ΕΚΟΥΣΙΑ ΠΛΑΝΗ

Απαιτώντας μια κανονικότητα (του Κώστα Θεολόγου)

Στην εποχή της κρίσης, των μνημονίων, των αυτόματων stabilisateurs, των ανέργων, των απελπισμένων κατοίκων και των ομογενοποιημένων της εξουσίας, των ασθενών που καταφεύγουν ακόμη και σε κτηνιάτρους για να βρουν γιατρειά τα παιδιά ή οι γονείς τους, των μεταναστών που βρήκαν εκόντες άκοντες μιαν ελληνική αγκαλιά σε μιαν εξαθλιωμένη κοινωνία, των αμήχανων πολιτικών μας απέναντι στη νεοφιλελεύθερη αυταρχικότητα των πειθήνιων υπαλλήλων του απροκάλυπτα συσπειρωμένου κεφαλαίου δεν υπάρχουν σταθερές, όλα ρέουν, καταρρέουν και μεταβάλλονται, αλλοιώνοντας κάθε προσδοκία ή βεβαιότητα.

Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι ομοίως αποκαρδιωτική. Ο Τούρκος ιμάμης καταστρατηγώντας διεθνείς συμβάσεις και «διομολογήσεις» θα διαβάζει το Κοράνι σε όλο το Ραμαζάνι στο Μουσείο- μνημείο- σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού, δίνοντας πόντους εθνικισμού και λαοφιλίας στον απίθανο νεοσουλτάνο της γείτονος, που βρυχάται αδιακρίτως. Τσουνάμι δηλώσεων ένθεν κακείθεν. Οι δηλώσεις πάντως δεν είναι ασμένως αποδεκτές, ούτε οι διαφορετικές απόψεις από εργαζομένους σε τηλεοπτικό κανάλι, οπότε ο παραπεμφθείς για την υπόθεση των «θαλασσοδανείων» στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο καναλάρχης παρενέβη οργισμένος εναντίον της «άλλης» άποψης.

Η έγχρωμη (=ένστολη) αστυνομία εισέρχεται δυσανασχετώντας στο άβατο των Εξαρχείων -και ας μην αρέσκεται να λέμε φωναχτά τη λέξη «άβατο»- μόνον όταν πέφτουν σφαίρες και σώματα ανθρώπων, έστω και λαθρεμπόρων. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, όπως είναι η διατάραξη της κοινής ησυχίας, οι βανδαλισμοί και οι κάθε λογής ασυδοσίες, η ελληνική -και η δημοτική!- αστυνομία σφυρίζουν αδιάφορα… εις βάρος των αισθημάτων προστασίας του πολίτη, αστεία νεοελληνική λέξη! Η αβελτηρία τους παραχωρεί περιθώριο στην αυτοδικία και στην αυτο-οργάνωση ομάδων που στοχεύουν μάλλον να αποκαταστήσουν μια τάξη, προς όφελος των δικών τους σκοπών. Πότε θα δράσει η παντοιοτρόπως σαστισμένη κυβέρνηση –ανέξοδο είναι, δεν χρήζει τροϊκανής έγκρισης- προστατεύοντας τον πληθυσμό στο άβατο της εξαχρειωμένης γειτονιάς;

Οι βροχές χτύπησαν για ένα τρίωρο και το νομό Αττικής και όλοι διαμαρτύρονται για τον κατακλυσμό και τις καταστροφές. Μα, ουδείς αναλογίζεται ότι «τα πάντα ρει, όταν χτίζει όπου βρει»; Αλίμονο, η πελατειακότητα στην χώρα μας έχει βαθιές ρίζες και ουδόλως …ρει! Η εκ μέρους των κυβερνώντων αναγνώριση και ένταξη κτισμάτων στο πολεοδομικό σχέδιο περιοχών που μπαζώθηκαν και οικοπεδοποιήθηκαν, θαρρείς και αυτές οι περιοχές ανήκουν στους παππούδες τους και όχι σε όλους τους Έλληνες, αποτελεί μιαν ακλόνητη σταθερά! Η καταπάτηση του δημόσιου χώρου προς όφελος των «πελατών» που διατηρούν οι πολιτικοί, και η νόσφιση του κοινού δημόσιου χώρου, όπως το περιβάλλον και η φύση, από τους ίδιους τους πολιτικούς εις βάρος όλων μας, παραμένει μια ανήκεστος κοινωνική πραγματικότητα. Ωστόσο, μια καταρρακτώδης βροχή ξαναφέρνει τις ροές των νερών στις φυσικές κοίτες και τα όμβρια ρέουν σε αυτές παρασύροντας τα αυθαίρετα εμπόδια, που έχτισαν οι καπάτσοι πολίτες και νομιμοποίησαν οι ασπόνδυλοι πολιτικοί νοσφιστές του χώρου. Οι σαλίγκαροι βγαίνουν πάντα μετά τη βροχή και κάνουν κραυγαλέες δηλώσεις, που δεν αφορούν στην ουσία της πελατειακής σχέσης, ούτε στη μακραίωνη συνενοχή που τους επέτρεπε να χτίζουν και ενδεχομένως να απαιτούν εκ των υστέρων και αποζημιώσεις, επειδή η φύση βρίσκει το δρόμο της, όταν της τον φράζουν.

