Υπερτουρισμός: Τα μέτρα που λαμβάνουν οι μεγάλες πόλεις της Ευρώπης για την αντιμετώπισή του

Νέο ρεκόρ φέτος για τον παγκόσµιο τουριστικό και ταξιδιωτικό κλάδο, αλλά και περαιτέρω ανάπτυξή του κατά την επόµενη 10ετία, προβλέπει το World Travel & Tourism Council, καθώς σε έκθεσή του εκτιµάται ότι η ταξιδιωτική-τουριστική βιοµηχανία θα φτάσει το 2024 στο επίπεδο ρεκόρ των 11,1 τρισ. δολαρίων, ξεπερνώντας το προηγούµενο υψηλό των 10 τρισ. δολαρίων του 2019.

Ωστόσο, πουθενά αυτή η άνοδος δεν είναι πιο εµφανής απ’ ό,τι σε δηµοφιλή τουριστικά hot spots σε όλο τον κόσµο. Και εκεί δηµιουργείται το πρόβληµα µε τον υπερτουρισµό, που πολλές φορές φέρνει στα «όρια» δηµοφιλείς προορισµούς. Με µια σειρά από µέτρα, όπως τέλη εισόδου, επιβολή ζώνης επισκεπτών και φόρους, µεγαλουπόλεις της Ευρώπης προσπαθούν να συγκρατήσουν το φαινόµενο και τις συχνά καταστροφικές συνέπειές του για την τοπική κοινωνία. Αντίστοιχες σκέψεις, για αύξηση τελών στα ξενοδοχεία, υπάρχουν και στον ∆ήµο Αθηναίο, όπως αποκάλυψε στο 9o Οικονοµικό Φόρουµ των ∆ελφών ο Χάρης ∆ούκας, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων από εκπροσώπους του κλάδου.

Έσοδα vs ποιότητας ζωής

Οι µεγαλουπόλεις της Γηραιάς Ηπείρου εδώ και καιρό αναζητούν τις λεπτές ισορροπίες µεταξύ των αναγκαίων εσόδων -και των θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται από τον τουρισµό- και της ποιότητας ζωής των κατοίκων.

Μετά την κατακόρυφη πτώση κατά τη διάρκεια της πανδηµίας, ο τουρισµός απογειώνεται ξανά και αναµένεται να ξεπεράσει τα προ κορονοϊού επίπεδα φέτος το καλοκαίρι. Ο αριθµός των αεροπορικών θέσεων χαµηλού κόστους στην Ευρώπη, ο οποίος αυξήθηκε κατά 10% ετησίως από το 2010 και έφθασε στα 500 εκατ. το 2019, θα µπορούσε να ξεπεράσει τα 800 εκατ. το 2024.

Από τη Γαλλία και την Ιταλία µέχρι την Ισπανία και την Ολλανδία, λαµβάνονται πάντως µέτρα για τον υπερτουρισµό και τις επιπτώσεις του. Η Σεβίλη, µε 700.000 κατοίκους, που υποδέχεται 3 εκατ. τουρίστες ετησίως, εξετάζει τη χρέωση για τα µεγάλα αξιοθέατα, ακόµα και στην Plaza de Espana.

Η Βενετία είναι ο πρώτος δηµοφιλής τουριστικός προορισµός που εισήγαγε εισιτήριο εισόδου για ολόκληρη την πόλη, που κυµαίνεται από 3 έως 10 ευρώ.

Στη Φλωρεντία, που επίσης υποφέρει εδώ και καιρό από παρόµοια προβλήµατα και οδήγησαν στη µαζική έξοδο των ντόπιων, το ∆ηµοτικό Συµβούλιο απαγόρευσε τον περασµένο Οκτώβριο τις βραχυπρόθεσµες ενοικιάσεις στο ιστορικό κέντρο. Στο ίδιο µήκος κύµατος και το Παρίσι, έχει σχεδόν τριπλασιάσει τους τουριστικούς φόρους του, ανάλογα µε την περιοχή και τον τύπο καταλύµατος.

