ΕΚΟΥΣΙΑ ΠΛΑΝΗ

Η αυταπάτη της Κεντροαριστεράς | του Κώστα Θεολόγου

Η κυβέρνηση δεν θα ηττηθεί απέναντι σε κόμματα του 13 και του 15%, δεκτό! Οι ενδιαφερόμενοι λένε ότι απέναντί της πρέπει να ορθωθεί μια ισχυρή παράταξη προτείνοντας ένα σοβαρό κυβερνητικό πρόγραμμα, το οποίο θα συσπειρώσει την μείζονα κοινωνική αντιπολίτευση και θα προσελκύσει όσους απείχαν.

Οι εμπλεκόμενοι θεωρούν ότι ο εν λόγω ο διάλογος θα επιφέρει πολιτικές εξελίξεις. Μεγαλύτερη ομολογία ηττοπάθειας δεν μπορεί να υπάρξει, εφόσον αυτή την ισχυρή παράταξη με το σοβαρό πρόγραμμα που θα εκφράζει το μεγάλο ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας δεν μπορεί να συγκροτηθεί από μια μόνο κομματική παράταξη· μπακαλίστικα και κακομοίρικα λένε: «βάλε κάτι εσύ, να βάλω κάτι κι εγώ και να δούμε πώς θα πάει».

Ένα αγαπημένο βιβλίο που έχω μεταφράσει, η «Μεγαλομανία του Φρόντ» (Καστανιώτη, 2002), το έγραψε ο καθηγητής Ψυχιατρικής Ίσραελ Ρόζενφιλντ (Νέα Υόρκη, 1939). Σε αυτό το βιβλίο ο παιγνιώδης μυθιστοριογράφος σατιρίζει την ανθρώπινη συμπεριφορά και ειρωνεύεται τη διαμάχη μεταξύ υποστηρικτών και επικριτών της φροϋδικής θεωρίας. Mε λίγα λόγια ο Ρόζενφιλντ αναιρεί τη θέση του Φρόιντ πως η λιμπίντο ορίζει τη συμπεριφορά μας· μας αποκαλύπτει μυθιστορηματικά ένα χαμένο χειρόγραφο με τίτλο «Μεγαλομανία», όπου ο Φρόιντ ομολογεί ότι την ανθρώπινη συμπεριφορά κατευθύνει η απεριόριστη δυνατότητα του ανθρώπου να αυταπατάται· και η μεγαλύτερη μορφή αυταπάτης είναι η …μεγαλομανία. Οι συζητήσεις για τη συνεργασία της ελληνικής κεντροαριστεράς νομίζω ότι πάσχουν από την αυταπάτη της επιτυχίας· κατ’ αρχάς και κατ’ αρχήν το πριγκιπόπουλο του ΣΥΡΙΖΑ και ο κολίγος του ΠαΣοΚ δεν μιλάνε την ίδια γλώσσα.

Αντιλαμβάνονται ότι δεν έχουν το παράστημα έκαστος αυτών των κεντροαριστερών να συγκροτήσει από μόνος του κάτι στιβαρό. Νομίζω ότι συνειδητοποιούν πως έχουν διαφορετική γλώσσα, δεν ανατράφηκαν με την ίδια κουλτούρα και πως η μεγαλομανής διάθεσή τους να ηγηθούν αυτού του πολιτικού συμπιλήματος θα τους διαψεύσει. Δεν έχουμε παράδοση μεγαλόψυχων συνεργασιών και, όταν η αφετηρία μιας τέτοιας προσπάθειας εκκινεί από αίσθημα αδυναμίας να αναμετρηθούν ο καθένας μόνος του με τον κακό και ανίκανο κυβερνητικό αντίπαλό τους, μάλλον προοιωνίζεται μια ήττα a priori.

Θεωρώ ότι η ευρωκάλπη ήταν ένα σιχτίρισμα της πολιτικής που περιφρονεί την καθημερινότητα των συμπολιτών μας. Τα κόμματα με τα στελέχη τους αμήχανα αναζητούν μια πειστική πρόταση, μια προοπτική χωρίς μικροπολιτική εσωστρέφεια, που θα αμφισβητήσει την κυβερνητική ηγεσία και θα προσελκύσει προσωπικές ή πολιτικές συμπράξεις. Η σύγκλιση ενός κεντροαριστερού χώρου για τις επόμενες εθνικές εκλογές είναι εγχείρημα μεγαλομανές. Η κυβέρνηση, απεναντίας, ανασυντάσσεται και φαίνεται να πείθει ακόμη ως πρόταση τους φοβισμένους πολίτες που τους έχει υποτάξει με τη φτώχεια και την ανέχεια.

