Αεροδρόμιο Καστελλίου: Στην τελική ευθεία οι Aπαλλοτριώσεις αγρών στην Πεδιάδα Κρήτης

Στην τελική ευθεία µπαίνει η διαδικασία για την απαλλοτρίωση των αγροτικών περιουσιών, λόγω της επέκτασης του στρατιωτικού αεροδροµίου Καστελλίου Πεδιάδας Ηρακλείου Κρήτης και της µετατροπής του σε πολιτικό.

Σε λιγότερο από τρεις µήνες, οι πρώτοι 407 γεωργοί αναµένεται να βρεθούν στα δικαστήρια µε το ελληνικό Δηµόσιο, διεκδικώντας αύξηση της τιµής βάσης για τις απαλλοτριώσεις των αγρών τους. Πρόκειται για γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και ουκ ολίγοι αγρότες, κυρίως σε τρία χωριά της περιοχής, που έχουν ελαιόδεντρα και αµπελώνες, καλούνται να προσαρµοστούν στα νέα δεδοµένα.

Ο κύριος όγκος των χωραφιών απαλλοτριώνεται λόγω της επέκτασης των εγκαταστάσεων του αεροδροµίου, αλλά αγρότες και σε γειτονικά χωριά θα δουν τα χωράφια τους να «ψαλιδίζονται» εξαιτίας της διαπλάτυνσης δρόµων και της δηµιουργίας οδικών κόµβων.

Το αεροδρόµιο αναµένεται να εξαπλωθεί σε έκταση 6.000 στρεµµάτων και θα είναι στη ζώνη κάτω από το ήδη υπάρχον στρατιωτικό αεροδρόµιο. Κόβει χωράφια κυρίως προς την περιοχή Ευαγγελισµού και Ρουσσοχωρίων, και προς τα τοπικά διαµερίσµατα Λιλιανού και Νιπιδιτού. Ορισµένοι θεωρούν πως ο Αρχάγγελος και ο Ευαγγελισµός πλέον δεν θα υφίστανται ως χωριά και χρήζουν µετεγκατάστασης.

Ποιοι χάνουν, ποιοι κερδίζουν

Παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Μεταφορών, Χρήστου Σπίρτζη, οι κάτοικοι διερωτώνται αν θα γίνει το έργο, καθώς ήδη µετρά κοντά στα 13 χρόνια καθυστερήσεων. Κυβερνητικές πηγές εκτιµούν ότι στο τέλος του 2017 ή στις αρχές του 2018 ολοκληρώνεται η διαδικασία για τη σύµβαση παραχώρησης. Εφόσον περάσει από την έγκριση της Βουλής, σε 60 µήνες προβλέπεται να ολοκληρωθεί –αν και άλλοι θεωρούν δεδοµένο πως λόγω νοµικών κωλυµάτων, η διαδικασία θα καθυστερήσει.

Οι πιο αισιόδοξες εκτιµήσεις µιλούν για τουλάχιστον 3.500 αγρότες που χάνουν τις περιουσίες τους, ενώ άλλοι ανεβάζουν τον αριθµό στους 7.000. Ήδη υπήρξε έντονη κινητικότητα µε µηχανοκίνητες πορείες, από ανθρώπους που αντιδρούν στο έργο. Υποστηρίζουν ότι η περιοχή θα καταστραφεί και το κράτος δίνει ψίχουλα σε σχέση µε την πραγµατική αξία των χωραφιών, που έθρεψαν και σπούδασαν γενιές και γενιές.

Η δικάσιµος έχει οριστεί για τις 14 Νοέµβρη. Ήδη έχουν εκδοθεί τα πρώτα δύο ΦΕΚ, που αφορούν το θέµα των απαλλοτριώσεων χωραφιών. Μέχρι στιγµής, η α’ φάση αφορά 253 παραγωγούς και η β’ 154 (διαφορετικά ΦΕΚ για τα χωράφια τους). Ο δήµαρχος Μινώα-Πεδιάδος, Ζαχαρίας Καλογεράκης, εξηγεί πως το έργο θα επηρεάσει γενικότερα την οικονοµία της περιοχής και υποστηρίζει πως υπάρχουν και αντιδράσεις. «Πρόκειται για έργο που δεν εξαρτάται από τη δηµοτική αρχή, αλλά στηρίζεται στις αποφάσεις που πήραν τουλάχιστον πέντε διαφορετικές κυβερνήσεις.

