Ένα στα 4 νοικοκυριά δεν μπορεί να πληρώσει ενοίκιο – Ένας στους 4 Έλληνες σε κίνδυνο φτώχειας

Η στεγαστική κρίση έχει γιγαντωθεί αγγίζοντας πλέον όχι μόνο τον φτωχό πληθυσμό, αλλά και τη «μεσαία τάξη». Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, διαπιστώνεται κυρίως η οικονομική αδυναμία του πληθυσμού να αντικαταστήσουν τα φθαρμένα έπιπλα (52,6%), να πληρώσουν το ενοίκιο ή δόση δανείου ή πάγιους λογαριασμούς (47,3%), να καλύψουν έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες (44,3%) και να πληρώσουν για μια εβδομάδα διακοπών (43,1%). Όμως και το ποσοστό του μη φτωχού πληθυσμού έχει το ίδιο πρόβλημα, καθώς φθάνει στο 39,8%. Δηλαδή 4 στα 10 νοικοκυριά με μεσαία εισοδήματα.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, η δυσκολία πληρωμής του ενοικίου για την κατοικία ή της δόσης δανείου κύριας κατοικίας επιβάρυνε το 43,5% του φτωχού πληθυσμού το 2023, ενώ όσο αφορά τον μη φτωχό πληθυσμό το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε στο 21,9%.

Στο σύνολο του πληθυσμού (φτωχά και μη φτωχά νοικοκυριά) ένας στους 4 (ποσοστό 26%) δυσκολεύεται να πληρώσει το ενοίκιο για το σπίτι που μένει ή τη δόση του δανείου για την κύρια κατοικία του. Δεδομένου ότι μόνο στην Αττική η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης το πρώτο τρίμηνο του 2024 έχει πλέον αγγίξει τα 9,6 ευρώ ανά τ.μ., ήτοι 11,6% υψηλότερη σε σχέση με πριν από ένα χρόνο, η δυσκολία πληρωμής ενοικίων συνεχίζεται και εφέτος.

Το ποσοστό του πληθυσμού που δηλώνει επιβάρυνση από το κόστος στέγασης ανέρχεται σε 28,5%, ενώ το ποσοστό για τον φτωχό και για τον μη φτωχό πληθυσμό είναι 86,3% και 15,1%, αντίστοιχα. Ας σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα από την επιβάρυνση του κόστους στέγασης έχουν οι ηλικιωμένες γυναίκες (+65 ετών) στον φτωχό πληθυσμό, αφού το δηλώνουν σε ποσοστό 90,1%.

Ένας στους τέσσερις σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού

Με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2023 της ΕΛΣΤΑΤ, o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 26,1% του πληθυσμού της Χώρας (2.658.400 άτομα), παρουσιάζοντας μείωση κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2022 (26,3%).

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ευρώπη 2030», αναφορικά με την καταπολέμηση της φτώχειας, έχει τεθεί ως στόχος «να μειωθούν κατά 15 εκατομμύρια τα άτομα που βρίσκονται ή που κινδυνεύουν να βρεθούν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό, εκ των οποίων τα 5 εκατομμύρια να είναι παιδιά», έως το έτος 2030.

Η μείωση του ποσοστού του κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (δείκτης που συντίθεται από τους επιμέρους δείκτες του κινδύνου φτώχειας, της υλικής και κοινωνικής στέρησης και της χαμηλής έντασης εργασίας) οφείλεται στη μείωση του ποσοστού του πληθυσμού σε χαμηλή ένταση εργασίας, σε 8,3% το 2023 από 9,5% το 2022.

Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερος στην περίπτωση των παιδιών ηλικίας 17 ετών και κάτω (28,1%), παραμένοντας σταθερός σε σχέση με το 2022.

Το ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών που διαβιεί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας υπολογίζεται σε 9,5% επί του συνόλου του πληθυσμού αυτής της ομάδας ηλικιών, εμφανίζοντας μείωση κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το έτος 2022. Το ποσοστό για τους άνδρες ανέρχεται σε 8,5% και για τις γυναίκες σε 10,6%.

Τι απαντούν τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας

Χθες η ΕΛΣΤΑΤ δημοσίευσε στοιχεία για την οικονομική ανισότητα και φτώχεια. Το 2022, έτος αναφοράς στο οποίο αναφέρονται τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ήταν χρονιά απροσδόκητης έκρηξης του πληθωρισμού λόγω του μεγάλου ενεργειακού σοκ που προκάλεσε σε παγκόσμιο επίπεδο η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Σε παλαιότερες περιόδους, σε παρόμοιες συνθήκες συνήθως είχαμε έκρηξη της εισοδηματικής ανισότητας και της φτώχειας στη χώρα μας. Λόγω των πολιτικών της κυβέρνησης – αύξηση κατώτατου μισθού, εισοδηματικές ενισχύσεις στα πλέον ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού, αναπτυξιακές πολιτικές που οδήγησαν σε μεγάλη μείωση της ανεργίας -αυτό απετράπη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, μεταξύ 2021 και 2022 η ανισότητα (δείκτης Gini από 31,4 σε 31,8) και το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας (από 18,8% σε 18,9%) αυξήθηκαν ανεπαίσθητα ενώ, αντίθετα, μικρή βελτίωση παρατηρείται στο ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (από 26,3% σε 26,1%). Το ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης προστάτεψαν τα πλέον ευάλωτα στρώματα του πληθυσμού αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι ανάμεσα στα δύο αυτά χρόνια η εισοδηματική μερίδα του φτωχότερου 25% του πληθυσμού αυξήθηκε λίγο (από 10,3% σε 10,4%) ενώ το λεγόμενο «χάσμα φτώχειας» που δείχνει πόσο φτωχοί είναι οι φτωχοί συμπολίτες μας μειώθηκε σημαντικά, από 23,8% σε 22,5%.

Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μια μετατόπιση των εργαζομένων σε υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια, όπως αποτυπώνεται και στο διάγραμμα.

Κατά συνέπεια, τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο έντονων πληθωριστικών πιέσεων και «ροκανίσματος» της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, πέτυχε υψηλή ανάπτυξη, αύξηση μισθών και μείωση της ανεργίας χωρίς διεύρυνση ανισοτήτων.

Συνεχίζουμε την ίδια επιτυχημένη οικονομική πολιτική, η οποία μέσα από την αύξηση της απασχόλησης και την αύξηση των μισθών, οδηγεί σε βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ελληνίδων και των Ελλήνων, και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.