Ο ελληνικός λαός χρειάζεται μάλλον έναν ηγέτη που θα τον εμπνεύσει προς μια ανθρώπινη προοπτική, σε μια καθημερινότητα που θα τον ανακουφίσει από την ακρίβεια, θα του προσφέρει ανάσα δροσιάς και λίγη χαρά στην ψυχούλα του. Δεν εννοώ βέβαια μια πολιτική, κοινωνική και οικονομική πρόταση που θα ενσαρκώνεται σε ένα πρόσωπο, διότι δημεγέρτης δεν είναι ούτε ο πατρίκιος Παύλος, ούτε ο χαλαρός Στέφανος, ούτε ο σουπερνόβας Χάρης. Αναφέρομαι σε μια ανάγκη που έχουμε όλες και όλοι μας να ανασάνουμε από αυτήν την αδυσώπητη υποχρέωση μας να πληρώνουμε τα κερατιάτικα της απολύτως αποτυχημένης διαχείρισης των οικονομικών του κράτους μας, από στελέχη που κάνουν ασκήσεις στου κασίδη το κεφάλι, δηλαδή σε όλους εμάς τους αεί χρεωμένους λόγω κρατικής αδιαφορίας και ανικανότητας. Ζητώ συγγνώμη για το «ξέσπασμα», αλλά μπουχτίσαμε από επήλυδες, χοντροκέφαλους και μεγαλομανείς μάνατζερ στα υπουργεία, στα πανεπιστήμια, στην αγορά, στις επιχειρήσεις, στους δήμους, στο πεζοδρόμιο.

Ο Καθηγητής Κώστας Θεολόγου είναι Διευθυντής του Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου στο ΕΜΠ

Κώστας Θεολόγου

Ο Κώστας Θεολόγου είναι Καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας του Πολιτισμού και Διευθυντής του Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου (AKEΔ) στη Σχολή ΕΜΦΕ του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1960 και αποφοίτησε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Νομικά και Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris-I, Pantheon Sorbonne) στην Κοινωνική Ιστορία και Κοινωνική Θεωρία με τον Jean-Marie Vincent, εισηγητή της Σχολής της Φρανκφούρτης στη Γαλλία. Το διδακτορικό δίπλωμά του από τον Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του ΕΜΠ (2006) εστιάζει στις συλλογικές ταυτότητες και στην Κοινωνιολογία του Πολιτισμού σε πολυεθνικά αστικά περιβάλλοντα. Διδάσκει σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στο ΕΜΠ και σε άλλα πανεπιστήμια. Είναι Συντονιστής της Θεματικής Ενότητας ΕΠΟ41 (Κοινωνική Θεωρία και Νεωτερικότητα) της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Έχει διδάξει στην τριτοβάθμια ιδιωτική και στη δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση και έχει δημοσιεύσει μονογραφίες, μεταφράσεις, συγγράμματα και έχει επιμεληθεί σημειώσεις μαθημάτων για διδακτικές ανάγκες. Έχουν δημοσιευθεί ή βρίσκονται υπό έκδοση εργασίες του (άρθρα ή κεφάλαια) σε ξενόγλωσσα και ελληνικά περιοδικά ή συλλογικούς τόμους. Κριτικά σχόλιά του για νέες εκδόσεις έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Εντευκτήριο, Διαβάζω, Το Δέντρο, Οδός Πανός κ.α. Κείμενά του βρίσκονται επίσης στα περιοδικά Αντί, Μουσική, Άρδην, Νέμεσις και στις εφημερίδες Μακεδονία, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Η Αυγή, Τα Νέα κ.α. Δύο πρόσφατα βιβλία του είναι το «Φιλοσοφία και Τεχνολογία» (Δεκέμβριος 2023) και «Κριτικές Συναντήσεις: Άνθρωποι Βιβλία Τέχνες» (Μάρτιος 2024).

Σχετικά άρθρα

Back to top button