Το Κέρας της Αμάλθειας

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ήταν το σύμβολο της ευημερίας και της ευδαιμονίας του ανθρώπου. Το αιώνιο σύμβολο της αφθονίας των αγαθών. Το Κέρας της Αμάλθειας αναφέρεται στο σπασμένο κέρατο του αίγαγρου ή της κατσίκας Αμάλθειας, τροφού του νεογέννητου Δία στην Κρήτη.

Ο Δίας ως νήπιο εκεί που έπαιζε κάποια μέρα από απροσεξία και επειδή δεν μπορούσε να ελέγξει τη θεϊκή του δύναμη, έσπασε το ένα κέρατο της Αμάλθειας. Αυτός λυπήθηκε πάρα πολύ και για να παρηγορήσει το ευλογημένο ζώο προίκισε το σπασμένο κέρας με μαγικές ιδιότητες. Αυτός που θα κατείχε το κέρατο, αρκούσε μόνο να κάνει μια ευχή και αμέσως εμφανίζονταν μπροστά του όλα τα καλά του κόσμου. Από τότε έμεινε γνωστό ως “Κέρας της Αμάλθειας” ή “Κέρας της Αφθονίας”.

Η θεά Ρέα, όταν επρόκειτο να γεννήσει το Δία, παρακάλεσε τους γονείς της, τη Γη και τον Ουρανό, να καταστρώσουν κάποιο σχέδιο, με το οποίο θα μπορούσε να διαφύγει κάπου μακριά, όταν θα γεννούσε το Δία, για να το γλιτώσει από τον Κρόνο, ο οποίος καταβρόχθιζε τα παιδιά του.

Έτσι, έστειλαν τη Ρέα στην πόλη Λύκτο της Κρήτης και απ’ εκεί σε σπηλιά (Δικταίο Άντρο) στο όρος Δίκτη ή στην Ίδη (Ιδαίο Άντρο), όπου γέννησε κρυφά το Δία. Όταν ο Κρόνος έμαθε τι συνέβη, ήλθε και ζήτησε να δει το παιδί. Η Ρέα, γνωρίζοντας τις προθέσεις του, τύλιξε σε μια προβιά ένα βράχο, τον έδωσε στον Κρόνο, ο οποίος αμέσως τον καταβρόχθισε, νομίζοντας ότι είναι ο Δίας. Αυτό το βράχο λέγεται ότι τον ξέρασε αργότερα και δημιουργήθηκε το όρος Παρνασσός.

Στη συνέχεια, η Ρέα έδωσε το νεογέννητο Δια στους εκεί Κουρήτες (βοσκούς), για να τον αναθρέψουν. Αυτοί κατά την περίοδο της ανατροφής του Δία….

Οταν έκλαιγε, κτυπούσαν τις ασπίδες και τα τύμπανά τους, για να καταπνίγουν τα κλάματα και τις φωνές του μωρού, ώστε να μην ακούγονται από τον πατέρα του τον Κρόνο και έλθει και το φάει. Οι Κουρήτες φρόντισαν, επίσης, ώστε ο Δίας να μεγαλώσει με ότι το καλύτερο.

Εξάλλου, οι κόρες του Κουρήτα Μελισσέα, η Ίδη και η Αδράστεια, τον τάιζαν με μέλι και βασιλικό πολτό, ενώ η Αμάλθεια (κατσίκα ή αίγαγρος) το θήλαζε με το γάλα της.

Λέγεται επίσης ότι ολόλευκα περιστέρια και ένας αετός κουβαλούσαν την αμβροσία και το νέκταρ. Συνάμα η νύμφη Ίδη του χάρισε και ένα παιχνίδι, μια κρυστάλλινη σφαίρα, που όταν την πετούσε ψηλά άφηνε λαμπρές πολύχρωμες γραμμές στον αέρα, όπως τα άστρα του ουρανού.

Σε μια άλλη εκδοχή του μύθου λέγεται ότι κάποια στιγμή ο Κρόνος, καθώς κυνηγούσε την Αμάλθεια για να της πάρει το Δία, έτρεχε γάλα από τούς μαστούς της, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ο αστρικός Γαλαξίας.

