Ποιες εταιρείες διεκδικούν την παραχώρηση του ΒΟΑΚ

Υψηλό είναι το ενδιαφέρον που διατηρούν οι κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας για την κατασκευή και εκμετάλλευση του μεγάλου τμήματος του ΒΟΑΚ, Χανιά-Ηράκλειο, προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ.

Προσφορές έχουν καταθέσει η Άκτωρ Παραχωρήσεις με τη Μυτιληναίος, η Avax με δύο γαλλικές εταιρείες, την Egis Project και το επενδυτικό fund Meridiam, και αυτόνομη προσφορά η ΓΕΚ Τέρνα.

Για τη Μυτιληναίος η ανάληψη του έργου θεωρείται σημαντική, καθώς ο όμιλος δεν διαθέτει προσώρας καμία παραχώρηση, έχοντας μάλιστα συστήσει θυγατρική εταιρεία για τη δραστηριοποίησή της στον κλάδο των παραχωρήσεων, τη M-Παραχωρήσεις. Εξίσου σημαντική θεωρείται και η απόκτηση της συγκεκριμένης παραχώρησης από τον όμιλο Άβαξ, που θα διευρύνει την παρουσία του στον κλάδο των παραχωρήσεων, ενώ θα εκτοξεύσει και το ανεκτέλεστο των υπογεγραμμένων συμβάσεών του. Τέλος, η ανάληψη του έργου κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για τον όμιλο ΓΕΚ Τέρνα, καθώς θέλει να “κουμπώσει” το τμήμα αυτό με το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι.

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα που θα κατασκευαστούν στη χώρα μας, αν και πολλά είναι τα ερωτηματικά που υπάρχουν τόσο για το κόστος του έργου και την εύρεση του αναγκαίου εργατικού δυναμικού για την υλοποίησή του όσο και για τους όρους της παραχώρησης, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τα διόδια που προβλέπονται στη σύμβαση.

Το τμήμα Χανιά-Χερσόνησος θα είναι ένας αυτοκινητόδρομος με διόδια, μήκους περίπου 163 χλμ., που θα περιλαμβάνει 26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους περίπου 34 χλμ., 10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος, 20 νέους ανισόπεδους κόμβους και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου.

“Το έργο είναι τόσο μεγάλο, που ακόμα και αν όλες οι εταιρείες του εγχώριου κατασκευαστικού κλάδου το αναλάβουν, είναι αρκετά δύσκολο να “βγει””, τονίζουν στο Capital.gr στελέχη της κατασκευαστικής αγοράς, ενώ για την κατασκευή του απαιτείται μεγάλος αριθμός εργατικού δυναμικού, το οποίο στην παρούσα φάση, και με δεδομένο ότι πολλά έργα έχουν ξεκινήσει, είναι δύσκολο να βρεθεί.

Αναφορικά με το κόστος του έργου, η χρηματοδότησή του θα προέλθει από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια. Το Δημόσιο έχει φροντίσει να καλύψει κατά 800 εκατ. ευρώ το έργο. Τα 600 εκατ. ευρώ θα είναι από το ΕΣΠΑ 2021-2027 και τα υπόλοιπα 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ τα υπόλοιπα χρήματα καλείται να τα καλύψει ο παραχωρησιούχος.

Στελέχη της κατασκευαστικής αγοράς τονίζουν ότι τα χρήματα που έχουν εξασφαλιστεί για το έργο δεν επαρκούν, με δεδομένη και την αύξηση του κατασκευαστικού κόστους, και, από την άλλη πλευρά, το κόστος που καλείται να καλύψει ο παραχωρησιούχος υπό τη δεδομένη χρηματοοικονομική κατάσταση είναι μεγάλο.