Μια βροχή δυστυχώς δεν μας σώζει, και έχουμε τόσο πολύ ανάγκη από μια σωτηρία, από μια περηφάνια για την καταρρακωμένη πατρίδα, από την ασφάλεια στο σπίτι μας, την προστασία μας στο δρόμο, την διασφάλιση των κοινών αγαθών και της φυσικής περιουσίας μας, του περιβάλλοντος και του δημόσιου χώρου μας. Υπάρχει μια υπόκωφη κοινωνική απαίτηση που είναι βασική ανάγκη και προϋπόθεση για να ζούμε: απαιτείται η επαναφορά μιας κανονικότητας του βίου μας στην καθημερινότητα στην πόλη, χωρίς ξαφνικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας, χωρίς απροσδόκητες ταλαιπωρίες, επειδή μας έφτασε ένας σπουδαίος μουσαφίρης, με νοσοκομεία και γιατρούς που θα μας βλέπουν όταν έχουμε ανάγκη, όχι σε έξι μήνες, με σχολεία που είναι καθαρά και τα μαθήματα γίνονται αδιαλείπτως και κανονικά. Όλα τούτα είναι βασικά, θεμελιώδη, ουσιαστικά συναισθήματα, για να μη νιώθουμε παρίες, τυχαίοι και περαστικοί αγωνιστές της επιβίωσης σε μια χώρα που κάποτε αγαπήσαμε και τώρα μας φτύνει με περιφρόνηση. Και αυτό το συναίσθημα της περιφρόνησης, που μας δείχνουν όλες οι εξουσίες, δεν έχει ιδεολογία, δεν είναι ούτε αριστερό, ούτε δεξιό, ούτε κεντρώο, ούτε φιλελέ, ούτε κουκουέ, δεν είναι εξυπνακισμός, ούτε κυνισμός. Είναι η εθνική κατάντια μας που ήταν λαϊκά ανεκτή ως …πλάκα σε εποχές ευμάρειας, μα τώρα η ανοχή στέρεψε και πήρε την αρρωστημένη όψη της ανέχειας και της αθλιότητας. Αυτό, νομίζω, δεν είναι καλός οιωνός για την εξουσία όσοι ψεκασμοί κι αν γίνονται.

Κώστας Θεολόγου

Ο Κώστας Θεολόγου είναι Καθηγητής Ιστορίας και Φιλοσοφίας του Πολιτισμού και Διευθυντής του Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου (AKEΔ) στη Σχολή ΕΜΦΕ του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 1960 και αποφοίτησε από το Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Νομικά και Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης (Paris-I, Pantheon Sorbonne) στην Κοινωνική Ιστορία και Κοινωνική Θεωρία με τον Jean-Marie Vincent, εισηγητή της Σχολής της Φρανκφούρτης στη Γαλλία. Το διδακτορικό δίπλωμά του από τον Τομέα Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του ΕΜΠ (2006) εστιάζει στις συλλογικές ταυτότητες και στην Κοινωνιολογία του Πολιτισμού σε πολυεθνικά αστικά περιβάλλοντα. Διδάσκει σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στο ΕΜΠ και σε άλλα πανεπιστήμια. Είναι Συντονιστής της Θεματικής Ενότητας ΕΠΟ41 (Κοινωνική Θεωρία και Νεωτερικότητα) της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Έχει διδάξει στην τριτοβάθμια ιδιωτική και στη δευτεροβάθμια δημόσια εκπαίδευση και έχει δημοσιεύσει μονογραφίες, μεταφράσεις, συγγράμματα και έχει επιμεληθεί σημειώσεις μαθημάτων για διδακτικές ανάγκες. Έχουν δημοσιευθεί ή βρίσκονται υπό έκδοση εργασίες του (άρθρα ή κεφάλαια) σε ξενόγλωσσα και ελληνικά περιοδικά ή συλλογικούς τόμους. Κριτικά σχόλιά του για νέες εκδόσεις έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά Εντευκτήριο, Διαβάζω, Το Δέντρο, Οδός Πανός κ.α. Κείμενά του βρίσκονται επίσης στα περιοδικά Αντί, Μουσική, Άρδην, Νέμεσις και στις εφημερίδες Μακεδονία, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Η Αυγή, Τα Νέα κ.α. Δύο πρόσφατα βιβλία του είναι το «Φιλοσοφία και Τεχνολογία» (Δεκέμβριος 2023) και «Κριτικές Συναντήσεις: Άνθρωποι Βιβλία Τέχνες» (Μάρτιος 2024).

Σχετικά άρθρα

Back to top button