Τα Χανιά απέκτησαν ένα υπερσύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο

Ένα νέο υπερσύγχρονο και εντυπωσιακό Αρχαιολογικό Μουσείο, αντάξιο της πλούσιας ιστορίας τους, απέκτησαν τα Χανιά, μετά από πολυετείς προσπάθειες. Το νέο επιβλητικό κτήριο, επί της οδού Σκρα, στη Χαλέπα, άνοιξε τις πύλες του σήμερα στο κοινό, για πρώτη φορά, με τον υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Αριστείδη Μπαλτά, αλλά και τον υπουργό Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Γιώργο Σταθάκη να παραβρίσκονται στα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης, με θέμα «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων από τον 19ο στον 21ο αιώνα: μία περιπετειώδης πορεία στον χώρο και στον χρόνο».

«Το να εγκαινιάζεται ένα μουσείο είναι σαν να ανοίγει μια διπλή πόρτα, μια πόρτα από το παρελθόν βεβαίως, με αυτά που παρουσιάζει το μουσείο, αλλά και μια πόρτα στο μέλλον, γιατί οι επισκέπτες και αυτοί που θα δουλέψουν το μουσείο έχουν κάτι να πουν και να κάνουν για το μέλλον αυτού του τόπου και κάτι να κάνουν για το μέλλον αυτού του τόπου. Το να εγκαινιάσεις ένα μουσείο σε μια πόλη σαν τα Χανιά είναι διπλή χαρά, διότι τα Χανιά, όπως ξέρετε, είναι μία από τις κοιτίδες του ελληνικού πολιτισμού, κέντρο επισκέψεων όχι μόνο των ξένων, των τουριστών, αλλά και των Ελλήνων και ένα κτήριο σαν και αυτό υπόσχεται να βοηθήσει τα Χανιά να προχωρήσουν ακόμη πιο πολύ», επεσήμανε σε δηλώσεις του ο κ. Μπαλτάς.

Και πρόσθεσε: «Το μουσείο -όπως ξέρετε- σήμερα ανοίγει μεν, αλλά ανοίγει με μια προσωρινή έκθεση. Το κύριο υλικό δεν έχει έρθει ακόμα. Η επόμενη φάση του ΕΣΠΑ θα είναι να ολοκληρωθεί η μεταφορά όλου του αρχαιολογικού υλικού στο μουσείο, έτσι ώστε να γίνει πλήρες το μουσείο. Θέλει ακόμα τον χρόνο του. Είναι εξασφαλισμένη η διαδικασία, με την οποία θα γίνει αυτό, άρα είμαστε σίγουροι ότι σχετικά σύντομα θα έχουμε ένα πλήρες μουσείο εδώ».

Η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρία Βλαζάκη – Ανδρεαδάκη -η οποία ως προϊσταμένη της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες, επί σειρά ετών, για την κατασκευή ενός νέου μουσείου στα Χανιά- τόνισε ότι«είναι βαθιά η συγκίνηση σήμερα. Συμπληρωματικά σε όσα είπε ο κ. Υπουργός μπορώ να πω ότι σήμερα δείχνουμε στους Χανιώτες, στον τόπο και σε όσους έχουν έρθει από μακρύτερα, ποιο θα είναι το μουσείο των Χανίων στο μέλλον. Σήμερα τέλειωσε το κτήριο και στην επόμενη φάση θα τελειώσει και η ίδια η έκθεση, ώστε να είναι ένα μουσείο αντάξιο της ιστορίας και της αρχαιολογίας του τόπου. Ήθελα να πω απλώς ότι το να πιστεύουμε σε οράματα και να παλεύουμε όλοι μαζί να γίνουν πραγματικότητα το βλέπουμε χειροπιαστά εδώ. Χρειάζεται απλώς πολλή υπομονή και επιμονή».

Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, Δρ. Ελένη Παπαδοπούλου σημείωσε ότι «είναι πολύ μεγάλη χαρά σήμερα, γιατί ένα όραμα που είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν, από την τότε προϊσταμένη της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη και νυν γενική γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού υλοποιείται, παίρνει σαρκά και οστά, παίρνει μορφή, ανοίγει στο κοινό, για να το δει, να το γνωρίσει, να το αγκαλιάσει και να επισκεφθεί την περιοδική έκθεση που έχουμε μέσα σε αυτό το κτήριο και ουσιαστικά μας ταξιδεύει από την ίδρυση της πρώτης συλλογής του Αρχαιολογικού Μουσείου, από το 1900 π.Χ. περίπου και μέσα σε μία διάρκεια 100 ετών μέχρι σήμερα μας δείχνει την τύχη και την πορεία που ακολουθεί, λίγο – πολύ, τις τύχες του τόπου μας. Ελπίζω ότι σύντομα, εντασσόμενοι στην επόμενη προγραμματική περίοδο 2014 – 2020, θα μπορέσουμε, πλέον, να υλοποιήσουμε τη μόνιμη έκθεση, τη μεταφορά των αρχαιοτήτων από το παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο και από τις αποθήκες, ώστε να αποδοθεί στο χανιώτικο κοινό και στο διεθνές κοινό ένα σύγχρονο και λειτουργικό μουσείο».

Χαιρετισμούς απηύθυναν ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων, Απόστολος Βουλγαράκης και ο δήμαρχος Χανίων, Τάσος Βάμβουκας.

ΤΟ ΝΕΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων οικοδομήθηκε στην ιστορική περιοχή της Χαλέπας και συγκεκριμένη δυτικά της οδού Σκρα, σε οικόπεδο 11,5 στρεμμάτων.

Επί Κρητικής Πολιτείας στον χώρο αυτό μεταφέρθηκε το ρωσικό Προξενείο, το οποίο περέμεινε έως και το 1913. Στεγάστηκε σε προϋπάρχον διώροφο κτήριο με μεγάλη αυλή που δέσποζε στην κορυφή χαμηλού υψώματος, δυτικά του ναού της Αγίας Μαγδαληνής.

Στη συνέχεια, το συγκεκριμένο κτήριο, αφού μετασκευάστηκε, στέγασε το ελληνικό στρατιωτικό νοσοκομείο και μετέπειτα το διοικητήριο τουστρατοπέδου «Χατζηδάκη». Η μεγάλη αυλή του οικοπέδου φιλοξένησε τους χώρους στρατωνισμού. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 μέρος του κτηρίου καταστράφηκε από πυρκαγιά. Έκτοτε, χρησιμοποιήθηκε από τις «Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως» (ΜΟΜΑ) έως και το 1992, οπότε η διαχείρισή του περιήλθε στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου.

Στο πλαίσιο της εξεύρεσης μεταλύτερου χώρου για τη μεταστέγαση του Αρχαιολογικού Μουσείου, το οικόπεδο αυτό θεωρήθηκε ως το πλέον ενδεδειγμένο. Η μεγάλη του έκταση και η θέση του στη συνοικία της Χαλέπας -η οποία κατείχε πάντα ιδιαίτερη πολιτισμική βαρύτητα στην εξέλιξη της πόλης των Χανίων- κρίθηκε ότι το καθιστούσαν κατάλληλο για να υποδεχθεί τις εγκαταστάσεις και τις δραστηριότητες του νέου Μουσείου.

Ως κέντρο πολιτικών και διπλωματικών ζυμώσεων από τα μέσα του 19ου έως και τις αρχές του 20ού αιώνα, στο προάστιο της Χαλέπας ανεγέρθηκαν εντυπωσιακές ιδιωτικές επαύλεις, που αργότερα στέγασαν τα προξενεία των τεσσάρων «Προστάτιδων Δυνάμεων», το αρχηγείο των Διεθνών στρατευμάτων, διεθνείς λέσχες, το ανάκτορο του Ύπατου Αρμοστή και την κατοικία του Ελευθέριου Βενιζέλου. Σήμερα, πολλά από τα κτήρια αυτά έχουν ανακαινισθεί και ορισμένα αποτελούν τις έδρες ιδρυμάτων.

Το 1996, το οικόπεδο παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και το 2005, με κλειστό διαγωνισμό, επιλέχθηκε για το νέο κτήριο η προμελέτη του αρχιτέκτονα Θεοφάνη Μπομπότη και των συνεργατών του. Η συνολική αρχιτεκτονική πρόταση ολοκληρώνεται μέσα από τη σύνθεση δύο διακριτών γραμμικών μονολιθικών όγκων που αναδύονται από τη γη. Πρόκειται για συμβολική αναφορά στα στοιχεία του πολιτισμού που βρίσκονται κάτω από την επιφάνειά της, αλλά συγχρόνως και μία βιοκλιματική επιλογή, με την καλύτερη δυνατή προσαρμογή του κτίσματος στο έντονα επικλινές οικόπεδο. Ο προϋπολογισμός του έργου ανήλθε σε 18 εκατ. ευρώ περίπου.

