Φοροδιαφυγή: Το νέο σύστημα που μπαίνει σε ισχύ από την Πρωτοχρονιά

Μπορεί τα φώτα της δημοσιότητας να έχουν πέσει- και δικαίως- στο νέο τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, ωστόσο ΥΠΕΘΟ και ΑΑΔΕ φιλοδοξούν να πιάσουν τα μεγάλα «ψάρια» και να βάλουν στα κρατικά ταμεία πολύ περισσότερα από τα 600 εκ. ευρώ των επιτηδευματιών.

Το πρώτο βήμα έχει γίνει με τη σύσταση του “Αρχείου Χρηματοπιστωτικών Προϊόντων και Αναλυτικών Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών”, μέσω του οποίου οι ελεγκτικές υπηρεσίες ζητάνε στοιχεία από τις τράπεζες, προκειμένου να συνθέσουν το προφίλ όσων μπαίνουν στο “μικροσκόπιο”. Όπως λένε, όμως, έμπειρα στελέχη των ελεγκτικών υπηρεσιών, η επεξεργασία αυτών των δεδομένων απαιτεί χρόνο και κυρίως “χέρια”, έτσι ώστε να “δέσουν” οι υποθέσεις. Από την Πρωτοχρονιά αυτό θα αλλάξει.

Όπως προβλέπει Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, η 1η Ιανουαρίου του 2024 φέρνει την ενεργοποίηση της λειτουργίας του «Συστήματος Αυτοματοποιημένου Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας» το οποίο θα αξιοποιεί τα δεδομένα του Αρχείου Χρηματοπιστωτικών Προϊόντων και Αναλυτικών Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών και στόχο θα έχει την ταχεία λήψη και επεξεργασία στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν σε ελεγχόμενα πρόσωπα, κατά τρόπο τυποποιημένο και ενιαίο.

Στόχος- τι άλλο;- να καταστεί ταχύτερος και αποτελεσματικότερος ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης και συνεπώς αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη η φορολογική ελεγκτική διαδικασία, με τελικό σκοπό την περιστολή της φοροδιαφυγής, την προαγωγή του δημοσίου συμφέροντος και την εμπέδωση της φορολογικής δικαιοσύνης. Με λίγα λόγια, όλη η διαδικασία της υποβολής αιτημάτων και πολύ περισσότερο της αποστολής κι επεξεργασίας αυτών των πολύτιμων στοιχείων, θα γίνεται αυτοματοποιημένα, έτσι ώστε να σημαίνει συναγερμός φοροδιαφυγής χωρίς καθυστέρηση.

Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα

Μέσω του νέου συστήματος (Bank Account Nexus Crosscheck APPplication) θα συλλέγονται και θα αξιοποιούνται τα δεδομένα του Αρχείου Χρηματοπιστωτικών Προϊόντων και Αναλυτικών Χρηματοπιστωτικών Συναλλαγών, των κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών, λογαριασμών πληρωμών και λοιπών χρηματοοικονομικών προϊόντων και αναλυτικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών των ΑΦΜ για τα οποία έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου στο ΟΠΣ ELENXIS.

Επί της ουσίας θα περνάνε από “κόσκινο” τα πάντα: 

• Καταθετικός λογαριασμός πρώτης ζήτησης
• Καταθετικός προθεσμιακός
• Χορηγητικός
• Επενδυτικός (Παντός είδους χαρτοφυλάκια επενδυτικών προϊόντων και αξιογράφων, όπως αμοιβαία κεφάλαια, ομόλογα, μετοχές, τραπεζοασφάλιστρα, παράγωγα, Repos κ.λπ.)
• Άλλος
• Πιστωτική Κάρτα
• Τραπεζική Θυρίδα
• Λογαριασμός Πληρωμών
• Προπληρωμένη κάρτα (prepaid)
• Ηλεκτρονικό πορτοφόλι

Το BANCAPP σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, θα επιταχύνει τη διαδικασία του ελέγχου, προσδιορίζοντας την φορολογητέα ύλη κατ’ έτος, για κάθε ελεγχόμενο ΑΦΜ.

Είναι ενδεικτικό ότι κάθε αίτημα από την ΑΑΔΕ θα ελέγχεται έτσι ώστε να αποφεύγονται ερωτήματα που έχουν ήδη απαντηθεί στο παρελθόν και διατηρούνται στο BANCAPP. Αυτή η πρόσθετη λειτουργικότητα, μετασχηματίζει το ερώτημα, διασταυρώνοντας τις ημερομηνίες που έχουν ζητηθεί στο παρελθόν. Αν υπάρχει επικάλυψη, προωθείται αυτοματοποιημένα στις τράπεζες μόνο το μέρος του αιτήματος που αφορά νέες ημερομηνίες, ενώ ο χρήστης θα παίρνει απάντηση για το συνολικό αίτημα μέσω του BANCAPP!

Όσους γι’ αυτούς που σκέπτονται ότι οι τράπεζες μπορεί να καθυστερούν, το νέο σύστημα βάζει ασφυκτικές προθεσμίες: θα υποχρεούνται σε απάντηση και αποστολή των αρχείων εντός μόλι 2 εργάσιμων ημερών, με εξαίρεση στις περιπτώσεις που το αίτημα καταλαμβάνει ελεγχόμενο διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ετών, οπότε και η αποστολή των αιτούμενων αρχείων θα διενεργείται εντός 5 εργάσιμων ημερών.

Ο σχεδιασμός

Στόχος του ΥΠΕΘΟ είναι να εξασφαλιστούν τουλάχιστον 2 δισ ευρώ σε ετήσια βάση από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, μόλις ενεργοποιηθούν όλα τα ηλεκτρονικά “εργαλεία” και το στοίχημα είναι αν όντως με το νέο τρόπο φορολόγησης των επαγγελματιών, θα μπορέσουν να αποδεσμευθούν ελεγκτές, προκειμένου να πέσουν στη μάχη της μεγάλης φοροδιαφυγής.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι από ελέγχους πάμε καλά, αλλά οι εισπράξεις από βεβαιωμένους φόρους και πρόστιμα, μάλλον απέχουν από τις προσδοκίες. Όλες οι ελεγκτικές μονάδες είχαν ολοκληρώσει πάνω από 12.000 ελέγχους πριν μπει το Φθινόπωρο και οι μισοί από αυτούς αφορούν σε μεγάλες επιχειρήσεις και “έχοντες- κατέχοντες”, δηλαδή φορολογούμενους με μεγάλο πλούτο. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 65% του συνόλου των ελέγχων αφορούν σε φρέσκες υποθέσεις, δηλαδή των τελευταίων 3-4 ετών, οι οποίες χαρακτηρίζονται πιο αποδοτικές, αφού φόροι και πρόστιμα θεωρούνται εισπράξιμα.

Τα τελευταία στοιχεία έδειξαν ότι από τους ελέγχους σε μεγάλες επιχειρήσεις έχουν εισπραχθεί φέτος γύρω στα 33 εκ ευρώ (επί συνόλου 194 εκ ευρώ βεβαιωθέντων φόρων και προστίμων), από τους φορολογούμενους μεγάλου πλούτου περί τα 30 εκ ευρώ (100 εκ ευρώ οι βεβαιωθέντες φόροι και πρόστιμα) κι από τα νεοσύστατα Ελεγκτικά Κέντρα άλλα 20 εκ ευρώ (276 εκ ευρώ οι βεβαιωθέντες φόροι και πρόστιμα).