Στους τρεις απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος οι καταναλωτές θα μπλοκάρονται

Στο γραφείο του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρου Σκυλακάκη είναι από την περασμένη εβδομάδα, η εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την τροποποίηση του Κώδικα Προμήθειας που αφορά στην αλλαγή παρόχου από τους καταναλωτές.

Πρόκειται για το άρθρο 42 του κώδικα προμήθειας που συζητείται τον τελευταίο ένα χρόνο στο υπουργείο αλλά τώρα μετά από μήνες παίρνει το δρόμο του προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πληγή του ενεργειακού τουρισμού. Στόχος είναι η μετακίνηση σε άλλο προμηθευτή να μην χρησιμοποιείται σαν «παραθυράκι» από στρατηγικούς κακοπληρωτές, με σκοπό να μην εξοφλούν τους λογαριασμούς τους και να προστατευτούν οι πάροχοι ενέργειας από τα δυσθεώρητα επίπεδα των ανεξόφλητων οφειλών που ανέρχονται συνολικά (παλιά και καινούργια) σε πάνω από 2,4 δισ. ευρώ.

Εισήγηση ΡΑΑΕΥ

Με βάση την εισήγηση της ΡΑΑΕΥ, η αλλαγή προμηθευτή επιτρέπεται πλην δύο περιπτώσεων. Η πρώτη όταν έχει επιβληθεί από τον προμηθευτή εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου  και η δεύτερη στην περίπτωση που υπάρχει εντολή επισήμανσης του πελάτη (flagging) ως υπερήμερου στο σύστημα του ΔΕΔΔΗΕ από τρεις διαφορετικούς προμηθευτές για ανείσπρακτες οφειλές που συντελέστηκαν από την 1 Ιανουαρίου  του 2020 και μετά.

Όπως αναφέρεται η αλλαγή προμηθευτή δεν απαλλάσσει από τον πελάτη την υποχρέωση για εξόφληση των οφειλών προς τον προηγούμενο προμηθευτή για τον οποίο οφείλει να προβεί σε τακτοποίηση λογαριασμών ρεύματος.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για να διευκολύνει την αλλαγή προμηθευτή προτίθεται να δημιουργήσει μια ηλεκτρονική εφαρμογή. Για την διαπίστευση των καταναλωτών η εφαρμογή αυτή θα μπορεί να συνδεθεί με την πλατφόρμα gov.gr με σκοπό την αυτόματη άντληση στοιχείων του πελάτη. Ανάλογη ηλεκτρονική εφαρμογή η οποία θα διασυνδέεται με την πλατφόρμα της ΡΑΑΕΥ και το gοv.gr  θα διαθέτει και ο διαχειριστής με σκοπό να πιστοποιείται η ημερομηνία αιτήματος αλλαγής προμηθευτή και η ημερομηνία υλοποίησής του.

Η εισήγηση της ΡΑΑΕΥ ευθυγραμμίζεται ως προς την κατηγορία των καταναλωτών (οικιακών και μη) καθώς η αρχική εισήγηση για τους μη οικιακούς καταναλωτές ήταν η σήμανση να έρχεται μετά από δύο απλήρωτους λογαριασμούς.

Ιστορικά δεδομένα

Στην εισήγησή της η ΡΑΑΕΥ προβλέπει ότι στην αίτηση προσφοράς προμήθειας θα πρέπει να αναγράφεται σε ευδιάκριτο σημείο ότι ο νέος προμηθευτής μπορεί να ζητά από τον ΔΕΔΔΗΕ ιστορικά δεδομένα κατανάλωσης για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τα δύο χρόνια, ιστορικό εντολών επισήμανσης εφόσον υπάρχει και απενεργοποίησης φορτίου καθώς και τεχνικά χαρακτηριστικά της παροχής.

Δόσεις

Ο προμηθευτής οφείλει επίσης να παρέχει την δυνατότητα δόσεων στους καταναλωτές για την εξόφληση των λογαριασμών. Η προθεσμία εξόφλησης του λογαριασμού δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τις 20 μέρες (και σε περίπτωση έγχαρτου λογαριασμού 25 μέρες). Εφόσον παρέλθει το ανωτέρω διάστημα, ο προμηθευτής αναγράφει σε διακριτό σημείο στον επόμενο λογαριασμό το ποσό της ληξιπρόθεσμης αμοιβής μαζί με  τους τόκους υπερημερίας. Aν ο πελάτης δεν φανεί συνεπής ούτε στην δεύτερη προθεσμία, η εταιρεία επικοινωνεί μαζί του εντός προθεσμίας 5 ημερών για υπενθύμιση της οφειλής, προσφέροντος πρόταση διακανονισμού της οφειλής σε δόσεις  για την οποία ο πελάτης έχει περιθώριο απάντησης επίσης 5 ημερών.

