Κρήτη: Ερευνητικές γεωτρήσεις το 2025-2026 και έναρξη παραγωγής το 2029

Η επιτυχής επανεκτίμηση και επιτάχυνση του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα δημιουργεί προσδοκίες για σημαντικά θετικές εξελίξεις για την Εταιρεία και τον όμιλο (ΕΔΕΥΕΠ), που θα μπορούσαν να λάβουν χώρα μετά την εκτέλεση των πρώτων διερευνητικών γεωτρήσεων στην περίοδο 2024-2026».

Αυτό αναφέρεται στην έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΔΕΥΕΠ, στο πλαίσιο των οικονομικών καταστάσεων για τη χρήση του 2022, δίνοντας ένα σαφές στίγμα των όσων έρχονται στο πεδίο της έρευνας και εκμετάλλευσης νέων πιθανολογούμενων κοιτασμάτων στη χώρα μας.

Τη βασιμότητα των οποίων επαναβεβαίωσε και χθες ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας Αριστοφάνης Στεφάτος. Μιλώντας στο συνέδριο «Ενεργειακή Ασφάλεια και Πράσινη Ανάπτυξη» που διοργανώνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τόνισε, μεταξύ άλλων, πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις «τα δυνητικά κοιτάσματα είναι σημαντικά» και ότι «πρόκειται για ένα εγχείρημα με ευρωπαϊκό ενδιαφέρον που ξεπερνά τις δικές μας ανάγκες».

Ασφαλώς, αν και έχουν ολοκληρωθεί τα ερευνητικά προγράμματα, τώρα αναμένεται οι επενδυτές να αναλύσουν τα δεδομένα και να αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε ερευνητικές γεωτρήσεις.

Πάντως, από τις εκτιμήσεις της διοίκησης της ΕΔΕΥΕΠ εκπέμπονται αισιόδοξα μηνύματα. Για αυτό και στις οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνεται αναλυτικό χρονοδιάγραμμα με βάση το οποίο προβλέπεται ότι στα Ιωάννινα θα μπορούσε να ξεκινήσει η παραγωγή την περίοδο 2025-2026, ενώ για τα άλλα «οικόπεδα», όπως η «περιοχή 2», το Ιόνιο και το «Μπλοκ 10», εάν όλα πάνε καλά ,η παραγωγή θα μπορούσε να ξεκινήσει περί το 2028.

Όσον αφορά τις πολλά υποσχόμενες περιοχές της Δυτικής και Νοτιοδυτικής Κρήτης, οι ερευνητικές γεωτρήσεις αναμένονται το 2025-2026, και ανάλογα με τα αποτελέσματα, η ανάπτυξη των κοιτασμάτων μέχρι το 2028 και η έναρξη της παραγωγής το 2029.

Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι «οι εξελίξεις στην κατεύθυνση της εξερεύνησης και παραγωγής δυνητικών εγχώριων κοιτασμάτων φυσικού αερίου δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση μετακίνηση από τις βασικές ενεργειακές προτεραιότητες που έχει θέση η χώρα μας, καθώς αναμένονται να έχουν θετικό αντίκτυπο αναβαθμίζοντας την Ελλάδα σε κέντρο ενεργειακού εφοδιασμού και η αναβάθμιση αυτή θα υποστηρίξει τη μετάβαση της σε ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου».

Και τούτο καθώς, όπως ξεκαθαρίζεται, «το φυσικό αέριο θα αποτελέσει καύσιμο γέφυρα για την σταθερότητα του ενεργειακού μίγματος και την ευστάθεια του ενεργειακού συστήματος, στηρίζοντας την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ και συμβάλλοντας τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΕΣΕΚ».

Η κρίση, «ιστορική ευκαιρία»

Παράλληλα, όμως, τονίζεται ότι η ΕΔΕΥΕΠ, έχοντας διαφοροποιήσει ριζικά τον επιχειρησιακό της σκοπό, αναλαμβάνοντας σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη ενεργειακών έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (υπεράκτια αιολικά πάρκα) και τον διαχειριστικό ρόλο για την υπόγεια γεωλογική αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, «κατάφερε να εξαλείψει πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους σε περίπτωση που οι εργασίες εξερεύνησης δεν στεφθούν με την απαιτούμενη επιτυχία».

