Ερευνα ΓΣΕΕ: Οι μισθοί στην Ελλάδα

Πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΕ σε συνεργασία με την  Alco έδειξε ότι μόνο 1  στους 3 εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα  καλύπτεται από κάποια μορφής συλλογικής σύμβασης.

Αλλά  και οι 205 επιχειρησιακές συμβάσεις που υπογράφηκαν στην Ελλάδα στο δεκάμηνο του 2024 καλύπτοντας πολύ μικρό ποσοστό εργαζομένων , δεν απέφεραν αυξήσεις πάνω από 2%.

Ωστόσο οι αυξήσεις του 2024 όπως διαπιστώνουν όλοι οι φορείς σε μέσους όρους ήταν σημαντικές.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ κατά 5,4% αυξήθηκαν οι μισθοί στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, με εξαίρεση τον πρωτογενή τομέα και τις δραστηριότητες νοικοκυριών, στο δ’ τρίμηνο του 2024 ενώ για το σύνολο του περασμένου έτους η αύξηση ήταν 4,6%.

Στο  ίδιο μήκος κύματος, το νέο Μεσοπρόθεσμο σχέδιο 2025-2028, προβλέπει ότι οι μισθοί θα αυξάνονται με ρυθμό 4,5%, ενώ και η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει αυξήσεις 5% κατ’ έτος.

Σε κάθε περίπτωση ο κυβερνητικός στόχος ο μέσος μισθός να φτάσει στα 1500 ευρώ το 2027 είναι ένα δύσκολο στοίχημα καθώς οι προβλέψεις του  προϋπολογισμού και της ΤτΕ πρέπει να περάσουν και στην πραγματική οικονομία. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος προϋποθέτει αυξήσεις κοντά στο 5,3%, δηλαδή η ετήσια αύξηση τα επόμενα τρία χρόνια  θα πρέπει να ξεπερνά τα 60 ευρώ.

Σε υψηλότερα επίπεδα κινούνται τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ , που δείχνουν ότι  το 2024 ο μέσος μισθός έφθασε κατά μέσο όρο τα 1.342 ( από 1251 το 2023)  καταγράφοντας αύξηση 7.2%. Το ενθαρρυντικό είναι ότι ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης διαμορφώθηκε  στα 1.476 ευρώ ( αύξηση 18%) καλλιεργώντας βάσιμες ελπίδες για μελλοντικές αυξήσεις. Μάλιστα  η ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας εκτιμά ότι ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης θα ξεπεράσει τα 1500 ευρώ εντός του 2025.

Όπως ανέφερε πρόσφατα η υπουργός εργασίας  Νίκη Κεραμέως  ένας στους δύο μισθωτούς λαμβάνει περισσότερα από 1000 ευρώ μηνιαίως ενώ 42 κλάδοι της οικονομίας χορηγούν μισθούς υψηλότερους από το μέσο μισθό ,έως 2.500 ευρώ.

Για παράδειγμα στον κλάδο των Χρηματοοικονομικών ο μέσος μισθός ανέρχεται σε  2.626  ευρώ και στην ενέργεια στα  2.490 ευρώ. , στον προγραμματισμό Η/Υ και παροχή συμβουλών 2.232 €  , στις δραστηριότητες  έρευνας και ανάπτυξης 2.108 €  και στη Φαρμακοβιομηχανία 2.050 €.

Και πάλι όμως ο «χάρτης» των μισθών έχει διαφοροποιήσεις ανάλογα  με τον κλάδο και το με το μέγεθος της επιχείρησης.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της  ΕΡΓΑΝΗ οι περισσότεροι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα (462.644) λαμβάνουν αμοιβές 1.001-1.200  ευρώ ενώ 357.832 μισθωτοί αμείβονται με 901-.1000 ευρώ. Μόνο 98.000 εργαζόμενοι παίρνουν μισθό πάνω από 3.000 ενώ 239.000 που προφανώς εργάζονται με μερική απασχόληση λαμβάνουν έως 500 ευρώ μηνιαίως.

Μάλιστα , στις μικρές επιχειρήσεις  κάτω των 10 ατόμων ,όπως αναφέρει στην έκθεσή του το ΙΟΒΕ, ο μέσος μισθός ήταν €1.099 το 2024.

Την ίδια ώρα στην έκθεσή της για τον κατώτατο μισθό η Τράπεζα της Ελλάδος , επισημαίνει  ότι σημειώθηκε αύξηση  των θέσεων εργασίας στα κλιμάκια μηνιαίων αποδοχών 901-1.000 και 1.001-1.200 ευρώ. Αυτό ενδεχομένως είναι μία ένδειξη στενότητας στην αγορά εργασίας, η οποία αντιδρά με μείωση των ευέλικτων μορφών εργασίας και με αυξήσεις μισθών πέραν του κατώτατου για την εξεύρεση εργατικού δυναμικού.

Με την επεξεργασία των ίδιων στοιχείων η ΤτΕ διαπιστώνει πως η διάχυση της αύξησης φτάνει περίπου, έως το επίπεδο των 1.350 ευρώ. Από εκεί και πάνω οι μισθοί δεν επηρεάζονται καθόλου από την αύξηση του κατώτατου ή επηρεάζονται ελάχιστα.

Δηλαδή σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024 η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 6,4%, επηρέασε τους υψηλότερους μισθούς ως εξής :

• εργαζόμενοι με μισθό από 1.000 ευρώ έως 1.100 ευρώ, έλαβαν κατά μέσο όρο, αυξήσεις της τάξης του 2,8%,
• εργαζόμενοι με μισθό από 1.100 έως 1.200 ευρώ έλαβαν μέση αύξηση 1,4% και
• εργαζόμενοι με μισθό από 1.200 έως 1.300 ευρώ, μόλις 1,1%.

Άλλη μια έκθεση της Eurobank τονίζει ότι ο πληθωρισμός ροκανίζει τις αυξήσεις καθώς  στο σύνολο της 5ετίας 2020-2024 οι ονομαστικές αμοιβές ανά απασχολούμενο καταγράφουν σωρευτική αύξηση 13,2%, ενώ ο πληθωρισμός 16,1%

Σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, όπως αναφέρει η έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, το  2023 στη χώρα μας το ύψος του μέσου ετήσιου προσαρμοσμένου μισθού πλήρους απασχόλησης ήταν 17.013 ευρώ, επίδοση που αποτελεί την τρίτη χαμηλότερη μεταξύ των 26 υπό εξέταση κρατών μελών της ΕΕ μετά τη Βουλγαρία και την Ουγγαρία.  Μάλιστα σε όρους PPS ( μονάδες αγοραστικής δύναμης )  το αντίστοιχο μέγεθος ανήλθε στην Ελλάδα σε 21.004, δηλαδή  στην τελευταία θέση της ΕΕ.

Από τα στοιχεία του Δείκτη Μισθολογικού Κόστους της Eurostat φαίνεται ότι οι κλάδοι που έχουν τη μεγαλύτερη κάλυψη μισθωτών με συλλογικές συμβάσεις εμφανίζουν μεγαλύτερη αύξηση αμοιβών σε σχέση με το σύνολο της οικονομίας, όπως ο τουρισμός και ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Για το 2023, χρονολογία που υπάρχουν τα τελευταία επίσημα διαθέσιμα στοιχεία, οι μισθοί και τα ημερομίσθια στον κλάδο του τουρισμού αυξήθηκαν κατά 17,2% και στο χρηματοπιστωτικό τομέα κατά 11,6%, τομείς όπου υπήρχαν σε ισχύ ΣΣΕ, ενώ για το σύνολο της επιχειρηματικής οικονομίας αυξήθηκαν κατά 8,1%, δηλαδή λιγότερο.

Η ηγεσία του υπουργείου εργασίας μελετά παρεμβάσεις  στο πεδίο των Συλλογικών Διαπραγματεύσεων ,με την κατάρτιση οδικού χάρτη προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές διαπραγματεύσεις. Άλλωστε και η   κοινοτική οδηγία που ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο θέτει στόχο να αυξηθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις στο 80%. Στην Ελλάδα το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από σύμβαση κυμαίνεται  στο 25% έως 30%.