οικίας των πτωχών και τας φυλακάς των του Χριστού μαρτύρων και προσφέρουσα αυτοίς τα επιτήδια, σπογγίζουσα αυτών τας πληγάς, λύουσα αυτούς των δεσμών και τας οδύνας αυτών θεραπεύουσα, επωμάσθη εκ τούτου φαρμακολύτρια».Ο δάσκαλος της Χρυσόγονος της έμαθε τον τρόπο.

Μάζευε τα άνθη συγκεκριμένων φυτών, τα έβραζε, τοποθετούσε το απόσταγμα σε φιαλίδια, και με τις κατάλληλες αναλογίες κάθε φορά, κατάφερνε να γιατρεύει αρρώστους. Η πεποίθηση ότι πολλές αρρώστιες και προβλήματα έχουν την αιτία τους στη μαγεία, ξόρκια και μαγγανείες, της έδωσε το προσωνύμιο Φαρμακολύτρια. Αρχικά η λέξη φαρμακός σήμαινε μάγος και όχι φαρμακοποιός.

Ιδιαίτερη φροντίδα έδειχνε η Αναστασία στην ενίσχυση του φρονήματος των υποψηφίων μαρτύρων της πίστεως και στην περισυλλογή και ταφή των λειψάνων τους. Αξιώθηκε από τον Θεό να εμψυχώσει και ετοιμάσει για το μαρτύριο τις αδελφές Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη (μνήμη τους 16 Απριλίου) και τα λείψανά τους τα ενταφίασε με την πρέπουσα ευλάβεια ενώ ευχήθηκε να τις ακολουθήσει στο μαρτύριο.

Όταν έμαθε αυτό ο σύζυγός της, εξοργισμένος της είπε ότι, αν δεν αλλάξει το χριστιανικό της φρόνημα, θα γίνει ο χειρότερος εχθρός της. Αρχικά προσπάθησε να την μεταπείσει με συμβουλές. Όμως, η Αναστασία παρέμενε ακλόνητη στην πίστη της ακόμα και όταν την κακοποίησε.

Η Αναστασία, χωρίς να ταραχτεί, απάντησε στο σύζυγό της ότι αυτά που λέει δεν την εκπλήσσουν, ούτε τη φοβίζουν. Διότι ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός ενημέρωσε τους αγωνιζόμενους πιστούς Του ότι: «Εχθροί του ανθρώπου οι οικιακοί αυτού» (Ματθ. ι΄ 36). Δηλαδή, εχθροί του πιστού ανθρώπου θα είναι οι άνθρωποι του σπιτιού του, που δε θα δεχθούν το Ευαγγέλιο, το οποίο φέρνει την αληθινή και ουράνια ειρήνη.

Το μαρτύριό της πέρασε από πολλά στάδια: ανάκριση, υποσχέσεις, απειλές, αλλά η Αγία τα αντιμετώπισε με παρρησία και καρτερία. Ο ιερέας των ειδώλων, που προσπάθησε να την αποσπάσει από την πίστη της, χτυπήθηκε από θεόσταλτη πληγή χάνοντας το φως του. Τότε ο Ποπλίων χωρίς δισταγμό την κατήγγειλε στο Διοκλητιανό. Αυτός τη φυλάκισε και κατόπιν την εξόρισε σε ένα νησί, όπου υπέστη μαρτυρικό θάνατο στην πυρά, το έτος 290.

Το λείψανο της Αγίας το πήρε μια γυναίκα αρχόντισσα που λεγόταν Απολλωνία, αφου χρηιμοποίησε τη γνωριμία της με τη σύζυγο του επάρχου. Ενεταφίασε το σώμα της στον κήπο της, όπου αργότερα έκτισε και ναό προς τιμή την.

Στα χρόνια του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντος Α’ τα λείψανά της μετακομίστηκαν στην Κων/πολη, ενώ στη Ρώμη αφιερώθηκε στη μνήμη της ήδη από τον 4ο μ.Χ. αιώνα παλαιά βασιλική (ναός). Σήμερα μέρη των ιερών λειψάνων της Αγίας, η κάρα της   Αγίας και μέρος απο το δεξιό της πόδι βρίσκονται στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας στην Χαλκιδική.

Λείψανο της Αγίας περιλαμβάνεται και μεταξύ των 13 ιερών λειψάνων της ιστορικής λειψανοθήκης του Ιερομονάχου Καλλινίκου Βαρβατάκη ή Βαρβατόπουλου (ποιηθείσα το έτος 1817), η οποία δωρήθηκε στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργού από ευλαβή οικογένεια του Χολαργού και παραμένει σ’ αυτόν ως πολύτιμος θησαυρός και πνευματική κληρονομιά.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τῶν Μαρτύρων ταῖς χρείαις διακονήσασα, μαρτυρικῶς ἐμιμήσω τὰς ἀριστείας αὐτῶν, δι’ ἀθλήσεως ἐχθρὸν καταπαλαίσασα· ὅθεν βλυστάνεις δαψιλῶς, χάριν ἄφθονον ἀεί, Ἀναστασία θεόφρον, τοῖς προσιοῦσιν ἐκ πόθου, τῇ ἀρωγῇ τῆς προστασίας σου.

*Ιωάννα Κρητσωτάκη – Δρακωνάκη, θεολόγος, πιστοποιημένη εκπαιδευτικός στη «Διαπολιτισμική και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση» από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στη “Διοίκηση και Οργάνωση Εκπαιδευτικών μονάδων” μεταπτυχιακή φοιτήτρια ΕΚΠΑ με ειδίκευση στη «Σχολική Θρησκευτική Αγωγή»