Γιατί διπλασιάστηκε η τιμή για το ελαιόλαδο στο ράφι

Αδιανόητες είναι οι αυξήσεις των τιμών στο ελαιόλαδο που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές. Μέσα σε δύο χρόνια, από τον Νοέμβριο του 2021, όταν άρχισε η «επίθεση» της ακρίβειας στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, μέχρι σήμερα, η τιμή του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στα ράφια των σούπερ μάρκετ έχει αυξηθεί κατά 92,7%!

Ακριβώς δύο χρόνια πριν, στις 9 Νοεμβρίου 2021, η μέση τιμή για το παρθένο ελαιόλαδο κορυφαίας εταιρείας στα ράφια των σούπερ μάρκετ ήταν στα 7,70 ευρώ το λίτρο.

Τα χειρότερα όμως έρχονται. Οι νέοι τιμοκατάλογοι χονδρικής που λαμβάνουν οι αλυσίδες της οργανωμένης λιανικής αυτό το διάστημα φέρνουν ακόμη υψηλότερες τιμές, με το λάδι να γίνεται κυριολεκτικά απλησίαστο, καθώς οι ανατιμήσεις φθάνουν έως και το 48%.

Μέρος των αυξήσεων έχουν ήδη περάσει σε ορισμένους κωδικούς στις τελικές τιμές καταναλωτή και σε άλλους θα περάσουν τις επόμενες εβδομάδες και έως το τέλος του χρόνου.

Το ράλι

Ακριβώς δύο χρόνια πριν, στις 9 Νοεμβρίου 2021, η μέση τιμή για το παρθένο ελαιόλαδο κορυφαίας εταιρείας στα ράφια των σούπερ μάρκετ ήταν στα 7,70 ευρώ το λίτρο, με βάση τα στοιχεία της ψηφιακής πλατφόρμας του υπουργείου Ανάπτυξης, e-katanalotis.

Μάλιστα λίγες ημέρες αργότερα, στις 13 Νοεμβρίου του 2021, η μέση τιμή στο παρθένο ελαιόλαδο της ίδιας εταιρείας στο ράφι έπεσε στα 7,31 ευρώ, μιας και υπήρξε ένα πρόγραμμα προσφορών σε αρκετές αλυσίδες.

Από τότε η τιμή καταναλωτή άρχισε να παίρνει την ανηφόρα και παρά το γεγονός ότι δεν είχαν ακόμη ενσωματωθεί στην τιμολόγηση οι επιπτώσεις των ελλείψεων λόγω της κλιματικής κρίσης.

Βέβαια η άνοδος μεταξύ του 2021 και του 2022 δεν ήταν τόσο τρομακτική, όπως σήμερα. Για παράδειγμα τον Νοέμβριο του 2022, δηλαδή έναν χρόνο πριν, η μέση τιμή στο παρθένο ελαιόλαδο στο ράφι δεν ξεπερνούσε τα 8,5 ευρώ.

Προχθές, 5 Νοεμβρίου 2023, η μέση τιμή στο ίδιο προϊόν είχε φτάσει στα 14,84 ευρώ το λίτρο!

Οι τεράστιες αυξήσεις στο ελαιόλαδο, τόσο το τυποποιημένο όσο και το χύμα (ο «παραδοσιακός» τενεκές πωλείται από 150 έως 170 ευρώ) έχει ρίξει σημαντικά την κατανάλωση, με τους καταναλωτές να στρέφονται σε άλλα, φθηνότερα, λάδια για να βγάλουν πέρα. Υπολογίζεται

Η έλλειψη θα συνεχιστεί και οι τιμές θα ανεβαίνουν

Οι τιμές, ιδιαίτερα στο ελαιόλαδο, διαμορφώνονται από την προσφορά και τη ζήτηση και η μειωμένη παραγωγή, λόγω της κλιματικής κρίσης, έχει επηρεάσει τις τιμές λένε οι παραγωγοί, με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη, να εκτιμά ότι το φαινόμενο των αυξήσεων είναι πρόσκαιρο.

Πάντως οι προβλέψεις της Κομισιόν είναι απογοητευτικές, καθώς αναφέρει ότι έναν ακόμη χρόνο θα παραμείνουν ψηλά οι τιμές του ελαιολάδου στην Ε.Ε. λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων που έπληξαν την παραγωγή στις μεγάλες παραγωγικές περιοχές.

Όπως επισημαίνεται η ελαιοκομική περίοδος 2023/2024 που διανύουμε αναμένεται να παρουσιάσει μεν αύξηση παραγωγής, αλλά κατά μόλις 9% σε σχέση με τα ήδη χαμηλά επίπεδα του 2022/2023.

Αυτό αποδίδεται στις ακραίες καιρικές συνθήκες που έπληξαν τα ελαιόδεντρα καθ’ όλη τη διάρκεια της παραγωγής.

Για την Ελλάδα συγκεκριμένα η Κομισιόν αναμένει πως η παραγωγή τη σεζόν 2023/2024 θα μειωθεί κατά περίπου 20% σε ετησιοποιημένη βάση.

Υποχωρεί η κατανάλωση

Με τις τιμές στα ύψη εκφράζονται φόβοι ότι η κατανάλωση θα μειωθεί περαιτέρω.

Ήδη η χώρα έχει πέσει από την κορυφή της υψηλότερης κατά κεφαλήν κατανάλωσης ελαιολάδου. Με βάση τα στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας (IOC), η Ελλάδα έχει υποχωρήσει στη 2η θέση της παγκόσμιας κατάταξης στην κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιολάδου με 10,3 κιλά ετησίως έναντι 11,4 κιλών της Ισπανίας, που πήρε πλέον την πρωτιά.

Η πηγή του «κακού»

Στις ποσότητες που παράγουν Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία βρίσκεται η αρχή του νήματος για τη διαμόρφωση των τιμών στο ελαιόλαδο. Οι τιμές άρχισαν να παίρνουν τον ανήφορο την προηγούμενη σεζόν, το 2022/2023 όταν οι άλλες οι δύο χώρες -πλην της Ελλάδας- αντιμετώπισαν σημαντικά μικρότερη παραγωγή εξαιτίας ακραίας ξηρασίας. Φέτος η παραγωγή παραμένει προβληματική εκεί, ενώ και για την Ελλάδα είναι μια χρονιά μειωμένης παραγωγής, όπως προαναφέρθηκε.

Όσον αφορά τις τιμές παραγωγού, η καινούργια παραγωγή έξτρα παρθένου ελαιολάδου στις 31 Οκτωβρίου ήταν στα 9,25 ευρώ το κιλό στη Λακωνία. Στην Ιταλία την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου πωλούνταν ως επί το πλείστον στα 8,70 – 8,80 ευρώ το κιλό και στην Ισπανία μέχρι 8,22 ευρώ.