Η συμμετοχή πολλών πανεπιστημιακών δασκάλων στην κυβέρνηση και στη Βουλή, οι οποίοι δεν υπήρξαν, βέβαια, άεργοι ακαδημαϊκά, ούτε και απλώς διακοσμητικά πρόσωπα στα ιδρύματά τους, ελπίζουμε ότι θα βαρύνει τη σημασία της εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της και θα αναθεωρήσει τα εσπευσμένα, αγοραία, απολίτιστα και πολλαπλώς απολίτικα σχέδια των υπουργών Παιδείας μέχρι τώρα.
Στο Πανεπιστήμιο επικρατούν προδιαγραφές της αγοράς, της απόλυτης θετικιστικής εξειδίκευσης και της χρησιμοθηρικής εφαρμοσμένης έρευνας. Νομίζω ότι αυτή η διάθεση της πιστοποίησης έχει πράγματι διαποτίσει τους σπουδαστές. Σπανίως ανακαλύπτω κάποιον φοιτητή που φαίνεται να σπουδάζει για το τερπνό της μάθησης, για το ωφέλιμο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για τη χαρά της γνώσης.
Αυτή την κουλτούρα της ιδιοτελούς επαγγελματικής αποκατάστασης εκμεταλλεύτηκαν οι ταχύρρυθμοι fast track μεταρρυθμιστές των ΑΕΙ. Οσοι είχαν αγαπημένη ταινία το «The Wall» των Pink Floyd οραματίστηκαν τα πανεπιστημιακά ιδρύματα ως (παρωχημένα) κάστρα παραγωγής πειθαρχίας, αλλά όσοι προτιμούν τον «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» συνέλαβαν τα ΑΕΙ ως καταχθόνια και απροσπέλαστη Μόρντορ, που είναι τίγκα στα σιχαμερά πλάσματα. Η Μόρντορ χρειαζόταν απο-κακοδαιμονοποίηση. Την εξυγίανση από τους «κακοδαίμονες» ανέλαβε, φορτσάροντας υποδειγματικά ο φον Πρύτανης, που είχε περάσει cum laude τον ανιχνευτή υπακοής στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο Ιδρύματος Σαμαρά.
Ο Τόλκιν, βέβαια, στη μεταπολεμική τριλογία του είχε διηγηθεί αλληγορικά μια ζοφερή ιστορία, στην οποία οι καλοί συνεργάζονται εναντίον του τρομακτικού και εκτρωματικού κόσμου και εντέλει επικρατούν. Ετσι και στη δική μας ιστορία οι οπαδοί του Γκάνταλφ νίκησαν και η ιστορία πέρασε αφηγηματικά στον σαμάνο με το δαχτυλίδι της Αριστεράς. Η περιγραφή με τα ξωτικά, τα Γκόλουμ, τα Χόμπιτ και τους μάγους περιέχει απλοποιήσεις και εικόνες ψευδείς. Η σχέση με πραγματικά πρόσωπα και καταστάσεις είναι συμπτωματική.
Η πολιτική, ξεπερνώντας τη μυθοπλασία του Τόλκιν, προσπάθησε μεταπολεμικά να οραματιστεί το δικό της παραμύθι για μια ενωμένη Ευρώπη, ώστε να μην αιματοκυλιστεί ξανά στον πόλεμο και στο μίσος. Σκοπός ακόμη και της ευρωζώνης είναι η αλληλεγγύη των λαών της, όχι ο υπερπλουτισμός μιας μεγάλης βιομηχανικής δύναμης, που αποφάσισε να επιβάλει προτεσταντικά έναν πουριτανισμό και επέλεξε μονομερώς να διαμορφώσει μιαν ομοιόμορφη πολιτισμική ταυτότητα στην Ε.Ε., παραβλέποντας τις ανισότητες και τη χαρακτηριστική ανομοιογένεια Βορρά-Νότου. Σκοπός της Ε.Ε. είναι η αλληλοβοήθεια και όχι η επικυριαρχία του ενός. Αυτή την αναλογία σε επίπεδο σεβασμού των ανισοτήτων και της ετερότητας πρέπει να μπορέσουμε να διακρίνουμε mutatis mutandis και στην ακαδημαϊκή αλληλεγγύη και συνεργασία.
Ειδικότερα για το Μετσόβιο Πολυτεχνείο η επίμονη προσπάθεια όλων πρέπει πρωτίστως να εστιάζεται στην επαναφορά της ενδοϊδρυματικής ομαλότητας και ηρεμίας. Αυτό περιλαμβάνει:
α) μιαν επείγουσα θεσμική μεταρρύθμιση, που θα αποκαθιστά την καθολική συμμετοχή στην εκλογή και στη λειτουργία των συλλογικών οργάνων, δηλαδή έναν καινούργιο νόμο που θα προβλέπει απαραιτήτως αλλαγές,
β) την επαναφορά όλων των εργαζομένων σε θέσεις που κατείχαν ή θα εξυπηρετούν πραγματικές ιδρυματικές ανάγκες και όχι κομματικές, προσωπικές ή υπηρεσιακές σκοπιμότητες,
γ) την ενίσχυση του διδακτικού προσωπικού με τη διεκδίκηση θέσεων ΔΕΠ που αργούν να πληρωθούν,
δ) την άρση των περικοπών στην οικονομική ενίσχυση του ΕΜΠ που εξοντώνουν την έρευνα και εξαθλιώνουν την παρεχόμενη εκπαίδευση,
ε) την ορθολογική και πραγματική ανάγκη να απορριφθεί η πελατειακή υπερμεγέθυνση των εισακτέων και μετεγγραφομένων φοιτητών,
στ) την καλλιέργεια μιας κουλτούρας ενημέρωσης των μελών ΔΕΠ σε θέματα ΕΜΠ και ΑΕΙ, και
ζ) την αναζωογόνηση των ερευνητικών δυνατοτήτων ακόμη και σε θεωρητικά αντικείμενα.
Τα άλλα ζητήματα, όπως οι μισθοί των πενομένων ακαδημαϊκών δασκάλων, αποτελούν ευρύτερους κλαδικούς στόχους και ενδιαφέρουν όλα τα μέλη ΔΕΠ. Σε όλους τους στόχους ελπίζουμε ότι θα έχουμε αρωγό το υπουργείο, όμως δεν θα ηχήσουμε κακόφωνα σαν ξεκούρδιστα έγχορδα, γρυλίζοντας απαιτήσεις από τώρα. Εντούτοις, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι οφείλουν να είναι φύσει αντιεξουσιαστές και να δείχνουν τον δρόμο της ζωηρής νεανικής ορμής, την οποία με σύνεση γνωρίζουν να διαχειρίζονται, τουλάχιστον για τους ίδιους.
