ΒΟΑΚ | Οι μεγάλες προκλήσεις στην κατασκευή του Κρητικού αυτοκινητόδρομου

Σε δύσκολη εξίσωση που θα απαιτήσει λεπτούς χειρισμούς αναδεικνύεται ο ΒΟΑΚ και ο τριπλός διαγωνισμός που τον συνοδεύει. Η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης οδηγεί το έργο σε υλοποίηση, παράλληλα όμως το δεσμεύει και χρονικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου, στο τέλος του 2025 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και τεθεί σε λειτουργία όλο το ανατολικό τμήμα του έργου. Αυτό αφορά το έργο-ΣΔΙΤ Χερσόνησος-Νεάπολη και το δημόσιο έργο Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος.  Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν πως δεν είναι ιδιαίτερα ρεαλιστικά αυτά τα χρονοδιαγράμματα με βάση την πείρα που υπάρχει από οδικά έργα που έχουν εκτελεστεί σε άλλους αυτοκινητόδρομους.

Τα χρονοδιαγράμματα

Προς το παρόν, αναμένουμε την έναρξη του διαγωνισμού για το έργο Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος, ύψους περίπου 140 εκατ. ευρώ. Η δημοπράτηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε χρόνο ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα για να υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες το έργο να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025. Τυχόν απαλλοτριώσεις θα πρέπει επίσης να ολοκληρωθούν τάχιστα.

Το ίδιο ισχύει και για τον διαγωνισμό της ΣΔΙΤ για το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη. Ο διαγωνισμός βρίσκεται στη Β`φάση και το κρίσιμο στάδιο που είναι η κατάθεση των προσφορών εκτιμάται πως είναι όχι και τόσο μακριά, αλλά σαφώς το 2022.

Αυτό προϋποθέτει δύο βασικές συνθήκες: η πρώτη είναι ο αναγκαίος χρόνος που υπάρχει σε έργα πολύ μεγάλου προϋπολογισμού με τον έλεγχο των φακέλων των υποψηφίων που είναι μία χρονοβόρα διαδικασία.

Η δεύτερη και πιο βασική συνθήκη είναι η αντίδραση των συμμετεχόντων. Αν πάμε σε ένα περιβάλλον προσφυγών, ενστάσεων και αναμονής αποφάσεων του ΣτΕ, θα είναι πολύ δύσκολο να τηρηθούν οι παραπάνω χρόνοι. Το είδαμε άλλωστε και στον διαγωνισμό για τη γραμμή 4 ο οποίος για περίπου 1,5 έτος είχε μπλοκάρει από τις συνεχόμενες προσφυγές.

Πιο χαλαρές είναι οι προθεσμίες για το μεγαλύτερο τμήμα που αφορά το έργο παραχώρησης, στο τμήμα Χανιά-Χερσόνησος. Εδώ απαιτείται η ολοκλήρωση του 15% της συνολικής προόδου του έργου. Συμπυκνώνεται περισσότερο στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου και έργα στα τμήματα Βρύσες-Ατσιπόπουλο και Αμάρι-Σκαλέτα.

Ένας άλλος σημαντικός αστάθμητος παράγοντας είναι, όπως σε κάθε έργο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές που μπορεί να δημιουργήσουν τοπικές ανασχέσεις στην πρόοδο των έργων. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κρήτη έχει πλούσιο αρχαιολογικό παρελθόν και οι πιθανότητες για αρχαιολογικα ευρήματα δεν είναι λίγες.

Το έργο του ΒΟΑΚ έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση περίπου 427 εκατ. ευρώ για να μπορέσει το έργο να υλοποιηθεί καθώς το πρόβλημα των χαμηλών ροών και των τοπικών μετακινήσεων θα ήταν δύσκολο να ξεπεραστεί από άλλα κανάλια χρηματοδότησης.

Τα τρία τμήματα

Το πρώτο τμήμα, το κύριο τμήμα του αυτοκινητόδρομου, είναι από τα Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο μήκους 157,5 χιλιομέτρων. Συνδέει Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο και θα έχει την μεγαλύτερη ημερήσια κίνηση. Ο διαγωνισμός είναι με τη μορφή της παραχώρησης για 25 χρόνια και έχει προϋπολογισμό 1,32 δισ. ευρώ.

Σήμερα βρισκόμαστε στη Β` φάση του διαγωνισμού με 4 σχήματα: 1.ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ, 2.ΤΕΡΝΑ, 3.ΑΒΑΞ, 4.VINCI, 5.Κ/Ξ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ-INTERTOLL. Η ΜΠΕ όπως αναφέραμε έχει κατατεθεί και σήμερα βρίσκεται στη φάση της διαβούλευσης.

Στο δεύτερο τμήμα από τη Χερσόνησο μέχρι τη Νεάπολη μήκους 22,5 χλμ, επιλέχθηκε η μέθοδος ΣΔΙΤ με διάρκεια 30 χρόνια. Το κόστος του αγγίζει τα 360 εκατ. ευρώ. Επίσης έχει κατατεθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και αναμένεται η έγκριση της. Στη Β` φάση του διαγωνισμού έχουν περάσει: 1.ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ, 2.ΤΕΡΝΑ, 3.ΑΒΑΞ (με το fund Marguerite), 4.Κ/Ξ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ-INTERTOLL.

Το τρίτο τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος θα δημοπρατηθεί όπως αναφέραμε και παραπάνω ως δημόσιο έργο πιθανότατα μέχρι τις αρχές του 2022.