Έτσι, επισημαίνεται πως «υπό τις παρούσες συνθήκες, εκτιμάται ότι η Ελλάδα, μπορεί να μετατρέψει την τρέχουσα ενεργειακή κρίση σε μια ιστορική ευκαιρία και να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης».

Υπό το πρίσμα αυτό βασική προτεραιότητα αποτελεί η εκπόνηση στρατηγικού επιχειρησιακού σχεδίου που θα συμπεριλάβει τον νέο διευρυμένο ρόλο της ΕΔΕΥΕΠ και θα εντοπίζει τις ανάγκες ενίσχυσης της προκειμένου να ανταποκριθεί με επιτυχία στο έργο της και να εκμεταλλευτεί τις νέες προοπτικές.

Τα καυτά μέτωπα και το έτος – «ορόσημο»

Όσον αφορά τα καυτά μέτωπα στην ευρύτερη περιοχή, τονίζεται ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 πυροδότησε μια σειρά εξελίξεων που επιδείνωσαν την ήδη πολύπλοκη ενεργειακή κρίση της Ευρώπης σε μια άνευ προηγουμένου κρίση ενεργειακής ασφάλειας.

«Η εκθετική αύξηση του κόστους της ενέργειας και η έντονη υπενθύμιση της ευπάθειας των αλυσίδων εφοδιασμού ενέργειας έχουν δημιουργήσει εκ νέου ώθηση για την επανεκτίμηση της ενεργειακής αυτάρκειας και του πώς μπορεί να εξισορροπηθεί το περίπλοκο ενεργειακό τρίλημμα. Δηλαδή πώς μπορεί να εξασφαλισθούν ταυτόχρονα προσιτές τιμές, μόνιμη τροφοδοσία και βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, διατηρώντας παράλληλα μια ομαλή μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο σύστημα πράσινης ενέργειας όπου οι ΑΠΕ διαδραματίζουν, ολοένα και περισσότερο, πρωταγωνιστικό ρόλο».

Προς αυτή την κατεύθυνση επισημαίνεται ότι «ευτυχώς, από τα μέσα του 2021, η Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει μια στρατηγική πορεία που τοποθέτησε τη χώρα μπροστά από την καμπύλη πολλών από αυτές τις εξελίξεις. Βασική συνιστώσα αυτής της στρατηγικής διαδρομής ήταν η ανανεωμένη ώθηση για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων της χώρας για έρευνα και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου».

Παράλληλα, το 2022 ήταν εξαιρετικά σημαντικό για την ίδια την ΕΔΕΥΕΠ που «υπέστη τον πιο σημαντικό μετασχηματισμό από την ίδρυση της».

Έτσι, έχει επεκτείνει την ιστορική της εστίαση από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, στη διαχείριση, δέσμευση και αποθήκευση αερίων θερμοκηπίου και διαδραματίζει ολοένα και περισσότερο ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της ανάπτυξης του υπεράκτιου αιολικού τομέα της χώρας.

Ακόμη, σε συνεργασία με άλλους φορείς εργάζεται για την προσέλκυση επενδυτών και τη δημιουργία ενός αυστηρότερου πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος και της θάλασσας «με αποτέλεσμα το ιστορικό επίτευγμα της ολοκλήρωσης 7 υπεράκτιων ερευνών από τα μέσα Ιανουαρίου 2022, έως τα μέσα Φεβρουαρίου 2023, με επενδυτές τις ExxonMobil, Helleniq Energy και Energean».

Κατά το Δ.Σ. της ΕΔΕΥΕΠ, το 2022 αποτέλεσε μια χρονιά- «ορόσημο» με την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί και τη Στρατηγική «Υδρογονάνθρακες 2.0».

Ανάμεσα στα σημαντικά γεγονότα της περσινής χρονιάς περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:

• H αναβάθμιση των έργων έρευνας υδρογονανθράκων σε έργα εθνικής σημασίας.