Πότε «επισημαίνεται» ο πελάτης

Εφόσον ο καταναλωτής δεν αποδεχτεί την πρόταση διακανονισμού ή δεν τηρεί τους όρους, ο πάροχος έχει την δυνατότητα να υποβάλλει εντολή επισήμανσης (flagging) του πελάτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του διαχειριστή και συγχρόνως εντολή απενεργοποίησης του μετρητή φορτίου λόγω ανεξόφλητης οφειλής. Στην περίπτωση που η οφειλή αυτή δεν εξοφληθεί εντός 10 ημερών ο προμηθευτής μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση προμήθειας και να υποβάλλει στον ΔΕΔΔΗΕ δήλωση παύσης εκπροσώπησης.

Τί θα γίνει αν πληρώσει

Εάν ο πελάτης έχει πληρώσει τον ληξιπρόθεσμο λογαριασμό, ο προμηθευτής κάνει άρση της εντολής σήμανσης ως υπερήμερου. Στην περίπτωση που έχει γίνει αλλαγή προμηθευτή σύμφωνα με το άρθρο 42 και έχει περάσει η προθεσμία πληρωμής του λογαριασμού, ο προμηθευτής επικοινωνεί με τον πελάτη εντός προθεσμίας 5 ημερών  υπενθυμίζοντας την οφειλή και προσφέροντας τον διακανονισμό. Σε περίπτωση που ο καταναλωτής δεν δεχτεί τον διακανονισμό αυτό δίνεται αυτομάτως εντολή επισήμανσης. Αν ο πελάτης έχει επισημανθεί και πληρώσει ή διακανονίσει την οφειλή ο προμηθευτής δίνει εντολή άρσης της επισήμανσης.

Ο πάροχος ενέργειας δεν μπορεί να δώσει εντολή απενεργοποίησης μετρητή στην περίπτωση που ο πελάτης έχει υποβάλλει έντυπο αμφισβήτησης λογαριασμού κατανάλωσης και έχει προσφύγει στα δικαστήρια μέχρι να λάβει προσωρινή διαταγή πληρωμής ή αναστολή εκτέλεσης της απενεργοποίησης του μετρητή ή παύσης της εκπροσώπησης.

Τα χρέη

Από τα διαθέσιμα στοιχεία της ΡΑΑΕΥ προκύπτει ότι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023 το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών των υφιστάμενων και των παλαιών πελατών σε όλες τις κατηγορίες  (Υψηλή, Μέση, Χαμηλή) προς τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ανήλθε σε 2.418.405.414 ευρώ.

Από αυτό το ποσό, τα 1.443.495.887 ευρώ αφορούν σε ληξιπρόθεσμες οφειλές παλαιών πελατών ενώ τα 974.909.527 ευρώ σε ληξιπρόθεσμες οφειλές υφιστάμενων πελατών. Σε ότι αφορά δε στις ληξιπρόθεσμες οφειλές των παλαιών πελατών (1.443.495.887), στους πελάτες χαμηλής τάσης αναλογεί το 90% του χρέους (από το οποίο το 53% είναι οικιακοί πελάτες και το 47%  μη οικιακοί πελάτες). Στους πελάτες υψηλής τάσης και μέσης τάσης αντιστοιχεί το υπόλοιπο 10% των οφειλών.

Σε ό,τι αφορά στον επιμερισμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών των υφιστάμενων πελατών (974.909.527 ) στους πελάτες Χαμηλής Τάσης αναλογεί το 41% αυτού του χρέους (από το οποίο το 39% αφορά σε οικιακούς πελάτες και το 59%  μη οικιακούς πελάτες) ενώ στους πελάτες μέσης και υψηλής τάσης αντιστοιχεί το 59% των οφειλών.

Να σημειωθεί ότι, το κόστος αύξησης των ληξιπρόθεσμών οφειλών των πελατών μετακυλίεται σε ολόκληρη την αγορά, μέσω αύξησης των τιμών του συνόλου των πελατών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που πληρώνουν τις οφειλές τους.

Επιπλέον, ο εκάστοτε νέος προμηθευτής αυξάνει αναπόφευκτα τον επιχειρηματικό του κίνδυνο εφόσον εν αγνοία του συμβάλλεται με πελάτες με βεβαρημένο ιστορικό ως προς τη συμπεριφορά με έτερους προμηθευτές, προς τους οποίους διατηρούν ληξιπρόθεσμες οφειλές, οπότε δεν αποτρέπεται το φαινόμενο του ενεργειακού τουρισμού, δηλαδή του φαινόμενου βάσει του οποίου οι καταναλωτές (στρατηγικοί κακοπληρωτές) μετακινούνται από προμηθευτή σε προμηθευτή αφήνοντας πίσω στον προηγούμενο προμηθευτή ληξιπρόθεσμα χρέη τα οποία δύσκολα μπορούν να ανακτηθούν.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την ΡΑΑΕΥ καθίσταται απολύτως αναγκαία η κανονιστική και ρυθμιστική παρέμβαση για την άμεση και αποτελεσματική τομή του προβλήματος των ληξιπρόθεσμων οφειλών, λαμβάνοντας υπόψη και τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.