Να σημειωθεί ότι στον ΒΟΑΚ προβλέπονται τα λεγόμενα “σκιώδη” διόδια. Αυτό σημαίνει ότι το Δημόσιο θα επιδοτεί μέρος των διοδίων. Δηλαδή ο χρήστης του οδικού άξονα θα πληρώνει το αντίτιμο των διοδίων που αντιστοιχεί και στους υπόλοιπους αυτοκινητοδρόμους (0,063 ευρώ ανά χλμ.), ενώ το Δημόσιο θα επιδοτεί τον παραχωρησιούχο με τα “σκιώδη” διόδια, το ύψος των οποίων θα καθοριστεί στη διαγωνιστική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Πώς προχωρούν τα υπόλοιπα τμήματα

Τον περασμένο Απρίλιο υπεγράφη και η σύμβαση του δεύτερου από τα τρία τμήματα του ΒΟΑΚ, του Χερσόνησος-Νεάπολη. Το έργο κατασκευάζεται από το σχήμα Τέρνα – Άκτωρ Παραχωρήσεις – Ιntrakat, με σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, και είναι μήκους 22,5 χλμ. Το κόστος του έργου με τον ΦΠΑ αγγίζει τα 360 εκατ. ευρώ.

Αντικείμενο της σύμβασης μέσω ΣΔΙΤ είναι η εκτέλεση του έργου “Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης – Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του τμήματος “Χερσόνησος – Νεάπολη”, με Σ.Δ.Ι.Τ.”. Η αποπληρωμή του τελικού ποσού θα γίνεται με σταθερές πληρωμές διαθεσιμότητας από το Ελληνικό Δημόσιο για χρονικό διάστημα 30 ετών.

Στο πλαίσιο της σύμβασης σύμπραξης, ο Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης (ΙΦΣ) καλείται να αναλάβει την εκπόνηση του συνόλου των απαιτούμενων μελετών για την κατασκευή του έργου, με βάση τις ήδη υφιστάμενες μελέτες, τον οριστικό σχεδιασμό του έργου που θα προκύψει κατά τη διαδικασία ανάθεσης και την περιβαλλοντική αδειοδότησή του. Επίσης, την κατασκευή του συνόλου των εργασιών οι οποίες προβλέπονται στις μελέτες του κατασκευαστικού σχεδιασμού του έργου, καθώς και εργασίες συντήρησης και αναβάθμισης των κατασκευασμένων τμημάτων, που θα ενταχθούν στον οριστικό σχεδιασμό. Τη χρηματοδότηση του έργου, όπως θα προκύψει βάσει του οριστικού σχεδιασμού, και επίσης τη συντήρηση-λειτουργία του οδικού τμήματος “Χερσόνησος – Νεάπολη”, όπως αυτό θα προβλέπεται στον οριστικό σχεδιασμό, για όλη τη διάρκεια της σύμπραξης.

Τον Σεπτέμβριο του 2022 η Άκτωρ υπέγραψε τη σύμβαση για την κατασκευή του τμήματος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος. Το έργο, προϋπολογισμού 169 εκατ. ευρώ, αποτελεί μέρος του συνολικού Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, που θα διασυνδέσει την Κρήτη από τον Κίσσαμο έως τη Σητεία, με συνολικό μήκος 300 χιλιομέτρων περίπου. Η κατασκευή του νέου αυτού τμήματος, με μήκος περί τα 14,5 χλμ., συμπληρώνει ολοκληρωτικά τον αυτοκινητόδρομο, ενώ ταυτόχρονα τον μετατρέπει σε κλειστό οδικό άξονα με τη βελτίωση και διαπλάτυνση του υφιστάμενου τμήματος Νεάπολη – Άγ. Νικόλαος.

Να σημειωθεί ότι ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης αποτελεί ένα υψίστης σημασίας έργο, καθώς με την ολοκλήρωση της κατασκευής του αναμένεται να επιτευχθεί σημαντική μείωση των ατυχημάτων που βαρύνουν τον σημερινό άξονα, ιδίως με θανατηφόρα ατυχήματα και σοβαρούς τραυματισμούς. Επίσης, αναμένεται να επιτευχθεί σημαντική μείωση στον χρόνο των μετακινήσεων μεταξύ των κύριων πόλων του βόρειου μετώπου της Κρήτης στο επιθυμητό επίπεδο, βελτίωση της άνεσης των μετακινήσεων, προσφέροντας καλύτερο και ελκυστικότερο επίπεδο συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης στους χρήστες και, επίσης, μείωση κόστους μεταφοράς των εμπορευμάτων και προϊόντων στο συνολικό οδικό δίκτυο της Κρήτης, του οποίου αποτελεί τον κορμό.