• Η ολοκλήρωση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 από τα ΕΛΠΕ της πρόσκτησης σεισμικών δεδομένων στις παραχωρήσεις «Ιόνιο» και «Περιοχή 10».

• H ανάληψη από την ExxonMobil τον Ιούλιο του 2022 ρόλου εντολοδόχου των δύο μεγαλύτερων υπεράκτιων περιοχών εξερεύνησης της Ελλάδας, «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» ενώ παράλληλα αύξησε το μερίδιό της στα μπλοκ από 40% σε 70% και ο Όμιλος ΕΛΠΕ από 20% σε 30%, μετά την αποχώρηση της TotalEnergies.

• Η σύμβαση μίσθωσης για τη χερσαία περιοχή των «Ιωαννίνων», που μετά από αίτηση του εντολοδόχου (Energean), πέρασε στη δεύτερη ερευνητική φάση.

• Τον Αύγουστο του 2022, υποβλήθηκε, από την Energean, η πρώτη αίτηση για έκδοση άδειας εξερεύνησης της περιοχής παραχώρησης του Πρίνου στη Καβάλα ως δυνητικού αποθηκευτικού χώρου αποθήκευσης CO2. Η εξερεύνηση της περιοχής αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα 22 μηνών (Ιούνιος 2024).

• Η πραγματοποίηση στα τέλη του έτους τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών στο Ιόνιο (Block 2, Block 10 και Ιόνιο) και στην Κρήτη (Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης), ανεβάζοντας έτσι το συνολικό αριθμό των σεισμικών ερευνών που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο 2022 σε 7. Στο Block 2 οι έρευνες αναβαθμίστηκαν από δισδιάστατες σε τρισδιάστατες, στα Block 10 και Ιόνιο η υλοποίηση των στόχων ολοκληρώθηκε νωρίτερα και από το προβλεπόμενο φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα, ενώ στα μπλοκ της Κρήτης διπλασιάστηκε ο αριθμός των αρχικά προβλεπόμενων σεισμικών δεδομένων, δίνοντας για πρώτη φορά στην ιστορία τόσο λεπτομερή εικόνα του υπεδάφους σε αυτή την πολλά υποσχόμενη αλλά, μέχρι τώρα, ελάχιστα ερευνηθείσα περιοχή.

• Η επιτυχής υπεράσπιση της θέσης του Ελληνικού Δημοσίου με απόρριψη της αίτησης ακύρωσης της ΣΜΠΕ ενώπιον του ΣτΕ, αναφορικά με τις έρευνες στις παραχωρήσεις της Κρήτης, όπου η ΕΔΕΥΕΠ άσκησε παρέμβαση υπέρ του κύρους της πράξης και συνέβαλλε καθοριστικά στην θετική έκβαση της υπόθεσης για το Δημόσιο.

Ρεκόρ ερευνών και επενδύσεων

Συμπερασματικά, σημειώνεται ότι στην περίοδο 2013-2021 υλοποιήθηκαν μόλις 2 ερευνητικές γεωφυσικές (σεισμικές) έρευνες, μια θαλάσσια (3D) στο Δυτικό Πατραϊκό κόλπο και μια χερσαία (2D) στο μπλοκ Ιωαννίνων. Από τον Ιανουάριο 2022 ως το Φεβρουάριο του 2023, υλοποιήθηκαν 7 θαλάσσιες έρευνες (τέσσερις 2D και τρεις 3D). Με την ολοκλήρωση των θαλάσσιων ερευνών επιτεύχθηκε η χαρτογράφηση του υπεδάφους σε έκταση μεγαλύτερη των 12.583 τετραγωνικών χιλιομέτρων, δηλαδή σε συνολική έκταση 10,9 φορές μεγαλύτερη της έκτασης που χαρτογραφήθηκε με τις δύο προηγούμενες έρευνες (1.152 τετρ. χλμ).

Το κόστος των θαλάσσιων ερευνών ανήλθε στα περίπου 52 εκατ. ευρώ, και ουσιαστικά το 2022 αποτελεί την χρονιά με το μεγαλύτερο ύψος επενδύσεων στο τομέα, υπερβαίνοντας κατά 30% το σύνολο των επενδύσεων της προηγούμενης καλύτερης χρονιάς (2019).

