Εφικτή και οικονομικά βιώσιμη η κατασκευή του αγωγού East Med μέσω Κρήτης

«Κλείδωσε» ο East Med! Ελλάδα, Κύπρος Ισραήλ και Ιταλία προωθούν τους σχεδιασμούς τους για τη δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού από το κοίτασμα Λεβιάθαν που βρίσκεται στην ΑΟΖ του Ισραήλ και μέσω Κρήτης μέχρι το Πρίντεζι της Ιταλίας.

Οι γενικοί διευθυντές των υπουργείων Ενέργειας των τεσσάρων χωρών, συναντήθηκαν στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες και συζήτησαν τους σχεδιασμούς για κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου, μήκους δύο χιλιάδων χιλιομέτρων, γνωστού ως EastMed. Ο οποίος θα μπορεί να συνδέσει το Λεβιάθαν με την Αφροδίτη, και ξεκινώντας από το Ισραήλ θα περνάει από Κύπρο και Ελλάδα μέσω Κρήτης και θα ενωθεί με τον αγωγό IGI, ο οποίος καταλήγει στην Ιταλία.

Στη συνάντηση συμφωνήθηκαν επίσης και διάφορα ζητήματα σχετικά με την επικείμενη σύνοδο των τεσσάρων υπουργών Ενέργειας, τον ερχόμενο μήνα, στο Ισραήλ, κατά την οποία αναμένεται να τεθούν επί τάπητος συγκεκριμένα βήματα για την προώθηση του σχεδίου, που έχει και την υποστήριξη της ΕΕ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πιθανότερη ημερομηνία για τη διεξαγωγή της διυπουργικής συνόδου είναι η 10η Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με τις πρώτες τεχνοκρατικές μελέτες, η δημιουργία του αγωγού είναι τεχνικά εφικτή και οικονομικά βιώσιμη. Εξάλλου, η μεγάλη γαλλική εταιρεία TOTAL, προετοιμάζεται να προχωρήσει σε γεώτρηση στο κυπριακό τεμάχιο “11”, που γειτνιάζει με το αιγυπτιακό κοίτασμα Ζοr, στο οποίο εντοπίστηκαν το 2015 οι μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου στη Μεσόγειο.

Επί τάπητος θα τεθούν οικονομικές και τεχνικές πλευρές του σχεδίου για τον αγωγό, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, θα οριστικοποιηθούν και οι λεπτομέρειες για την επικείμενη διάσκεψη σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας των τεσσάρων χωρών επί του θέματος, η οποία προγραμματίζεται να διεξαχθεί τον επόμενο μήνα στο Ισραήλ.

Θετικές εκτιμήσεις

Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει για το αν και κατά πόσο το έργο είναι βιώσιμο. Άλλωστε, εφόσον τελικά κατασκευαστεί, θα πρόκειται για το μεγαλύτερο υποθαλάσσιο αγωγό στον κόσμο, ο οποίος θα συνδέει τα ισραηλινά και κυπριακά κοιτάσματα με την ευρωπαϊκή αγορά, ακολουθώντας τη διαδρομή Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα κι από εκεί θα καταλήγει στις ιταλικές ακτές.

Η μελέτη που παρουσιάστηκε στη Γενική Διεύθυνση για την Ενέργεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την IGI Poseidon (στην οποία συμμετέχουν εξ ημισείας ΔΕΠΑ και Edison), διαπιστώνει ότι η κατασκευή του αγωγού θα κοστίσει περίπου 5,7 δισ. δολάρια, αρκετά λιγότερο από τις ανησυχίες που είχαν εκφραστεί αρχικά, και εκτιμά ότι ο αγωγός είναι τεχνικά εφικτός και εμπορικά βιώσιμος.