Στο Άμστερνταμµ µειώθηκε ο αριθµός των αδειοδοτηµένων χώρων «Βed and Βreakfast» (B&B) κατά 30%, ψηφίστηκε το κλείσιµο ενός τερµατικού σταθµού κρουαζιέρας στο κέντρο της πόλης και δοκιµάζονται σκληρότερα µέτρα αδειοδότησης για τις επιχειρήσεις.

«Στα όπλα» οι κάτοικοι

Πρόσφατο δηµοσίευµα του «Guardian» για τον υπερτουρισµό κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι είναι ένα από τα µέρη µε τις περισσότερες επισκέψεις στον κόσµο. «O αυξανόµενος αριθµός τουριστών όχι µόνο επιβαρύνει τις υποδοµές στα νησιωτικά ειδυλλιακά θέρετρα, αλλά αυξάνει όλο και περισσότερο την επισκεψιµότητα στην Αθήνα, όπου οι κάτοικοι, όπως και αλλού, βρίσκονται στα όπλα» αναφέρει η βρετανική εφηµερίδα.

Η ελληνική µητρόπολη είναι πλέον ένας βασικός προορισµός, αλλά και ενδιάµεσος σταθµός για ταξιδιώτες καθ’ οδόν προς τα νησιά, προσελκύοντας περισσότερους από 7 εκατοµµύρια τουρίστες -ρεκόρ όλων των εποχών- το 2023, µε τους Αµερικανούς και τους Βρετανούς να βρίσκονται στην κορυφή των αφίξεων. Το δηµοσίευµα του «Guardian» αναφέρει ότι οι ελληνικές αρχές ανακοίνωσαν ότι οι πολιτικές ελέγχου του πλήθους -που εφαρµόστηκαν πιλοτικά στην Ακρόπολη τον Σεπτέµβριο θα επεκταθούν και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους τον επόµενο µήνα.

Το πρόγραµµα ζώνης επισκεπτών, που λειτουργεί από τις 8 π.µ. έως τις 8 µ.µ., στοχεύει στη µείωση της συµφόρησης, µε τις αρχές να εισάγουν σύστηµα χρονοθυρίδων, ηλεκτρονικά εισιτήρια και σηµεία εισόδου ταχείας λωρίδας για οργανωµένες οµάδες. Τα µουσεία θα περιορίσουν τον αριθµό των επισκεπτών από τον Απρίλιο.

«Βουλιάζουν» τα νησιά

Στο εκτενές αφιέρωµα του «Guardian» γίνεται αναφορά και στον αντίκτυπο που έχει η «απόβαση» τουριστών στα νησιά, µε τη βρετανική εφηµερίδα να αναφέρει ότι οι τοπικές κοινότητες αντιµετωπίζουν όλο και περισσότερο τη διαχείριση των απορριµµάτων, τη λειψυδρία, τις ανεπαρκείς δηµόσιες υπηρεσίες και τις παράνοµες κατασκευές.

«Στη Σαντορίνη, όπου τα παράπονα για υπερκορεσµό αυξάνονται σταθερά µε την πάροδο των ετών, εισήχθη ένα σύστηµα κατανοµής θέσεων για κρουαζιερόπλοια, µε τον αριθµό των αποβιβάσεων ανά 24ωρο να περιορίζεται στους 8.000 επιβάτες» αναφέρει το άρθρο και προσθέτει: «Στη Μύκονο -όπως η Σαντορίνη, ένα από τα πιο δηµοφιλή νησιά της κυκλαδίτικης αλυσίδας- οι αρχές έχουν περιορίσει την παράνοµη κατασκευή, καταστρέφοντας µε µπουλντόζες παράνοµα χτισµένα µπαρ και εστιατόρια σε προνοµιακές τοποθεσίες».