Επίσης, ο βαθμός υλοποίησης των επενδύσεων για εξερεύνηση υδρογονανθράκων ανήλθε για πρώτη φορά στο 97% επί του συνόλου των ετήσιων προϋπολογισμένων επενδύσεων όλων των επενδυτών, δηλαδή διπλασιασμένος σε σχέση με την καλύτερη προηγούμενη επίδοση (49% το 2016) είτε τριπλασιασμένος συγκριτικά με τη 2η καλύτερη χρονιά σε ύψος επενδύσεων (33% το 2019).

Σχετικά με την ανάπτυξη του Πρίνου, σημειώνεται ότι στα μέσα Νοεμβρίου 2022 ολοκληρώθηκε η επισκόπηση/αποτύπωση του πυθμένα της περιοχής εγκατάστασης 3 υποθαλάσσιων αγωγών και 1 καλωδίου πολλαπλών φορέων στον Κόλπο της Καβάλας που αφορά στις εργασίες ανάπτυξης του πεδίου Έψιλον. Ακόμη, σύμφωνα με την ενημέρωση που έχει λάβει η ΕΔΕΥΕΠ από τον Ανάδοχο (Energean), το πρώτο τρίμηνο του 2023 παραδόθηκαν στην Καβάλα οι πάσσαλοι βάσης (jacket piles) της νέας δορυφορικής εξέδρας Λάμδα και ξεκίνησαν οι εργασίες τοποθέτησης πασσάλων και αγωγών. Για το δεύτερο τρίμηνο του 2023 είχε προγραμματιστεί η ολοκλήρωση τοποθέτησης των πασσάλων βάσης και η συνέχιση των εργασιών.

Η διάρθρωση και τα οικονομικά αποτελέσματα

Υπενθυμίζεται ότι η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε. (ΕΔΕΥΕΠ Α.Ε.), έχει ως μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο (100%). Στον όμιλο περιλαμβάνεται ακόμη το 65% της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ενώ στις συγγενείς εταιρείες το 50% της Υ.Α.Φ.Α. Ποσειδών Α.Ε. (Κατασκευή & εκμετάλλευση υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Ιταλίας) και το 50% της ICGB AD (Ανάπτυξη, κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση του αγωγού φυσικού αερίου της ΙGB).

Όσον αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα του 2022 για τον όμιλο της ΕΔΕΥΕΠ ο κύκλος εργασιών (πωλήσεις) διαμορφώθηκε σε 2.950.646 ευρώ από 5.578.384 το 2021 και το τελικό αποτέλεσμα (μετά από φόρους) σε ζημίες 1.004.421 ευρώ, έναντι κερδών 1.951.753 ευρώ.

Αντίστοιχα, ο κύκλος εργασιών της Εταιρείας ανήλθε σε 2.118.061 ευρώ (βασικά έσοδα από στρεμματικές αποζημιώσεις και από εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη του προσωπικού βάσει συμβάσεων) έναντι 4.604.212 ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2021.

Όπως τονίζεται η μείωση των εσόδων από στρεμματικές αποζημιώσεις οφείλεται στις αποχωρήσεις αναδόχων από τις περιοχές Αιτωλοακαρνανίας, Άρτα-Πρέβεζα, ΒΔ Πελοπόννησος και Πατραϊκός.

Τα αποτελέσματα μετά από φόρους ανήλθαν σε κέρδη 173.830 ευρώ, έναντι 3.696.521 ευρώ.

Η απόκλιση αυτή του ακαθάριστου και καθαρού περιθωρίου κέρδους προκύπτει εξαιτίας της επίδρασης της αυξημένης συγκριτικής βάσης εσόδων από Training fees στο έτος 2021 καθώς και εξαιτίας της μείωσης των εσόδων το 2022 από τα surface fees καθώς και από τα training fees λόγω κυρίως της αποχώρησης των αναδόχων από ορισμένες περιοχές

Όσον αφορά τέλος το σύνολο του ενεργητικού, ανέρχεται σε 86.431.681 ευρώ.