Οι γροθιές του Κάσιους Κλέι ήταν πιο σκληρές από το σφυροκόπημα του Μοχάμεντ Άλι; Κατά πόσο ο Γουσούφ Ισλάμ έγραφε καλύτερες μπαλάντες από τον Κατ Στήβενς;
Αν οι ορθόδοξοι αιμομίκτες βιαστές πατεράδες ήταν προτεστάντες θα συμπεριφέρονταν ευμενώς προς τις θυγατέρες και τους υιούς τους; Αν ο διάσημος εβραίος σκηνοθέτης ήταν μουσουλμάνος δεν θα είχε διαμορφώσει τις προϋποθέσεις, ώστε να κατηγορηθεί για κακοποίηση μικρών παιδιών; Βεβαίως, δεν μπορούμε να αποφανθούμε τεκμηριωμένα καταφάσκοντας σε κάποιο από τα παραπάνω διλήμματα, εφόσον το δόγμα δεν έχει σχέση με τις προσωπικές επιλογές ή στάσεις μας. Διότι, πολύ απλά, η πίστη δεν αποτελεί συνάρτηση της καλλιτεχνικής, αθλητικής ή ηθικής επίδοσής μας. Γιατί, άραγε, να έχει σχέση με τις πολιτικές ή τις ιδεολογικές επιδόσεις μας; Δεν υπήρξαν, μήπως, ευσεβείς χριστιανοί κομμουνιστές- μαρξιστές και άθλιοι ιερωμένοι παιδεραστές; Πού θα εντοπίσει κανείς σε αυτό το σύμμεικτο μόρφωμα, που λέγεται ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία, την ενδεχόμενη σημασία ή τη διακύβευση στο δίλημμα πίστης ή αθεῒας;
Η βασική σύγχυση βρίσκεται στη ρίζα του αρχικού διλήμματος: άθεος ή ένθεος ο τάδε πολιτικός; Θεολογικώς είναι σφάλμα να διακρίνουμε τα ανθρώπινα όντα σε άθεα και ένθεα, διότι όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως δόγματος ή πίστης, κατά την πατερική σκέψη, είναι ένθεα ή, αλλιώς, ἐν σαρκί περιπολοῦντες Θεοί. Άρα, κατά τον συνεπή χριστιανορθόδοξο ακόμη και ο άθεος είναι δυνάμει ένθεος. Οπότε, περισσεύει η υποκρισία τού κάθε πολιτικού μπακάλη μικροπωλητή, όταν ψέγει με ορθωμένο δάκτυλο τον Τσίπρα ή τον Κουτσούμπα αν δηλώσουν άθεοι. Ο ζηλωτής της πίστης δεν διασφαλίζει με τη σχετική δήλωση του ότι θα υλοποιήσει κάτι θεάρεστο ή ότι θα σχεδιάσει μια φιλάνθρωπο κοινωνική πολιτική.
Οι πολίτες, άθεοι ή άπιστοι, πρέπει να χειραφετηθούν, να απεγκλωβισθούν από τα ψευδο-διλήμματα στα οποία μας μαγνητίζει η πολιτική επικοινωνία με τις ίδιες αποπροσανατολιστικές και αγοραίες τεχνικές που παίζεται το μάρκετινγκ. Σε τούτο το σημείο οφείλει ο πολίτης, αν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως τέτοιο, να σταλάξει στην αποχαυνωμένη ύπαρξή του μια δόση ορθού λόγου, έστω ωφελιμιστικού ή συμφεροντολογικού. Φέρει ευθύνη το σύνολο του προσωπικού της κυβέρνησης για την πολιτική αβελτηρία της; Φέρει ευθύνη το σύνολο του εκλογικού σώματος για την πολιτική εντολή του στο πρώτο κυβερνόν κόμμα; Αλλά δεν φέρει ευθύνη το εκλογικό σώμα συλλήβδην και απρόσωπα. Μου έλεγε ζευγάρι φίλων μου σε πόσο δύσκολη θέση έχει περιέλθει ένας ανιψιός τους, επειδή ο εργοδότης του στην ναυτιλιακή εταιρεία δεν τήρησε τα διάφορα συμπεφωνημένα ηθικώς και οικονομικώς. Ο ιδιοκτήτης κήρυξε πτώχευση, άφησε απλήρωτο το προσωπικό και ο σαρανταπεντάρης ανιψιός έμεινε χωρίς δουλειά, με δύο παιδιά και με δάνειο κατοικίας. Δεν ξέρω τι είδους δουλειά αναζητεί ο ανιψιός τους, αλλά, όταν ρώτησα τι ψήφισε στις τελευταίες εκλογές ο εν λόγω άνεργος πολίτης, έμαθα ότι υπερψήφισε έναν από τους δύο εταίρους του κυβερνητικού συνασπισμού. Φέρει ένα ποσοστό ευθύνης αυτός ο πολίτης για την θέση στην οποία βρίσκεται; Οι πολίτες φέρουν, νομίζουμε, μέρος της ευθύνης για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, ιδίως εάν η πολιτική συναίνεσή τους υπάγεται στο κατά Πάγκαλον ευαγγελικό χωρίο «μαζί τα φάγαμε».
Ας αποφασίσουν οι πολίτες, άνεργοι και εργαζόμενοι, βάσει του ατομικού και συλλογικού συμφέροντός τους σε όλες τις επικείμενες εκλογικές επιλογές -και όχι απλές αναμετρήσεις- πώς θα ιεραρχήσουν τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τις επιθυμίες τους. Γνωρίζω ότι αυτό προϋποθέτει μια δυνατότητα για ιδιαίτερη επεξεργασία και ανάλυση της καθημερινότητάς μας, με φιλοσοφικές ενατενίσεις και έναν γόνιμο αναστοχασμό. Ίσως, όμως, αυτή η απαίτηση για λογικές προτεραιότητες να συμβάλει στη σταδιακή, αλλά αναπόδραστη, αφύπνιση από την αδρανή χαύνωσή μας και στην μόνιμη απαίτηση και εγρήγορσή μας για φιλάνθρωπους πολιτικο-οικονομικούς στόχους με κοινωνικά ευαίσθητους εκπροσώπους στην τοπική αυτοδιοίκηση, με αξιόμαχους τολμητίες στο κοινοβούλιο και με υπέρμαχους της εθνικής αξιοπρέπειας στο Στρασβούργο. Καθεμιά από αυτές τις επιλογές απαιτεί ιδιαίτερη διευκρίνιση, για την οποία, μάλλον, θα επανέλθουμε.
Ιδού, η πολιτικά παράλογη συσχέτιση πίστης και αθεῒας καθεαυτήν μάς υπαγορεύει ένα καινούργιο δίλημμα: αβελτηρία ή λογική; Ας καταστρώσουν αποφασιστικά οι μέχρι τώρα φοβισμένοι και άναυδοι πολίτες το άμεσο μέλλον τους. Οφείλουν να το πράξουν με την πολεμική επίγνωση του αυτεξούσιου εαυτού τους και όχι με την υποταγμένη απόγνωση του πληρεξούσιου πολιτευτού τους.