Και για την ετυμολογία η λέξη Αμάλθεια ( α= στερητικό + μάλθος= έλλειψη, στέρηση), σημαίνει τη μη στέρηση και κατά συνέπεια τη γενναιοδωρία (στην αγγλική γλώσσα απαντάται ως cornucopia, από τις λατινικές λέξεις cornu=κέρατο και copiae=αφθονία).

Σε κάποιο άλλο μύθο ο ήρωας Ηρακλής, γιος του Δία, μονομάχησε με τον κερασφόρο θεός-ποταμός Αχελώο για την καρδιά της Δηιάνειρας, που έγινε γυναίκα του αργότερα. Στην διάρκεια της πάλης ο Ηρακλής έσπασε το κέρατο του Αχελώου, που αναγνώρισε την ήττα του και εγκατέλειψε την διεκδίκηση της Δηιάνειρας.

Όμως, ο Αχελώος ζήτησε πίσω το κέρατό του, δίνοντας ως αντάλλαγμα στον Ηρακλή το Κέρας της Αμαλθείας, το οποίο είχε πάρει από την κόρη του Ωκεανού Αμάλθεια, και από το οποίο προέρχονταν αγαθά σε αφθονία, χυμοί, νέκταρ, μέλι και άλλα. Αργότερα, ο Ηρακλής με τη σειρά του έδωσε το κέρας της Αμάλθειας στους Καλυδωνίους και λατρεύτηκε ως θεός της γονιμότητας και της ευφορίας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με την ορθολογική διευθέτηση και τον έλεγχο των υδάτων. Εξάλλου, το Κέρας της Αμαλθείας το κρατά και ο Πλούτωνας στο χέρι του, καθώς ο Ηρακλής τον κουβαλά στην πλάτη του για να τον ανεβάσει στον επάνω κόσμο.

Όταν ο Δίας μεγάλωσε, διεκδίκησε την εξουσία από τον πατέρα του τον Κρόνο. Συγχρόνως, έπρεπε να αντιμετωπίσει τους Τιτάνες, που μαζί με τον Κρόνο κυβερνούσαν το σύμπαν. Τελικά, η Τιτανομαχία καταλήγει στην εκθρόνιση του Κρόνου και την επικράτηση του Δία και των αδελφών του, των θεών του Ολύμπου.

Σε αυτή τη μάχη ο Δίας χρειαζόταν μία κατάλληλη ασπίδα, άτρωτη και φοβερή στην όψη. Αυτή την ασπίδα την είχε κατασκευάσει ο Ήφαιστος από το δέρμα της Αμάλθειας, καθώς όταν η κατσίκα γέρασε και πέθανε, ο Δίας από ευγνωμοσύνη προς αυτήν την έκανε αστερισμό και το δέρμα της το έδωσε στον Ήφαιστο για να κατασκευάσει την παντοδύναμη ασπίδα του.

Αυτό την ασπίδα που ήταν αδιαπέραστη από τα βέλη, πάνω της ο Ήφαιστος προσάρτησε το κεφάλι της Γοργόνας ή Μέδουσας, που όποιος την αντίκριζε γινόταν πέτρα. Πολύ αργότερα, ο Δίας έδωσε την ασπίδα του, ή αλλιώς ‘’αιγίδα’’ (από τη λέξη αίγα = κατσίκα), στην κόρη του Αθηνά, θεά της σοφίας. Όποιος την κρατούσε ήταν προστατευμένος.

Γι’ αυτό σήμερα λέμε τη φράση “υπό την αιγίδα ….…” που σημαίνει “κάτω από την προστασία του…….”.

Αργότερα την ίδια ασπίδα είχε ο Δίας όταν διεκδίκησε την εξουσίας από τον πατέρα του τον Κρόνο, και να αντιμετωπίσει τους Τιτάνες, που μαζί με τον Κρόνο κυβερνούσαν το σύμπαν. Σύμφωνα με τον μύθο, η Τιτανομαχία κατέληξε στην επικράτηση του Δία και των αδελφών του, των θεών του Ολύμπου.