Υπάρχουν αγρότες που χάνουν πάνω από το 50% των χωραφιών τους και καθίστανται ακτήµονες, γεγονός που πρέπει να συνεκτιµηθεί στα δικαστήρια. Δεν θέλουµε να διακινούνται 3 εκατοµµύρια επιβάτες και να µην υπάρχει αξιοποίηση της περιοχής. Υπάρχουν πάνω από 10 αρχαιολογικοί χώροι που πρέπει να αναδειχτούν και να γίνουν έργα στο οδικό δίκτυο». Κατά τον Τάκη Μάρα, που είναι ένας από τους διαφωνούντες, κακώς δεν επιλέχθηκε η 2η λύση, η περιοχή του Λατζιµά Ρεθύµνου, που δεν θα δηµιουργούσε προβλήµατα ακόµη και µετεγκατάστασης ενός ολόκληρου χωριού ή ακτηµόνων.

Επισηµαίνει, µάλιστα, πως ενώ στάλθηκε επιστολή στο ΥΠΑΑΤ, επειδή η γη είναι υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας, ουδέποτε αυτή απαντήθηκε.

Τιµή βάσης στο δικαστήριο

Σε αντίθεση µε άλλες περιοχές, ο κλήρος εδώ είναι µικρός, πολύ κάτω του µέσου όρου των Ελλήνων, δηλαδή περίπου 50 στρέµµατα. Η τιµή βάσης εκκίνησης είναι στα 1.640-2.600 ευρώ ανά στρέµµα για το χωράφι. Επιπροσθέτως, στις ελιές η τιµή εκκίνησης για τις µεγάλες είναι 150 ευρώ η µία, για τις µεσαίες 110 ευρώ και για τις µικρές στα 60 ευρώ.

Αντίστοιχα για τις υπόλοιπες δενδρώδεις καλλιέργειες, η τιµή είναι 100 ευρώ ανά δέντρο, ενώ στα αµπέλια είναι στα ποτιστικά στα 7.000 ευρώ το στρέµµα και στα µη ποτιστικά στα 6.000 ευρώ. Πιο ωφεληµένοι φέρονται όσων κόβονται τα χωράφια τους για δρόµο, ώστε να βελτιωθεί η οδική σύνδεση Καστελλίου – Χερσονήσου και Καστελλίου – Αρκαλοχωρίου κ.ά. Ταυτόχρονα, όµως, έχει ζητηθεί να υπάρχει και σύνδεση ή αναβάθµιση µε το οροπέδιο του Λασιθίου Κασταµονίτσας – Ψυχρού και Γερακίου – Αγίας Άννας – Οροπεδίου Λασιθίου και Αγίες Παρασκιές – Καστέλλι, Βιάννος – Ιεράπετρα. Η Δηµοτική Αρχή Μινώα-Πεδιάδος έχει ζητήσει, µεταξύ άλλων, την αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων (Αρχαία Λίττος, Γαλατάς κ.ά.), αλλά και εναλλακτικές µορφές τουρισµού (Ε4 µονοπάτι µε πεζοπορία, Κασταµονίτσα – Οροπέδιο Λασιθίου κ.ά.).

Τα έργα αναµένεται να επηρεάσουν, σε πρώτη φάση, τους γεωργούς και, σε δεύτερο χρόνο, τους κτηνοτρόφους, αφού στην Κασταµονίτσα και το Γεράκι υπάρχουν µεγάλα κοπάδια. Υπάρχουν κι άλλοι, όµως, που θεωρούν πως τελειώνει οριστικά η αποµόνωση της περιοχής και ανοίγονται νέες αναπτυξιακές δυνατότητες στον αγροδιατροφικό τοµέα.

Ο Δήµος Μινώα-Πεδιάδος, µε την Περιφέρεια Κρήτης, αλλά και Κρητικοί κυβερνητικοί βουλευτές, έχουν ζητήσει από τον υπουργό Μεταφορών αναπτυξιακό σχέδιο της περιοχής, ώστε άνθρωποι που χάνουν το βιός τους να επιβιώσουν την επόµενη ηµέρα.