 |  |  |
Το δικαίωμα της αναπαραγωγής, ως πτυχή της ανάπτυξης της προσωπικότητας, κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, με μόνη προϋπόθεση να μην προσβάλλονται δικαιώματα άλλων, να μην παραβιάζεται το Σύνταγμα και να μην προσβάλλονται τα χρηστά ήθη.
Σε εναρμόνιση προς τις επιταγές του Συντάγματος και τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης του Οβιέδο του 1997 για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική, που κυρώθηκε στη χώρα μας με τον Ν. 2619/98, ο Έλληνας Νομοθέτης με τον Ν. 3089/02 ρύθμισε προσεκτικά το λεπτό θέμα της αναπαραγωγής μέσω της χρησιμοποίησης παρένθετης-κυοφόρου γυναίκας.
Σύμφωνα με τo άρθρο 1458 ΑΚ, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τον Ν. 3089/02 για την “Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή”, η μεταφορά στο σώμα άλλης γυναίκας γονιμοποιημένων ωαρίων, ξένων προς την ίδια, και η κυοφορία από αυτήν επιτρέπεται με δικαστική άδεια που παρέχεται πριν από τη μεταφορά, εφόσον υπάρχει έγγραφη και χωρίς αντάλλαγμα συμφωνία των προσώπων που επιδιώκουν να αποκτήσουν τέκνο και της γυναίκας που θα κυοφορήσει, καθώς και του συζύγου της, αν αυτή είναι έγγαμη.
Η γυναίκα που κυοφορεί και γεννά αποκαλείται “κυοφόρος” ή “φέρουσα”, και η γυναίκα που επιθυμεί το παιδί και έδωσε το γενετικό της υλικό (ωάριο) “γενετική” μητέρα. Σύμφωνα δε με τον Ν. 3305/05 (άρθρο 3) απαγορεύεται το ωάριο να προέρχεται από την “κυοφόρο”, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε πλήρη υποκατάσταση στη μητρότητα. Ωστόσο το ωάριο μπορεί να προέρχεται και από τρίτη γυναίκα (μερική υποκατάσταση στη μητρότητα). Και η κυοφόρος και η γενετική μητέρα πρέπει να κατοικούν στην Ελλάδα. Επίσης, με σκοπό τον περιορισμό αθέμιτης οικονομικής εκμετάλλευσης, η παρένθετη μητέρα δε μπορεί να προέρχεται από ξένη χώρα.
Με την παραπάνω εξαίρεση, της προέλευσης δηλαδή του ωαρίου από την κυοφόρο-παρένθετη μητέρα, υπάρχουν οι εξής δυνατότητες: Το γονιμοποιημένο ωάριο να προέρχεται 1) από γενετικό υλικό του άτεκνου ζευγαριού που επιθυμεί την απόκτηση παιδιού, 2) από σπέρμα του συζύγου ή συντρόφου της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί και ωάριο τρίτης γυναίκας, 3) από ωάριο της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί και σπέρμα τρίτου δότη, και 4) από γενετικό υλικό τρίτων προσώπων.
Ο ανωτέρω Ν. 3305/05 που αφορά στην Εφαρμογή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, προβλέπει περαιτέρω και συγκεκριμένο τρόπο εφαρμογής αυτής της πρακτικής όσον αφορά στο πλαίσιο που θα γίνονται αυτές οι επεμβάσεις, τις τεχνικές που θα χρησιμοποιηθούν, τις προδιαγραφές των μονάδων, κτλ.
Με γνώμονα την αρχή της προστασίας του συμφέροντος του παιδιού και τη νομική σύνδεσή του με τη γυναίκα που πραγματικά το επιθυμεί, μητέρα του τέκνου τεκμαίρεται η γυναίκα στην οποία δόθηκε η σχετική δικαστική άδεια, είτε τα ωάρια ανήκουν στην ίδια τη γυναίκα που επιθυμεί το παιδί είτε σε μία τρίτη γυναίκα. Μόνο στην περίπτωση που τα ωάρια ανήκουν τελικά στην κυοφόρο, παρέχεται η δυνατότητα ανατροπής του τεκμηρίου. Αν ωστόσο έχουν χρησιμοποιηθεί ωάρια τρίτης γυναίκας, διαφορετικής από την κυοφόρο και τη γυναίκα που επιθυμεί το παιδί, η τρίτη αυτή γυναίκα δε νομιμοποιείται στην άσκηση αγωγής προσβολής της μητρότητας (άρθρο 1464 παρ. 1 ΑΚ σε συνδ. με Ν. 3089/2002)
Το Δικαστήριο παρέχει τη σχετική άδεια κατόπιν αίτησης της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει παιδί, εφόσον αφενός μεν αποδεδειγμένα αυτή είναι ιατρικώς αδύνατο να κυοφορήσει (δεν έχει μήτρα ή η μήτρα της έχει κάποιο πολύ σοβαρό πρόβλημα, έχει όμως διατηρήσει τις ωοθήκες της, κτλ), αφετέρου δε η γυναίκα που προσφέρεται να κυοφορήσει είναι υγιής και σε κατάλληλη ηλικία. Επιπλέον, απαραίτητη προϋπόθεση που πρέπει να συντρέχει για να επιτραπεί η μεταφορά των γονιμοποιημένων ωαρίων είναι να κατατεθεί η παραπάνω αίτηση αλλά και να εκδοθεί η δικαστική άδεια πριν από τη μεταφορά των γονιμοποιημένων ωαρίων. Αν δε συντρέχει η προϋπόθεση αυτή ως προς το χρόνο μεταφοράς των ωαρίων, η διαδικασία δεν είναι νομότυπη, με συνέπεια μητέρα να θεωρείται η κυοφόρος και όχι η γενετική που επιθυμούσε να το αποκτήσει. Σε αυτή την περίπτωση παρέχεται βέβαια η δυνατότητα άσκησης αγωγής προσβολής της μητρότητας σε προθεσμία έξι μηνών από τον τοκετό, τόσο από τη μητέρα που θέλησε το παιδί όσο και από την κυοφόρο, εφόσον αποδειχθεί η βιολογική καταγωγή του από την πρώτη.
Τέλος, και η συγγένεια του τέκνου με τον πατέρα ιδρύεται στις περιπτώσεις αυτές ανάλογα, δεδομένου ότι το δικαίωμα του άνδρα να γίνει πατέρας προστατεύεται εξίσου με εκείνο της γυναίκας να γίνει μητέρα. Συνεπώς, στις παραπάνω περιπτώσεις παρένθετης μητρότητας, πατέρας του παιδιού που γεννιέται θεωρείται ο σύζυγος της γυναίκας που τεκμαίρεται ως μητέρα, της γενετικής μητέρας ή της κυοφόρου αντίστοιχα.
- Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Κρήτη, την Ελλάδα και όλο τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, με εγκυρότητα και αξιοπιστία, στο cna.gr
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Facebook
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Twitter
- Ακολουθήστε το cna.gr στο YouTube
- Ακολουθήστε το cna.gr στο Instagram