Η ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, Δρ. Ελένη Παπαδοπούλου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην περιοδική έκθεση, τονίζοντας ότι συνδέεται οργανικά με την «Εκπόνηση της μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης για τη μόνιμη έκθεση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων», έργο ενταγμένο στο ΕΣΠΑ 2007 – 2013, «το οποίο υλοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων με την αμέριστη υποστήριξη της Ειδικής Υπηρεσίας Τομέα Πολιτισμού, των προϊσταμένων Κοσμά Σιδηροπούλου και Παναγιώτη Νταή και των έμπειρων στελεχών της».

Η κα Παπαδοπούλου σημείωσε ότι «η σύλληψη και η οργάνωσή της αποδίδουν ένα ιδιαίτερα δύσκολο και σύνθετο εγχείρημα, καθώς έπρεπε να διαμορφωθεί, στο νέο κτήριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων, που δεν λειτουργεί ακόμη, μία ολοκληρωμένη, ελκυστική και συγχρόνως χωρίς αρχαία αντικείμενα, έκθεση. Στόχος της περιοδικής έκθεσης είναι η παρουσίαση της διαδρομής του Μουσείου Χανίων από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Η πορεία αυτή, που ακολουθεί τις ιστορικές τύχες του τόπου μας, στοιχειοθετείται και αναδύεται αφενός μέσα από την ‘ανασκαφή’ πληθώρας αρχειακού και φωτογραφικού υλικού, αφετέρου από την αξιοποίηση έντυπου υλικού, αντλημένου κυρίως από τον καθημερινό Τύπο, σε περίοδο τουλάχιστον 100 χρόνων».

Η ίδια ανέφερε ότι «η διεκπεραίωση και αξιοποίηση του μεγάλου όγκου αυτών των πληροφοριών πραγματοποιήθηκε με την εποπτεία και την ευθύνη της συναδέλφου αρχαιολόγου Κατερίνας Τζανακάκη συνεπικουρούμενης από την αρχαιολόγο Λουκία Φλεβάρη. Θερμές ευχαριστίες οφείλουμε στη Στέλλα Γεροντίδη – Βουρβαχάκη, η οποία μας παραχώρησε το πολύτιμο προσωπικό αρχείο του πατέρα της, Γεωργίου Γεροντάκη Γεροντίδη, φύλακα αρχαιοτήτων στο Μουσείο Χανίων την πολυτάραχη περίοδο 1941-1969. Ευχαριστώ από καρδιάς όλο το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων για την πολύτιμη βοήθειά του. Ο καθένας και η καθεμία χωριστά συνέβαλε στην άρτια διοργάνωση της παρούσας έκθεσης, δίνοντας λύσεις σε όσα προβλήματα ανέκυπταν».

Η κα Παπαδοπούλου σημείωσε, ακόμη, πως «ελπίζουμε ότι οι πτυχές της πολυκύμαντης και πολυσήμαντης ζωής του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων, που έρχονται στην επιφάνεια, θα ενισχύσουν το διαχρονικό μήνυμά του και θα αναδείξουν με τρόπο υπεύθυνο και δραστικό ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορικής μνήμης του τόπου προς όφελος όχι μόνο των συμπολιτών μας, αλλά και όσων θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν την έκθεση στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, που πιστεύουμε σύντομα να παραδοθεί στο κοινό. Ένα νέο Μουσείο που εδώ και αρκετά χρόνια οραματίστηκε η τότε προϊσταμένη της ΚΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και σήμερα γενική γραμματέας Πολιτισμού,Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, θέτοντας τη γόνιμη αφετηρία για την υλοποίησή του. Συντονισμένες και κοπιώδεις δράσεις, διαχειριστικές κα επιστημονικές, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, έχουν οδηγήσει στο ευτυχές αποτέλεσμα της δημιουργίας ενός σύγχρονου Μουσείου, κομβικού σημείου αναφοράς για την πολιτισμική ιστορία της Ελλάδας».