Έτσι, η προσοχή πλέον έχει στραφεί στο πως θα αντληθεί σημαντικό μέρος των απαιτούμενων για την υλοποίηση του έργου πόρων από την ΕΕ, ώστε ο αγωγός να υλοποιηθεί εντός χρονοδιαγράμματος και η λειτουργία του να ξεκινήσει το 2021, όπως προβλέπεται.

Όπως, άλλωστε, σημειώνεται και στην ανακοίνωση του ΥΠΕΝ μετά την τριμερή συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στις 8 Δεκεμβρίου ΥΠΕΝ «συνομολογήθηκε ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο και όλες οι πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους που οι πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι πρόκειται για έργο τεχνικά και εμπορικά ρεαλιστικό. Αποφασίστηκε να επιδιωχθεί να γίνει σύντομα συνάντηση σε επίπεδο Υπουργών, με τη συμμετοχή του αρμοδίου Ευρωπαίου Επιτρόπου, προκειμένου να εξεταστούν τα επόμενα βήματα στην προώθηση του έργου».

Έτσι, λοιπόν, η σημερινή συνάντηση αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση.

Οι προοπτικές του συγκεκριμένου έργου έχουν εξαρχής συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον από ελληνικής και κυπριακής πλευράς. Μέχρι πρότινος, όμως, δυο σημαντικές παράμετροι δεν είχαν ξεκαθαρίσει:

Α) Αν τελικά το Ισραήλ θα δώσει βάρος στη συγκεκριμένη επιλογή για την μεταφορά αερίου από τα κοιτάσματά του προς την Ευρώπη ή θα προτιμήσει να εστιάσει στην προοπτική της τουρκικής διόδου

Β) Αν η ΕΕ θα δώσει βάρος στην ενίσχυση της προοπτικής του συγκεκριμένου έργου.

Πλέον, φαίνεται ότι αναβαθμίζονται οι προοπτικές του έργου, με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που δείχνει τελευταία η Ιταλία να αποτελεί καταλύτη για τις περαιτέρω εξελίξεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το θέμα το East Med συζητήθηκε σε πρόσφατη συνάντηση μεταξύ του υπουργού Οικονομικής Ανάπτυξης της χώρας Κάρλο Καλέντα, και του αντιπροέδρου της Κομισιόν, αρμόδιου για θέματα Ενεργειακής Ένωσης, Μάρος Σέφκοβιτς, με την ιταλική πλευρά να εκδηλώνει για πρώτη φορά σε υψηλό επίπεδο την πρόθεσή της να εμπλακεί ενεργά στην υποστήριξη του έργου.

Βέβαια, ούτως ή άλλως η Ιταλία συμμετείχε ως ενδιαφερόμενο μέρος σε σειρά συναντήσεων για τον East Med, αφού προβλέπεται και σύνδεσή του με τον Poseidon, που θα συνδέει Ελλάδα και Ιταλία, ενώ και η Edison συμμετέχει στα σχέδια για την κατασκευή του East Med.

Το αμοιβαίο ενδιαφέρον των τεσσάρων μερών (Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ιταλίας) για τον East Med επιβεβαιώθηκε και κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχαν επί του θέματος στις 1 Δεκεμβρίου στη Ρώμη, στο περιθώριο της συνόδου της «Ένωσης για τη Μεσόγειο», οι Σταθάκης, Λακκοτρύπης, Καλέντα και Άνταμ (σύμβουλος του Στάινιτς) με τον Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, επίτροπο της ΕΕ για την Ενέργεια και τη Δράση για το Κλίμα.

Η ενεργός εμπλοκή της Ιταλίας ενισχύει σημαντικά τις προοπτικές του East Med, τόσο εντός ΕE, αφού πλέον η υλοποίησή του δεν αναδεικνύεται μόνο ως ελληνο-κυπριακή επιδίωξη. Ταυτόχρονα, ενισχύει την οικονομική και γεωπολιτική σημασία του, έναντι ανταγωνιστικών σχεδίων για μεταφορά του φυσικού αερίου της ΝΑ προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας.